'Kırım Karaylarının Cumartesi Duaları' adlı eser üzerine bir söz dizimi incelemesi
A syntactic analysis of the work named 'Saturday Prayers of the Crimean Karaites'
- Tez No: 877554
- Danışmanlar: PROF. DR. SELMA GÜLSEVİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Karay Türkçesi, Söz Dizimi, Cumartesi Duaları, Karaim, Musevi Türkler, Karaite Turkish, Syntax, Saturday Prayers, Karaim, Jewish Turks
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 346
Özet
Kırım Karaylarının Cumartesi Duaları adlı eser Türkçe konuşan, Türkçe dua eden ve Museviliğin Karaim inancına sahip olan bir Türk halkına, Hazarların torunları olan Karaylara aittir. Kırım Karay Türkçesinin dil özelliklerini taşıyan bu eser, Rusça ve Karay Türkçesi olmak üzere iki dille yayımlanmış ilk dua kitabı olması bakımından önemlidir. Günümüzde sayıları çok azalmış olan Karaylar, geçmişin mirasına sahip çıkmış, yüzyıllar boyunca inançlarını ve kendilerine özgü kimliklerini korumayı başarmışlardır. Ancak günümüzde, devletleri ve resmi dilleri olmadığı için nüfusları git gide azalmış, dilleri de kaybolmanın eşiğine gelmiştir. Bu çalışmada, UNESCO tarafından koruma altına alınan Karay Türkçesi ile yazılmış bir dua kitabı incelenmiştir. Beş bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde Karaylar ve Kırım Karaylarının Cumartesi Duaları adlı eser üzerine bilgiler verilmiştir. Metin bölümünde adı geçen eserin transkripsiyonu ve Türkiye Türkçesine aktarımı yer almıştır. Şekil Bilgisi bölümünde metin temelinde Karay Türkçesinin dil bilgisi isim çekimi ve fiil çekimi açısından incelenmiştir. Söz Dizimi bölümünde cümlelerin fiil, isim, kurallı, devrik, olumlu, olumsuz, soru kategorilerinden hangilerine ait olduğu ve çekimi tespit edilmiştir. Dizin bölümünde esere ait sözlük hazırlanmıştır. Sonuç bölümünde ise hangi özellikteki cümlelerin ne sıklıkta kullanıldığı belirlenmiş, eserin dil ve anlatımına yönelik tespitlerde bulunulmuştur. Eserde en çok devrik, olumlu ve fiil cümlesi kullanıldığı; en sık rastlanan çekimlerin ek fiilin geniş zamanı ve emir çekimi olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The work titled Saturday Prayers of the Crimean Karaites belongs to a Turkish people, the Karaites, the descendants of the Khazars, who speak Turkish, pray in Turkish and have the Karaite faith of Judaism. This work, which bears the language features of Crimean Karaite Turkish, is important in terms of being the first prayer book published in two languages, Russian and Karaite Turkish. The Karays, whose numbers are very few today, have embraced the heritage of the past and have managed to preserve their beliefs and their unique identity for centuries. However, today, since they have no state and no official language, their population has gradually decreased and their language is on the verge of disappearing. In this study, a prayer book written in Karay Turkish, which is under the protection of UNESCO, is analyzed. In the first part of our study consisting of five chapters, information on the Karaites and the work titled Saturday Prayers of the Crimean Karaites is given. In the text section, the transcription and translation of the work into Turkey Turkish were included. In the Morphology section, the grammar of Karay Turkish is analyzed in terms of noun conjugation and verb conjugation on the basis of the text. In the Syntax section, the verb, noun, regular, cyclic, affirmative, negative, question categories of the sentences and their conjugation were determined. In the Index section, a glossary of the work was prepared. In the Conclusion section, it was determined how often sentences with which features were used, and determinations were made regarding the language and expression of the work. It has been determined that the most frequently used sentences in the work are agglutinative, affirmative and verb sentences, and the most common conjugations are the present tense of the additional verb and the imperative conjugation.
Benzer Tezler
- Türk kültüründe köpek (İnanış, uygulama ve anlatılar)
Dog in Turkish culture (Conviction, practice & narratives)
ZÜLEYHA TÜRKERİ BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Balıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AÇA
- Karay Türklerinin dini yapıları 'Kenesa'lar
Kenesas, places of worship of the Karaite Turks
IEVA VASILIAUSKAITE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SÖNMEZER
- Vladimir Putin and Russia's war decisions: Analyzing the psychological determinants of military interventions in Georgia, Crimea, Syria, and Ukraine
Vladimir Putin ve Rusya'nın savaş kararları: Gürcistan, Kırım, Suriye ve Ukrayna'daki askeri müdahalelerinin psikolojik belirleyicilerinin analizi
RİNATA TERKULOVA
Doktora
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BALCİ