Geri Dön

Karaciğer tutulumu olan glikojen depo hastalıkları tanıları ile izlenen hastalarda FGF21 düzeylerinin değerlendirilmesi

Evaluation of FGF21 levels in patients diagnosed with glycogen storage diseases with liver involvement

PDF İndir

  1. Tez No: 874239
  2. Yazar: MUHAMMED ABDULLAH BOZKURT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. DENİZ KOR
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Glikojen depo hastalığı, karaciğer tutulumu, Fibroblast Büyüme Faktörü-21, Glycogen storage disease, liver involvement, Fibroblast Growth Factor-21
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Beslenme ve Metabolizma Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 71

Özet

Giriş: Glikojen depo hastalıkları (GDH), glikojenin yapımı ve yıkımında rol oynayan enzimlerin eksikliğine bağlı olarak gelişen kalıtımsal metabolik hastalıklardır. Bu hastalıkların bir kısmı X'e bağlı kalıtılırken büyük bir kısmı otozomal resesif kalıtılır ve karaciğer, kas, kalp gibi organları etkileyebilir. Karaciğer tutulumu olan GDH tipleri açlık hipoglisemisi ve hepatomegali gibi belirtiler gösterir ve tedavinin temeli tıbbi beslenme tedavisidir. Fibroblast Büyüme Faktörü-21 (FGF21), lipid, glikoz ve enerji metabolizmasının düzenlenmesinde kritik rol oynayan önemli bir peptid hormondur. FGF21, çeşitli organ ve dokulardan salınabilse de çoğunlukla karaciğer tarafından üretilir. Açlıkta karaciğerde, aşırı beslenmede pankreasta, egzersiz sırasında kasta ve soğuğa maruz kalmada kahverengi yağ dokusunda FGF21 salınımı artabilir. Bu hormon, metabolik sağlık üzerinde olumlu etkiler yapabilir; örneğin, glikoz alımını artırır, termogenezi ve enerji harcamasını teşvik eder, insülin duyarlılığını artırır. Amaç: Bu çalışmada Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı tarafından izlenen karaciğer tutulumu olan GDH hastalarında, FGF21'in düzeylerinin belirlenmesi, tiplere göre farklılıklarının saptanması ve FGF21 düzeyinin biyokimyasal parametrelerle ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Çalışmamız Temmuz 2022- Mayıs 2023 tarihleri arasında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Metabolizma ve Beslenme Polikliniğine başvuran karaciğer tutulumu olan 50 (26K/24E) glikojen depo hastasında yapılmıştır. Hastaların 10'u (% 20) GDH tip Ia, 2'si (% 4) GDH tip Ib, 16'sı (% 32) GDH tip III, 3'ü (% 6) GDH tip VI, 8'i (% 16) GDH tip IXa, 4'ü (% 8) GDH tip IXb ve 7'si (% 14) GDH tip IXc tanısı ile izlenmekte idi. Hastalarımızda serum FGF21 düzeyleri bakıldı. Hastaların GDH alt tipleri, biyokimyasal incelemeleri, karın ultrasonografik görüntüleme bulguları, büyüme ölçütleri (ağırlık standart deviyasyon skoru [SDS], boy SDS, vücut kitle endeksi SDS) ile FGF21 arasındaki ilişki incelendi. Bulgular: Hastaların % 52'si kadın, % 48'i erkekti. Başvuru anında ortalama yaş 142.26±76.19 (23-360) ay idi. Akraba evliliği oranı % 72, aile öyküsü oranı % 54'tü. Başvuru nedenleri en sık karın şişliği, hepatomegali, hipoglisemi, selektif aile taraması ve büyüme geriliği idi. Tanı anında hastaların yaş ortalaması 34,40±39,14 (0-188) ay idi. Tüm hastalar 18 yaş altında tanı almıştı. Tanı anında hastaların % 80'i yaşa göre normal vücut ağırlığına, % 58'i ise normal boya sahipti. FGF21'in sağlıklı bireyler için bildirilen medyan değeri 100-200 pg/ml arasındadır. Çalışmamızda hastaların ortalama FGF21 düzeyleri 318.3±126,9 (148,52-647,44) pq/ml idi. GDH tiplerine göre değerlendirildiğinde en yüksek FGF21 düzeyleri sırasıyla tip IXc'de 464,31112,88 pq/ml, tip IXa da 343, 343,35137,18 pq/ml ve tip III te 323,80 116,04 pq/ml görüldü. Diğer tiplerde ise FGF21 düzeyi genel grup ortalamasının altında idi. Tip IXc hastalarının FGF21 düzeyleri diğer tiplerden istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti (p=0,001). FGF21 düzeyleri ile laktat dehidrogenaz ve gama-glutamil transferaz düzeyleri arasında pozitif korelasyon saptandı. Sonuç: Literatürde GDH hastalarında serum FGF21 düzeylerinin değerlendirildiği başka bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışmamızdaki hastaların ortalama FGF21 düzeylerinin literatürde akut yağlı karaciğer ve hepatosteatozu olan hastalarınkine benzer olduğu görüldü. Çalışmamızda tüm glikojen depo hastalıkları alttiplerinin bir arada değerlendirildiğinde tipler arasında FGF21 düzeyi açısından fark olmadığı gözlendi. Ancak literatürde ilerleyici karaciğer sirozu gelişimine neden olan daha ağır fenotip olarak bildirilmiş olan tip IXc ile diğer tipler karşılaştırıldığında FGF21 düzeyi istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptandı. Bu da bize ağır fenotipli hastaların belirlenmesinde FGF21'in bir biyobelirteç olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir.

Özet (Çeviri)

Introduction: Glycogen storage diseases (GSDs) are inherited metabolic diseases caused by enzyme deficiencies that affect the glycogen synthesis and breakdown. While some of these diseases are inherited in X-linked manner, most of them are inherited autosomal recessive and can affect organs such as the liver, muscle and heart. GSD subtypes with liver involvement often present with symptoms such as fasting hypoglycemia and hepatomegaly, with medical nutrition therapy being the cornerstone of treatment. Fibroblast Growth Factor-21 (FGF21) is a crucial peptide hormone involved in the regulation of lipid, glucose, and energy metabolism. Although FGF21 can be released from various organs and tissues, it is predominantly produced by the liver. FGF21 release may increase in the liver during fasting, in the pancreas during overnutrition, in the muscle during exercise, and in the brown adipose tissue after exposure to cold. This hormone has beneficial effects on metabolic health, including increased glucose uptake, promotion of thermogenesis and energy expenditure, and enhanced insulin sensitivity. Purpose: This study aimed to determine the levels of FGF21 in GSD patients with liver involvement, followed by Çukurova University Faculty of Medicine, Department of Pediatric Metabolism and Nutrition, to assess differences according to GSD types, and to evaluate the relationship of FGF21 levels with biochemical parameters. Materials and Methods: Our study included 50 (26F/24M) glycogen storage patients with liver involvement who presented to Çukurova University Faculty of Medicine, Pediatric Metabolism and Nutrition Outpatient Clinic between July 2022 and May 2023. Of these patients, 10 (20%) had GSD type Ia, 2 (4%) had GSD type Ib, 16 (32%) had GSD type III, 3 (6%) had GSD type VI, 8 (16%) had GSD type IXa, 4 (8%) had GSD type IXb, and 7 (14%) had GSD type IXc. Serum FGF21 levels were measured. The association between GSD subtypes, biochemical examinations, abdominal ultrasonographic imaging findings, growth parameters (weight standard deviation score [SDS], height SDS, body mass index SDS) and FGF21 were evaluated. Results: 52% of the patients were female and 48% were male. The mean age at admission was 142.26±76.19 (23-360) months. The rate of consanguineous marriage was 72% and the rate of positive family history was 54%. The most common reasons for admission were abdominal distension, hepatomegaly, hypoglycemia, selective family screening and growth retardation. The mean age of the patients at diagnosis was 34.40±39.14 (0-188) months, with all patients were diagnosed before 18 years of age. At diagnosis, 80% had a normal body weight for age and 58% had normal height. The median FGF21 value for healthy individuals is expected to be between 100-200 pg/ml. In our study, the average FGF21 level of the patients was 318.3±126.9 (min-max: 148.52-647.44) pq/ml. The highest FGF21 levels were observed in patients with GSD type IXc (464.31±112.88 pq/ml), followed by type IXa (343.35 ± 137.18 pg/ml) and type III (323.80 ± 116.04 pg/ml). FGF21 levels in other types were below the overall group average. FGF21 levels in type IXc patients were statistically significantly higher than other types (p = 0.001). A positive correlation was found between FGF21 levels and lactate dehydrogenase and gamma-glutamyl transferase levels. Conclusion: There are no other studies in the literature evaluating serum FGF21 levels in GDH patients. In our study, the mean FGF21 levels in patients were found to be similar to those in patients with acute fatty liver and hepatosteatosis reported in the literature. When all subtypesglycogen storage diseases were evaluated together, no significant differences in FGF21 levels were observed between the subtypes. However, when comparing type IXc, which has been reported as a more severe phenotype causing progressive liver cirrhosis, with other types, FGF21 levels were found to be statistically significantly higher. This suggests that FGF21 could potentially be used as a biomarker for identifying patients with severe phenotypes.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    247337

    Sarkoidozda evrelere göre karaciğer tutulumu

    Liver involvement in sarcoidosis according to the disease stage

    OZAN SEVEN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Gastroenterolojiİstanbul Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SABRİYE DEMİRCİ

  2. Tez No

    842540

    Çölyak hastlarında karaciğer enzim yüksekliğinin remisyona etkisinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the effect of elevated liver enzymes on remission in celiac patients

    SULTAN ASLIHAN DEMİREL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    GastroenterolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAŞAK ÇAKAL

  3. Tez No

    455211

    Sarkoidozda evrelere göre dalak tutulumu

    Splenic involvement in sarcoidosis according to the disease stage

    METİN PEHLİVAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Göğüs Hastalıklarıİstanbul Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL YANARDAĞ

  4. Tez No

    769342

    Doğumsal metabolizma hastalıklarında karaciğer tutulumunun retrospektif olarak değerlendirilmesi: Dokuz yıllık merkez deneyimi

    Evaluation of liver involvement in inherited metabolic diseases: Nine-year experience of one center

    SAMIRA BAYRAMOVA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA TUBA EMİNOĞLU

  5. Tez No

    157934

    Evrelere göre sepsiste karaciğer fonksiyon bozukluğunun değerlendirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    CELALİ KURT

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Mikrobiyolojiİstanbul Üniversitesi

    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FEHMİ TABAK

Geri Dön