Türkiye'de görsel sanatlar alanında yetenekli bireylere yönelik yazılan lisansüstü tezlerin incelenmesi
Examination of postgraduate theses written for talented individuals in the field of visual arts in Türkiye
- Tez No: 871414
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Güzel Sanatlar, Education and Training, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Resim-İş Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu araştırma, 2024 yılına kadar Türkiye'de üstün yeteneklilerin görsel sanatlar alanında yazılan lisansüs-tü tezleri kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi amaçlayan nitel bir çalışmadır. Veriler doküman incelemesi tek-niğiyle toplanmış ve literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, Türkiye'de üstün yetenekli öğrencilerin görsel sanatlar alanında yapılmış araştırmaları ince-lenmiştir. Nitel araştırmanın amacına uygun olarak, YÖK Ulusal Tez Merkezi'nden elde edilen tezler içerik anali-zi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Tarama sonucunda,“üstün yetenekli”kelimesi ile yapılan aramada 262 kayıt bulunmuş, bunlardan sadece 41 tanesi görsel sanatlar eğitimi ile ilgili olarak belirlenmiştir. Bu 41 tezin 28'i yüksek lisans (%68.3) ve 13'ü doktora (%31.7) düzeyindedir. Gazi Üniversitesi, 12 tezle (%29.3) en fazla teze sahip üniversite olarak öne çıkarken, Necmettin Erba-kan Üniversitesi 4 tezle (%9.8) ikinci, Dokuz Eylül Üniversitesi ise 3 tezle (%7.3) üçüncü sıradadır. Tezlerin %58.5'i eğitim ve öğretim, %19.5'i güzel sanatlar, %17.1'i eğitim ve öğretim ile güzel sanatlar, %2.4'ü eğitim ve öğretim ile müzecilik, ve %2.4'ü eğitim ve öğretim ile sosyoloji konularını kapsamaktadır. Araştırma yöntemlerine göre dağılımda, nitel yöntemler %58.5 ile en yaygın kullanılan yöntem iken, nicel yöntemler %19.5, karma yöntem ise %22.0 oranında tercih edilmiştir. Yazarların cinsiyet dağılımında, tezlerin %41.5'i erkek, %58.5'i kadın yazarlara aittir, bu da kadın araştırmacıların bu alanda daha fazla temsil edildiğini göstermektedir. Yıllara göre dağılım incelendiğinde, 2005-2010 arasında yıllık tez sayısı sabit ve düşüktür, ancak 2019 ve 2023 yıllarında belirgin artışlar gözlenmiştir. Bu sonuçlar, görsel sanatlar alanında yapılan tezlerin büyük çoğunluğunun eğitim ve öğretim konularına odaklandığını ve nitel araştırma yöntemlerinin yaygın olarak tercih edildiğini göstermektedir. Araştırmada elde edilen bulgular, görsel sanatlar alanında üstün yetenekli bireylerin tanılanması, bu bi-reylerin ve öğretmenlerinin karşılaştıkları zorluklar, üstün yetenekli bireylerin eğitimleri gibi konulara ışık tut-maktadır. Bu çalışma, Türkiye'de görsel sanatlar eğitimine yönelik akademik çalışmaların genel bir değerlendir-mesini sunmakta ve bu alandaki araştırma boşluklarını belirleyerek gelecekte yapılacak çalışmalar için önemli bir temel oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
This research is a qualitative study aiming to comprehensively evaluate postgraduate theses written in the field of visual arts for gifted individuals in Türkiye up to the year 2024. Data were collected using the document analysis technique and the literature review method. The qualitative research method is an approach used for collecting, analyzing, and interpreting qualitative data, thereby ensuring a detailed understanding of the research topic. In the research, studies conducted in the field of visual arts for gifted students in Türkiye were exami-ned. In line with the purpose of qualitative research, theses obtained from the National Thesis Center of the Council of Higher Education (YÖK) were evaluated using the content analysis method. As a result of the search, 262 records were found using the keyword“gifted,”and only 41 of them were related to visual arts education. Of these 41 theses, 28 are master's theses (68.3%), and 13 are doctoral theses (31.7%). Gazi University stands out as the university with the most theses, having 12 theses (29.3%), followed by Necmettin Erbakan University with 4 theses (9.8%), and Dokuz Eylül University with 3 theses (7.3%). The theses cover 58.5% education and teaching, 19.5% fine arts, 17.1% both education and teaching and fine arts, 2.4% education and teaching and museology, and 2.4% education and teaching and sociology. In terms of research methods, qualitative methods are the most widely used with 58.5%, while quantita-tive methods are preferred at 19.5%, and mixed methods at 22.0%. Regarding the gender distribution of the authors, 41.5% of the theses are written by male authors and 58.5% by female authors, indicating that female researchers are more represented in this field. When examining the distribution by years, the annual number of theses was stable and low between 2005-2010, but significant increases were observed in 2019 and 2023. These results show that the majority of the theses conducted in the field of visual arts focus on education and teaching topics and that qualitative rese-arch methods are widely preferred. The findings obtained from the research shed light on the identification of gifted individuals in the field of visual arts, the challenges faced by these individuals and their teachers, and the education of gifted individu-als. This study presents an overall evaluation of academic studies on visual arts education in Türkiye and forms an important basis for future studies by identifying research gaps in this field.
Benzer Tezler
- Görsel sanatlar alanında üstün (Özel) yetenekli çocukların tanılanmasında kullanılacak kriterlerin uzman görüşleriyle belirlenmesi
Determination of criteria by experts opinion for the identification of gifted/talented children in the field of visual arts
ATİLLA ŞİRİN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK GÖKAY
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KURNAZ
- Üstün zekâlı ve özel yetenekli öğrencilerin sanat eğitimine yönelik bir farklılaştırma yaklaşımı
A differentiation approach to art education of gifted and talented students
FİLİZ KANSU ÇELİK
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ÇAYDERE
- Türkiye'de resim alanında üstün yetenekli bireylerin tanılanma süreci ve bir tanılama aracı önerisi
The identification process of gifted individuals in the field of painting in Turkey and a proposal for an identification tool
ESRANUR KILINÇ
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV ÇAKMAKOĞLU KURU
- Uzmanlık gerektiren mesleklere yönelik bir ilgi envanteri geliştirme çalışması
A study on developing an interest inventory about the profession
KAAN ZÜLFİKAR DENİZ
Doktora
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KOÇ
- Üstün yetenekli öğrencilerin görsel sanatlar eğitiminde disiplinlerarası öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesi(Konya BİLSEM örneği)
Interdisciplinary evaluation of teaching activities of gifted students in visual arts education(Konya BİLSEM example)
MEHMET ALİ GENÇ
Doktora
Türkçe
2013
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK GÖKAY