Güneybatı Anadolu kıyılarında (Bodrum-Fethiye arası) turizmin mekansal etkileri ve arazi kullanım senaryoları
Spatial impacts of tourism and land use scenarios along the Southwest Anatolian coast (Between Bodrum and Fethiye)
- Tez No: 874931
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKİF CEYLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Turizm, Geography, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 368
Özet
DBu tez, Güneybatı Anadolu kıyılarında (Bodrum-Fethiye arası) turizmin mekânsal etkilerini ve arazi kullanımı senaryolarını konu edinmektedir. Çalışmanın amacı, Bodrum-Fethiye kıyı kuşağı arasında turizmin olumlu ve olumsuz mekânsal etkilerini ortaya koyarak arazi kullanımı üzerindeki değişimin belirlenmesi ile arazi kullanım senaryolarının oluşturulmasıdır. Çalışmada, uydu görüntüleri, istatistik veriler ve görüşmeler gibi çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Çalışma, mekânsal analiz, çok kriterli karar verme ve sistem dinamiği modelleme gibi yöntemler kullanarak, turizmin mekânsal etkilerini değerlendirmiş ve arazi kullanımı senaryolarını oluşturmuştur. Arazi kullanım verileri için Landsat Uydu görüntülerinden yararlanılmış ve geçmişten günümüze meydana gelen mekânsal değişimi ortaya koymak için kontrollü sınıflandırma yöntemi gerçekleştirilmiştir. Gelecek yıllara ait arazi kullanım senaryolarının üretilmesinde ise Markov Chain ve Yapay Sinir Ağları temelli yöntemler kullanılmıştır. Turizmin mekânsal açıdan hem olumlu hem de olumsuz etkileri vardır, ancak olumsuz etkiler olumlu etkilerden daha ağır basmaktadır. Turizmin olumlu etkileri arasında bölgeye gelen gelir, istihdam ve altyapı geliştirme sayılabilir. Turizmin olumsuz etkileri arasında ise arazi örtüsü değişimi, biyoçeşitliliğin kaybı, tarihi ve kültürel mirasın tahribi, yerel halkın sosyal ve ekonomik yapısının bozulması sayılabilir. Turizmin en önemli mekânsal etkileri arasında arazi üzerindeki değişim ve dönüşüm yer almaktadır. Çalışma alanında özellikle 1980'li yıllardan itibaren gelişmeye başlayan turizm hareketleri günümüze kadar olan süreçte arazi kullanım üzerinde önemli değişikliklere yol açmıştır. Turizm öncesi küçük birer kasaba görünümünde olan merkezler günümüzde birer şehir haline gelmiş durumdadır. Özellikle Bodrum, Marmaris ve Fethiye'de arazi kullanımında yapay alanların lehine önemli bir değişim yaşanmıştır. Bu çalışmanın bir diğer önemli yönünü arazi kullanım senaryoları oluşturmaktadır. Arazi kullanım senaryoları, arazinin gelecekte farklı koşullar veya politika tercihleri altında nasıl kullanılabileceğine dair makul ve tutarlı açıklamaları içermektedir. Çalışma kapsamında 2026, 2030, 2034 ve 2044 yılı için arazi kullanım senaryoları oluşturulmuştur. Arazi kullanım senaryolarında şehir gelişimin özellikle tarım ve orman alanlarını tahrip ederek gelişeceği öngörülmüştür. Bu anlamda Bodrum, Marmaris ve Fethiye çevresinde yapay alanların etkin bir büyümesi söz konudur. Arazi kullanım senaryolarının yanı sıra çalışma alanında örnek olarak belirlenen Datça ve Bodrum için arazi uygunluk analizi gerçekleştirilmiştir. Arazi uygunluk sonuçları ile simülasyon sonuçları karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada şehir gelişiminin özellikle tarım ve orman alanları gözetilerek daha dengeli bir şekilde dağılması gerektiği vurgulanmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on the spatial impacts of tourism and land use scenarios on the Southwest Anatolian coast (between Bodrum and Fethiye). The study aims to determine the positive and negative spatial effects of tourism in the Bodrum-Fethiye coastal belt, determine the change in land use, and create land use scenarios. The study utilized various sources, such as satellite images, statistical data, and interviews. The study evaluated the spatial impacts of tourism and created land use scenarios using methods such as spatial analysis, multi-criteria decision-making, and system dynamics modeling. Landsat Satellite images were used for land use data, and a controlled classification method was applied to reveal the spatial change from past to present. Markov Chain and Artificial Neural Network-based methods were used to generate land use scenarios for future years. Tourism has positive and negative spatial impacts, but the negative impacts outweigh the positive ones. Positive impacts of tourism include income, employment, and infrastructure development. The negative impacts of tourism include land cover change, loss of biodiversity, destruction of historical and cultural heritage, and deterioration of local people's social and economic structure. Among tourism's most critical spatial impacts is the change and transformation of land. Tourism movements, which started to develop in the study area, primarily since the 1980s, have led to significant changes in land use until today. Centres, which were small towns before tourism, have become cities today. Especially in Bodrum, Marmaris, and Fethiye, land use has significantly changed in favor of artificial areas. Land use scenarios constitute another critical aspect of this study. Land use scenarios include reasonable and consistent descriptions of land use under different conditions or policy preferences. Within the scope of the study, land use scenarios for the years 2026, 2030, 2034, and 2044 have been developed. In land use scenarios, it is predicted that urban development will be caused by the destruction of agricultural and forest areas. In this sense, artificial areas are effectively grown around Bodrum, Marmaris, and Fethiye. In addition to the land use scenarios, land suitability analyses were carried out for Datça and Bodrum, which were determined as examples in the study area. Land suitability results and simulation results were compared. In the comparison, it is emphasized that urban development should be distributed in a more balanced way, especially considering agricultural and forest areas.
Benzer Tezler
- Anadolu'nun tektonik yapılarının deprem mekanizmaları açısından incelenmesi
Investigation of the tectonic structures of Anatolia in terms of earthquake mechanisms
DOĞAN KALAFAT
Doktora
Türkçe
1995
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiDeniz Jeolojisi ve Jeofiziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMİR KOLÇAK
- Neolitik Dönem'de Batı Anadolu'da Melos/Mılos Ve Gıalı kökenli obsidyenin yayılımı
The spread of Obsidian Originating from Melos/Milos and Giali in Western Anatolia during the Neolithic Period
GÜNAY DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN AKDENİZ
- Karia bölgesinde Antik Çağ batıklarında bulunan çatı kiremitleri
Roof tiles found on ancient shipwrecks of the Caria region
CEBRAİL BAYDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN HARUN ÖZDAŞ
- Türkiye'de bitki örtüsü değerlerinin değişimi ve meteorolojik parametrelerle ilişkilendirilmesi
The Variations of normalized difference vegetation index in Turkey and relationship between meteorological parameters
DENİZ OKÇU
- Rumelifeneri Kalesi restorasyon projesi (2 cilt)
Restoration project of the Rumelifeneri fortress
REYHAN EVRİM KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. K. KUTGÜN EYÜPGİLLER