Kemoterapi ilişkili alopesinin sosyal izolasyon ve yaşam kalitesine etkisi
The effect of chemotherapy-related alopecia on social isolation and quality of life
- Tez No: 872611
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZMİYE ÇIRAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
ÖZET Kemoterapi İlişkili Alopesinin Sosyal İzolasyon ve Yaşam Kalitesine Etkisi Amaç: Bu çalışma, kemoterapi ilişkili alopesi sıkıntısının bireyler üzerindeki etkisini Yapısal Eşitlik Modellemesi ile inceleyerek sosyal izolasyon ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipte olan araştırman Aralık 2022- Mayıs 2023 tarihleri arasında İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi Günübirlik Kemoterapi Ünitesi'nde kemoterapi tedavisi gören bireyler ile yürütülmüştür. Örneklemi, örnekleme dahil edilme kriterlerine uyan ve çalışmaya katılmaya gönüllü kemoterapi ilişkili alopesi yaşayan 353 birey oluşturmuştur. Araştırma verileri; literatür taranarak hazırlanan“Birey Tanıtım Formu”,“Kemoterapi İlişkili Alopesi Sıkıntı Ölçeği”,Kemoretapiye Bağlı Alopeside Yaşam Kalitesi Ölçeği“, ”Sosyal İzolasyon Ölçeği“ formları ile yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 istatistik programı, yapısal eşitlik modeli-yol analizi, pearson korelasyon analizi, t-testi, tek yönlü varyans analizi (Anova) ve post hoc (Tukey, LSD) analizlerinden faydalanılmıştır. Bulgular: Hastaların, %31.2'sinin 51-60 yaş arası olduğu, %61.8'inin kadın, %37.7'sinin lise eğitim düzeyinde, %77.1'inin evli, %86,1'i çalışmadığı belirlenmiştir. Hastaların %32.9'unun meme kanseri olduğu, %24,1'inde kullanılan kemoterapötik ajanın paklitaksel olduğu görülmüştür. Hastaların %55.9'unun hastalıktan önce başörtüsü kullandığı, %88.1'inin saç dökülmesinden sonra yardımcı araç kullandığı görülmüştür. Yardımcı araç kullanan kadın hastaların %47.8'inin başörtüsü kullandığı, yardımcı araç kullanan erkek hastaların %93.1'inin şapka kullandığı, hastaların %83.6'sının saç dökülme öncesi yardımcı araç kullanmadığı saptanmıştır. Hastaların kemoterapi ilişkili alopesi sıkıntı toplam puan ortalaması 17.81±8.64, ”fiziksel sıkıntı“ ortalaması 2.35±1.42, ”duygusal sıkıntı“ ortalaması 5.64±3.47, ”günlük aktivitelere yönelik sıkıntı“ ortalaması 8.77±4.21, ”ilişkilere yönelik sıkıntı" ortalaması 1.05±1.65 olarak saptanmıştır. Sosyal izolasyon puan ortalaması 21.32±5.35 olarak ve kemoterapiye bağlı alopeside yaşam kalitesi puan ortalaması 58.00±12.00 olarak bulunmuştur. Kemoterapi ilişkili alopesi alt boyutlarının sosyal izolasyon ve yaşam kalitesine etkisi path analizi ile test edilmiştir. Duygusal sıkıntı (β=0,42), günlük aktivitelere yönelik sıkıntı (β=0,30), ilişkilere yönelik sıkıntı (β=0,17) sosyal izolasyonu arttırmaktadır. Sosyal izolasyonda toplam değişimin %62.9'u kemoterapi ilişkili alopesi alt boyutları tarafından açıklanmaktadır. Fiziksel sıkıntı (β=-0.07), duygusal sıkıntı (β=-0.31), günlük aktivitelere yönelik sıkıntı (β=-0.03) yaşam kalitesini azaltmaktadır (p
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The Effect of Chemotherapy-Related Alopecia on Social Isolation and Quality of Life Objective: This study was planned to determine the relationship between social isolation and quality of life by examining the impact of chemotherapy-related alopecia on individuals using Structural Equation Modeling. Method: This cross-sectional and descriptive study was conducted with individuals receiving chemotherapy treatment at Izmir Katip Çelebi University Atatürk Training and Research Hospital Daily Chemotherapy Unit between December 2022 and May 2023. The sample consisted of 353 individuals with chemotherapy-related alopecia who met the inclusion criteria and volunteered to participate in the study. Research data; It was collected using the“Individual Introduction Form”,“Chemotherapy-Related Alopecia Distress Scale”, Chemoretherapy-Related Alopecia Quality of Life Scale“, ”Social Isolation Scale“ forms prepared by scanning the literature and face-to-face interview technique. SPSS 22.0 statistical program, structural equation model-path analysis, Pearson correlation analysis, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and post hoc (Tukey, LSD) analyzes were used to analyze the data. Results: It was determined that 31.2% of the patients were between the ages of 51-60, 61.8% were women, 37.7% had high school education, 77.1% were married, and 86.1% were not working. It was observed that 32.9% of the patients had breast cancer, and the chemotherapeutic agent used in 24.1% was paclitaxel. It was observed that 55.9% of the patients used a headscarf before the disease, and 88.1% used auxiliary devices after hair loss. It was determined that 47.8% of female patients using assistive devices used headscarves, 93.1% of male patients using assistive devices used hats, and 83.6% of the patients did not use assistive devices before their hair loss. The patients' chemotherapy-related alopecia distress total score average was 17.81±8.64, ”physical distress“ average was 2.35±1.42, ”emotional distress“ average was 5.64±3.47, ”distress regarding daily activities“ average was 8.77±4.21, and ”relationship distress" average was 1.05±1.65. It was determined as . The mean social isolation score was found to be 21.32±5.35, and the mean quality of life score in chemotherapy-induced alopecia was 58.00±12.00. The effects of chemotherapy-related alopecia subdimensions on social isolation and quality of life were tested with path analysis. Emotional distress (β=0.42), distress in daily activities (β=0.30), distress in relationships (β=0.17) increase social isolation. 62.9% of the total variation in social isolation is explained by chemotherapy-related alopecia subdimensions. Physical distress (β=-0.07), emotional distress (β=-0.31), and difficulty with daily activities (β=-0.03) reduce the quality of life. 62.9% of the total change in quality of life is explained by chemotherapy-related alopecia subdimensions. Conclusion: In individuals experiencing alopecia, the average of alopecia distress and social isolation is high and the average of quality of life is low. It has been determined that chemotherapy-related alopecia is associated with quality of life and social isolation. It is important for nurses to monitor patients experiencing alopecia, provide counseling on coping methods, and create a care protocol. Keywords; Alopecia, Chemotherapy, Social Isolation, Quality of Life, Nursing
Benzer Tezler
- Kemoterapi ilişkili febril nötropeni hastalarında kötü sonlanımı öngörebilecek faktörlerin araştırılması
Investigation of predictive factors for poor outcome in chemotherapy related febrile neutropenia
AHMET SEFA YETER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
İlk ve Acil YardımAnkara ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE GÜNALP
- Kemoterapi ilişkili yorgunluğun yönetiminde ılık tuzlu su ile yapılan ayak banyosunun etkisi
The effect of warm-water foot bath with salt on chemotherapy-related fatigue
FERDA AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Hemşirelikİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBEYAZ CAN
- Kemoterapi ilişkili nöropatinin biyorezonans ile tamamlayıcı tedavisi
Complementary treatment with bioresonance on chemotherapy-induced neuropathy
ZEHRA NUR BALEKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİstanbul Medipol ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU POLAT
DR. ESRA KIRSEVER
- Kemoterapi ilişkili semptomların yönetiminde mobil tabanlı izlem sisteminin etkinliği
Effectiveness of mobile based monitoring system in the management of chemotherapy-related symptoms
ÜNAL ÖNSÜZ
Doktora
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşaİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBEYAZ CAN
- Kemoterapi ilişkili periferik nöropatinin biyopsikososyal modele göre incelenmesi
Investigation of chemotherapy associated peripheral neuropathy according to biopsychosocial model
SELİN SEVİNÇELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA ÖZDEMİR