Antropojenik gürültünün zebra balıklarında (Danio rerio) nörotransmitter gen ekspresyon seviyelerine etkileri
Effects of antrophogenic noise on neurotransmitter gene expression levels in zebra fish (Danio rerio)
- Tez No: 875847
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT DOĞANKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Su Ürünleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Su Ürünleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Sanayi ve teknolojideki ilerleme ile birlikte su altı dünyasındaki canlıların eş bulma, besin arama, avcılardan kaçınma, sürü oluşturma gibi davranışlar için yararlandığı doğal seslere antropojenik gürültü olarak tabir edilen yeni ve yabancı sesler dahil olmuştur. Gemi trafiği, derin deniz sondajı, inşaat, balık çiftliklerinde kullanılan mekanizasyon sistemleri gibi yabancı ses kaynaklarının omurgasızlardan memelilere kadar tüm su canlılarını hem bir stres kaynağı olarak fizyolojik açıdan hem de üreme, yüzme, beslenme alışkanlıklarını değiştirerek davranış açısından olumsuz etkileyebileceği hipotezini araştıran çok sayıda çalışma yapılsa da bu mekanizmaların işleyişine dair bilinmeyenler halen çok fazladır. Bu tez çalışmasında, balıkların çeşitli sesler karşısındaki fizyolojik yanıtlarını ölçmede iyi bir belirteç olan nörotransmitter genlerin ekspresyon seviyelerindeki ve yüzme davranışlarındaki değişimler incelenmiştir. Bu amaçla, moleküler çalışmalar için uygun bir model organizma olan zebra balığını (Danio rerio) ile kurulan deneyde beyaz gürültü, tekne gürültüsü, devir daim pompası gürültüsü ve klasik müzik (Mozart - Symphony No. 40 in G minor, K. 550; 1788) olmak üzere farklı saf sinüsoidal tonlar 30 gün boyunca uygulanarak nörotransmitter metabolitlerinin (serotonin, dopamin, glutamat, GABA) sentezinden sorumlu genlerin expresyon seviyelerindeki değişimleri izlenmiştir. Nörotransmitterlerin sentez ve taşınmasından sorumlu genlerde (tph2, slc6a4a, dbh, slc6a3, gad67, got1, slc6a1a) ses kaynağına bağlı olarak ekspresyon seviyelerinin önemli oranda değiştiği ve balıkların yüzme davranışları ile ağırlık kazancı bakımından da farklılık oluştuğu görülmüştür. Elde ettiğimiz bulgular, çalışmamızda seçilen genlerin balıkların sese tepkilerini ve maruz kaldıkları etkileri açıklamada kullanışlı birer indikatör olarak değerlendirilebileceğini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
With the progression in industry and technology, the aquatic species have been exposed to artificial sounds, termed anthropogenic noise, alongside natural sounds employed for behaviours like mating, feeding, evasion of predators, and hearing ability. Despite the plethora of studies probing the hypothesis that anthropogenic sounds such as shipping, boating, pile-driving, seismic exploration, motorboat traffic, energy production and mechanization systems employed in aquaculture facilities may significantly perturb aquatic organisms physiologically, serving as stressors, and behaviourally, by modifying reproductive, locomotive, and feeding patterns, numerous aspects of the underlying mechanisms remain enigmatic. In this thesis, alterations in the expression levels of neurotransmitter genes, serving as useful indicators in quantifying the physiological responses of fish to diverse auditory stimuli, alongside their locomotion behaviours, were scrutinized. To this end, an experiment was conducted with zebrafish (Danio rerio), wherein different sinusoidal tones comprising white noise, boat noise, pump noise, and classical music (Mozart - Symphony No. 40 in G minor, K. 550; 1788) were stimulated for 30 days to monitor changes in the expression levels of genes accountable for neurotransmitter metabolite synthesis (serotonin, dopamine, glutamate, GABA). Substantial alterations in the expression levels of genes governing neurotransmitter synthesis and transport (tph2, slc6a4a, dbh, slc6a3, gad67, got1, slc6a1a) contingent upon the sound source were noted, concomitant with divergences in both the swimming behaviours and weight gain of the fish. Our findings advocate that the selected genes in our study can serve as useful indicators in elucidating the auditory responses of fish and the attendant repercussions they encounter.
Benzer Tezler
- İstanbul Boğazı'nda cetacea gözlemlerinin ve pasif akustik izleme sistemi verilerinin karşılaştırılması
Comparison of visual observations of cetacean and passive acoustic monitoring system data in Istanbul Strait
MACİT EGE ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiDeniz Biyolojisi Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN DEDE
- Suyla bütünleşik mekanların işitsel peyzaj algısı üzerindeki etkileri: Galata Köprüsü örneği
The effects of water-integrated spaces on soundscape perception: The case of Galata Bridge
ZÜHAL ÇALIŞKAN HEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE AKDAĞ
- Modelling of earthquake history of the Knidos fault zone using in situ chlorine-36 surface exposure dating
Knidos fay zonu'nun deprem geçmişini klor-36 yüzey yaş tayini yöntemiyle modelleme
SEFA ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ YILDIRIM
- Güneş aktivitesinin Türkiye ortalama sıcaklık değişimine olası etkileri
Solar activity effects on Turkey's temperature variation
ALİ KORAY ERDİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Astronomi ve Uzay BilimleriEge ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR EVREN
- Photooxidation of neonicotinoids (imidacloprid) in aqueous solution by vacuum UV induced advanced oxidation process
Su ortamında bulunan neonikotinoidlerin (imidakloprid) vakum UV ışık ile tetiklenen ileri oksidasyon prosesleri ile giderimi
HALİL DERİN
Doktora
İngilizce
2021
Çevre MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELİM LATİF SANİN