Türkiye'de Cumhuriyet sonrası dönemde deprem odaklı bina yönetmeliklerinin tarihsel gelişiminin incelenmesi
Investigation of the historical development of earthquake-oriented building codes in the post Republican period in Türkiye
- Tez No: 876056
- Danışmanlar: PROF. DR. TOLGA BEKLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deprem Mühendisliği, Earthquake Engineering
- Anahtar Kelimeler: Deprem, Deprem Yönetmeliği, Deprem Bölgesi, Earthquake, Earthquake Regulation, Earthquake Region
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğal Afetlerin Risk Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Türkiye'de 29 Aralık 1939 saat 01.57 Erzincan Depremi 7.9 Ms büyüklüğü ile gerek büyüklük, gerek şiddet, gerek bina kaybı gerekse can kaybı açısından ülkenin depreme karşı önlem alması için ilk kıvılcım niteliğindedir. İlk olarak ithal bir yönetmelik kullanma yoluna gidilmiştir ve 1940 yılında İtalya'dan alınan yönetmelik, değişiklik yapılmadan1940 Zelzele Mıntıkalarında Yapılacak İnşaata Ait İtalyan Yapı Talimatnamesi adı altında yürürlüğe konulmuştur. Yıllar boyunca deprem konusunda öğrenilen, keşfedilen, geliştirilen teknolojiler ışığında bu yönetmelikler de nasibini almış, dönem dönem değişikliğe uğramıştır. Her yeni deprem yönetmeliğiyle daha güvenli bir Türkiye inşa edilmeye çalışılmıştır. 1944 Zelzele Mıntıkaları Muvakkat Yapı Talimatnamesi ve 1949 Türkiye Yersarsıntısı Bölgeleri Yapı Yönetmeliği ile binaların daha güvenli olması için ek maddeler sunulmuştur fakat 1953 Yersarsıntısı Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik ile betonarme binalar hakkında maddeler çıkmaya başlaması milat olarak sayılabilir. Bu zamana kadar betonarme binaların yaygın olmaması 1953'e kadar betonarme maddelerinin çıkmamasının kabul edilebilir bir gerekçesidir. Yeni afetler karşısındaki konumumuzu ve eksiklerimizi fark ettikçe daha farklı çözümler üretilmeye çalışılmıştır. Sırasıyla 1968, 1975, 1997, 2007 ve 2018 yıllarında yeni yönetmelik ihtiyacı duyulmuştur. 1968 yönetmeliği, Türkiye şartlarında nispeten yeterli sayılabilecek bir yönetmelik olup, bu standartlara uygun olarak inşa edilmiş bir bina, Türkiye'deki depremlerden ağır hasar almayacak yeterlilikte dizayn edilmiştir. Buna ek olarak, 1968 yönetmeliği, çelik yapılarla ilgili eklediği maddelerle birlikte, Türkiye'nin yapı stoğuna çelik materyalini de dahil etmiştir. 1975 yılı yönetmeliği, o dönemdeki teknolojik gelişmeler ve deprem anlayışına göre modern sayılabilecek bir yönetmelik olarak öne çıkmaktadır. Bu yönetmeliğe olan güven, uzun süre yürürlükte kalmasından da anlaşılabilir. 1997 yönetmeliği modern ülkeler nezdinin de üzerinde bir güvenlik seviyesini hedeflemiştir. Bu yıldan sonra depreme karşı dirençlilik konusunda yönetmelik eksiklikleriyle ilgili tartışmalar son bulmuştur. 2007 yılı yönetmeliği zamanın teknolojik gelişimlerini dahil etmek ve malzeme kalitesini arttırmak amacıyla maddeler sunmuştur. 2018 yönetmeliğinde ise hesaplama ilkeleri ayrıntılı hale getirilmiş, deprem bölgeleri kavramına son verilmiş; bunun yerine elektronik harita üzerinden konuma göre deprem kuvvetlerinin hesaplanması istenmektedir.
Özet (Çeviri)
The Erzincan Earthquake of December 29, 1939, at 01:57 local time, with a magnitude of 7.9 Ms with its magnitude, intensity, building and human losses made Turkiye to take precaution against Earthquakes. Initially, an imported regulation was adopted, and in 1940, the Italian regulation was put into effect without modifications under the name“Italian Construction Instructions for Earthquake Areas of 1940.”Over the years, these regulations have been influenced by the arthquakes learned, discovered, and developed in the field of arthquakes, undergoing periodic changes. With each new earthquake regulation, efforts have been made to construct a safer Turkiye. Additional provisions for safer buildings were introduced with the 1944 Temporary Earthquake Zones Building Regulations and the 1949 Turkiye Earthquake Zones Building Regulations. However, the milestone could be considered the 1953 Regulation on Buildings to be Built in Earthquake Zones, which began to include provisions regarding reinforced concrete buildings. Until then, the limited prevalence of reinforced concrete buildings justified the absence of provisions for reinforced concrete materials until 1953. As our position and shortcomings in the face of new disasters became apparent, efforts were made to develop different solutions. New regulations were deemed necessary in 1968, 1975, 1997, 2007, and 2018. The 1968 regulation was relatively adequate for Turkish conditions, and a building designed to these standards would withstand Turkish arthquakes without significant damage. Additionally, the 1968 regulation, with its added provisions for steel structures, included steel material in Turkiye's building stock. The 1975 regulation stood out as relatively modern for its time, considering the technological advancements and seismic understanding of the era. The trust in this regulation can be understand from its long-lasting time period. The 1997 regulation aimed for a safety level beyond that of modern countries, putting an end to debates about deficiencies in earthquake resistance regulations. The 2007 regulation introduced provisions to integrate technological developments and enhance material quality. In the 2018 regulation, calculation principles were detailed, and the concept of earthquake zones was abolished, replaced by calculating earthquake forces based on electronic maps.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Deprem felaketi sonrası mobil alışveriş niyetini şekillendiren faktörler: Mobil uygulama kabulünün rolü
Factors shaping mobile shopping intentions after an earthquake disaster: The role of mobile app acceptance
SELİM BUĞDAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Yönetim Bilişim SistemleriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT FATİH TUNA
ÖĞR. GÖR. ÜZEYİR FİDAN
- Cumhuriyet Dönemi depremlerin basına yansıması (1923-1983)
Reflection of republican period earthquakes in the press (1923-1983)
ÜMİT BULUT
- Cumhuriyet sonrası Türkiye'de yaşanan yıkıcı depremler ve ekonomik büyümeye etkileri̇
Earthquakes in Turkey after the Republic and their effects on economic growth
MEHMET KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiGiresun ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ DERELİ
- Koruma alanlarında yapı uygulamaları: İmar Barışı'nın tarihi yarımada üzerindeki etkileri
Building applications in conservation areas: the effects of zoning reconciliation on historical peninsula
DEMET KOLAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ