Ömer Efendi'nin Ahlâk-ı Muhsinî tercümesi: Metin- inceleme (98-b – 198-a)
Ömer Efendi's Ahlâk-i Muhsinî tercümesi: Review- edition (98-b – 198-a)
- Tez No: 599674
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ELBİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Klasik Türk Edebiyatı, Ahlâk, Ömer Efendi, Hüseyin Vâiz-i Kâşifî, Ahlâk-ı Muhsinî, Classical Turkish Literature, Morality, Ömer Efendi, Hüseyin Vaiz Kâşifî, Ahlâk-ı Muhsinî
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Klasik Türk edebiyatında kaleme alınan eserlere bakıldığında ahlâkî esaslara büyük önem verildiği görülmektedir. 11-20. asırlar arasında yazılan Türkçe edebî- ahlâki eserlerde genellikle İslam esaslarının hâkim olduğu görülür. Ortak ahlâkî değerlere sahip olan Müslüman âlim, şair ve yazarlar çeşitli dillerde yazılan bu eserleri kendi dillerine tercüme etmiş; bunun sonucunda da fert ve toplumu eğitmeye çalışmışlardır. Tercümesi yapılan bu eserlerden biri de XV. Yüzyıl Fars edebiyatının önemli şahsiyetlerinden Hüseyin Vâiz-i Kâşifî'nin (ö. 910/1504-1505), Hüseyin Baykara'nın oğlu Ebu'lMuhsin Mirza için H. 900/M. 1495 yılında kaleme aldığı Ahlâk-ı Muhsinî isimli eseridir. Bu çalışmanın konusu XVII. asır Osmanlı yazarlarından Ömer Efendi'nin (ö. 1031/ M.1622?)“Ahlâk-ı Muhsinî”isimli tercümesinin incelenmesi ve iki yazma nüshasına dayalı olarak metninin ortaya konmasıdır. Osmanlı toplumunun ahlâk anlayışını yansıtması bakımından önemli olan eser bazı bölümleri yönünden siyasetname türünün örneği sayılabilir. Ahlâk-ı Muhsinî, ibadet, dua, şükür, tevekkül, sabır, edep, adalet, şefkat, tevazu, vefa, gayret, firâset ve siyaset, fırsatları değerlendirme gibi konuların ayrı ayrı ele alındığı kırk bölümden oluşmaktadır. Yazar, fikir ve öğütlerini daima Kur'ân ayetleri ve Hz. Muhammed'in hadislerinden faydalanarak anlatmış, arada konuya uygun kıssa, atasözü, Arapça, Farsça ve Türkçe şiirleri de anmıştır. Çalışmada genel olarak ahlâk kavramına değinilmiş; asıl eserin sahibi Hüseyin Vâiz-i Kâşifî ile mütercim Ömer Efendi hakkında bilgi verilmiştir. Eserin Kütahya Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesi, 43 Va 717'de kayıtlı bulunan nüshasının 98b /198a varakları ile eserin diğer nüshası olan İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY6298'de kayıtlı 74a/147b arasındaki kısmı transkripsiyon sistemiyle yeni harflere çevrilmiş, kurulan tenkitli metne göre inceleme yapılmıştır. Eserin diğer kısmı daha önce bir yüksek lisans tezi olarak verildiği için konu sınırlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
When the Works written in classical Turkish literature are examined, it's seen that moral principles are given great importance. The purpose of almost all of the moral books is to speak of the moral values of Islam. Muslims with common moral values have translated these works written in various languages into their own languages and consequently tried to educate individuals and society. One of these works translated is the work called Ahlâk-ı Muhsinî which Ebu'l Muhsin Mirza H.900/ M.wrote in 1495 for Hüseyin Vâiz-i Kâşifî (d.910/1504-1505) who was one of the important names of the 15th century, Hüseyin Baykara's son Ebu'l Muhsin Mirza H.900 In this study, XVII. Century one of the authors Omer Efendi's (1031/m.1622)“Ahlâk-ı Muhsinî”work was studied. The work which is important in terms of reflecting the moral understanding of Ottoman society is an example of the type of advice and politics. In consists of forty chapters written seperately subjects like“prayer, praise, trust, patience, literary, justice, compassion, humility, fidelity, effort, politics and evaluating opportunities.”Verses, hadiths, stories, proverbs; Arabic, Persian and Turkish poems appropriate to the subject were used to make the work more expressive. Ethics is mentioned here and information is given about Hüseyin Vâiz Kaşifî and Ömer Efendi. 98-B /198-A of the copy of the work, which is registered in the Kütahya Vahit Paşa Provincial Public Library, 43 VA 717 and the other copy of the work which is registered in Istanbul University Rare Works Library TY 6298 has been converted into new letters with the transcription system. Text analysing esas made with comparasion between the two. Since the other part of the work was previously given as a master thesis, the subject was limited.
Benzer Tezler
- Ahlâk-ı Muhsinî: Metin-inceleme(1A-98B)
Ahlâk-i Muhsinî: Text-study (1A-98B)
ESRA YILMAZ BOZO
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ELBİR
- Arap edebiyatında nebevi medihler bağlamında Ömer Harpûtî'nin Kaside-i Bürde şerhi
Omer Harputi's Kaside-i Burde commentary in the context of prophetic eulogies in Arabic literature
YUSUF İBRAHİM YÜCEL
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN KESKİNER
- Tasavvuf kültürü çerçevesinde Ömer Baba Dergâhı'nın incelenmesi
Examination of Omer Baba Journal within the framework of sufi culture
HAVVA EYLEM DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM KAYA
- The idea of self-reliant individuals: Imagining diligent heroes in Late Ottoman fiction
Kendi ayakları üzerinde duran bireyler fikri: Geç Dönem Osmanlı kurgu metinlerinde gayretli kahramanları hayal etmek
ALİ ATAKAN EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI KADI
- Osmanlı salnamelerinde 1908 tarihine kadar tıp eğitimi
Medical education in the Ottoman yearbooks until the year 1908
YASEMİN ÖZTUNA ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEBRURE DEĞER