Türk İslam Edebiyatında Hz. Ömer
Caliph Omar in the Turkish Islamic Literature
- Tez No: 872986
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİM YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 405
Özet
İslam tarihi açısından mümtaz bir yere sahip olan Hz. Ömer'in İslamî Türk edebiyatında yansımasını konu edinen bu çalışma üç bölüm halinde tasarlandı. Birinci bölümde on ikinci yüzyılda Ahmed Yesevî'den başlamak üzere yirminci yüzyılda Ali Emîrî Efendi ve Mehmet Akif Ersoy'a varıncaya dek manzum ve mensur ulaşılabilen edebî müktesebat tarandı. Bu çerçevede taranan eserlerden elde edilen Hz. Ömer konulu malzemeler derlenerek kronolojik sıraya göre tasnif edildi ve bu malzemelerin muhtevaları izaha çalışıldı. Evvela manzum daha sonra mensur metinlerin işlendiği bu bölüm,“müstakil olanlar”ile“bir bölümü Hz. Ömer'i konu edinenler”olmak üzere iki alt başlık altında değerlendirildi. İkinci bölüm, birinci bölümde tasnif edilen eserlerin muhtevalarındaki Hz. Ömer'e dair motiflerin örnek beyitlerle izahından ibarettir. Bu bölümde Hz. Ömer'in dinî ve insanî yönlerinin ayrıca kendisiyle beraber zikredilen edebî ve tasavvufî kavram ve remizlerin, oluşturulan alt başlıklarla edebiyatta nasıl işlendiğine değinildi. Üçüncü ve son bölümde, yazma eser kütüphanelerinden elde edilen Hz. Ömer konulu biri Gazavât-ı Hulefâ-i Râşidîn adlı manzum ve diğeri Risâle-i Tuhfetü'l Mebniyye Alâ Hikâyet-i Hazret-i Ömer adlı mensur iki eserin inceleme ve çeviri-yazısına yer verilmiştir. İlk olarak eserlerin yazarları, kütüphane bilgileri, nüsha tanıtımı, muhteva ve dil hususiyetleri incelenmiş, ardından metinler çeviri-yazı yöntemiyle Latin harflerine aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study, focusing on the reflection of Hz. Omar, who holds a distinguished place in Islamic history, in Islamic Turkish literature, was designed in three sections. The first section delved into all available literary works, both in verse and prose, starting from the 12th century with Ahmed Yesevi up until the 20th century with Ali Emîrî Efendi and Mehmet Akif Ersoy. Within this framework, materials related to Hz. Omar were compiled from the surveyed works, categorized in chronological order, and attempts were made to explain their contents. This section, which initially addresses poetic and then prose texts, was evaluated under two subtitles: 'independent works' and 'those dealing with Hz. Omar in part.' The second section merely comprises the explanation of motifs related to Hz. Omar found in the contents of the classified works, with examples of couplets. This section discussed how the religious and human aspects of Hazrat Omar, as well as the literary and mystical concepts mentioned alongside him, were elaborated in literature under created subheadings. The third and final section presents an examination and translation of two works found in manuscript libraries, one in verse named 'Gazawât-ı Khulefâ' and the other in prose titled 'Risâlah Tuhfah al-Mabniyye Alâ Hikâyeti Hz. Omer' Initially, the authors of the works, library information, manuscript introductions, content, and linguistic features were analyzed, followed by the translation of the texts into Latin letters using the translation-writing method.
Benzer Tezler
- Türk edebiyatında Hz. Ömer vecizelerive Bedreddin b. Himmet-Yârü'l-Mevlevî' nin Faslü'l-Hitâb min Kelâm-ı Ömer bin Hattâb adlı eseri
The caliph Ömer's sayings in Turkish literature and the work Faslü'l-Hitâb min Kelâm-i Ömer bin el-Hattâb by Bedreddin bin Himmet-Yârü'l-Mevlevî
IŞIN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÂLİM YILDIZ
- Türk İslam edebiyatında aşere-i mübeşşere
Ashara-i mubashshara in Türkish Islamic literature
MURAT AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Mevlid-i Ahmed (İnceleme-metin-çeviri-dizin)
Mevlid-i Ahmed (Examination-text-translation-index)
ÖMER OĞUZ KULAKSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET GÜLSEL SEV
- Ömer Efendi'nin Ahlâk-ı Muhsinî tercümesi: Metin- inceleme (98-b – 198-a)
Ömer Efendi's Ahlâk-i Muhsinî tercümesi: Review- edition (98-b – 198-a)
FATMA HİLAL KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ELBİR
- Hüsrev-Zâde Ömer Sabrî'nin Nasîhat-Nâmesi (metin-inceleme)
Nasihat-Name of Husrev-Zade Omer Sabri (text-examination)
HASAN SÖYLEMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM HAKSEVER