Arap dilinde fiillerde zaman ve görünüş
Time and aspect in verbs in the Arabic language
- Tez No: 877602
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHSİN YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışma, Arap dilinde kelime türleri, fiillerde zaman ve görünüş ilişkisini derinlemesine incelemektedir. İlk olarak, Arap dilindeki kelime türleri; isim, fiil ve harf olarak sınıflandırılmış ve Zemahşerî, İbn Hişam ve Sîbeveyhi gibi klasik dilcilerin yanı sıra modern dilcilerin sınıflandırmalarıyla karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. İsimler, fiiller ve harfler, dilbilgisel yapıları ve anlamlandırmalarıyla detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Fiiller, mâzi (geçmiş zaman), müzâri (şimdiki ve gelecek zaman) ve emir olarak üç ana türe ayrılmıştır. Fiillerin sınıflandırılması sahih (illetsiz) ve illetli, tam ve nâkıs, çekimli (mutasarrıf) ve donuk (câmid), mücerred ve mezid gibi kategorilere dayanmaktadır. Bu sınıflandırmalar, fiillerin dildeki işlevlerini ve kullanımlarını anlamada kritik bir rol oynamaktadır. Zaman kavramı, Arapça'da geçmiş, şimdi ve gelecek olarak tanımlanmış ve bu zaman dilimlerinin ifade edilme şekilleri detaylandırılmıştır. Ayrıca, zamanın Arap dilbilimciler ve Batılı dilbilimciler tarafından nasıl ele alındığı karşılaştırılmıştır. Görünüş kavramı, fiillerin zamanla ilişkisini ve eylemlerin tamamlanmışlık, süreklilik veya anlık olma durumlarını ifade eden dilbilgisel bir kategori olarak incelenmiştir. Bu bağlamda, Arap dilinde kullanılan yardımcı fiiller ve bunların görünüşü ifade etmedeki rolleri üzerinde durulmuştur. Çalışmamızdan elde ettiğimiz sonuçlar şu şekildedir: Arap dilinde cümlelerde yer alan fiiller, zaman özellikleri yanında görünüşsel özelliklere de sahiptir. Arap dilbiliminde zaman kavramı, vakt, dehr, ân ve sermed terimleriyle ifade edilerek, zamanın farklı boyutlarını ve eylemlerin zaman içindeki konumlarını ifade etmektedir. Bu terimler, dilin zenginliğini ve karmaşıklığını yansıtarak eylemlerin zaman içindeki anlam değişikliklerini açıklamaktadır. Dilbilgisel görünüş, eylemlerin bitmişlik, bitmemişlik ve sürekli olma durumlarını ifade etmekte ve dilin anlatım gücünü artırmaktadır. Geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman dilimlerinin fiil kalıpları ve harflerle ifade edilen dilbilgisel görünüşleri ele alınmıştır. Geçmiş zamanın فَعَل (feal) kalıbı ve -mışlı geçmiş zaman işaretleyicisi قَدْ (kad) harfi genellikle bitmişlik görünüşünü taşır. Şimdiki zaman için يَفْعَلُ (yefalu) kalıbı genellikle süreklilik görünüşüne, gelecek zaman için ise س (sin) harfi ve سَوْفَ (sevfe) edatları genellikle bitmemişlik görünüşüne sahiptir. Ancak, bağlama ve dil içi karineye göre bu zaman dilimlerinin görünüş özelliklerinde değişiklikler olabileceği de tespit edilmiştir. Arap dilinde fiillerin zaman ve görünüş ilişkisini inceleyerek cümlelerin anlamını nasıl derinleştirdiğini göstermektedir. Arap dilinde zaman ve görünüş ilişkisi, dilbilimsel analizler için önemli olup dilin evrensel ve yapısal özelliklerini anlamamıza katkı sağlar. Bu tez, Arap dilinde kelime türleri ve fiillerde zaman ve görünüş ilişkisini kapsamlı bir şekilde analiz ederek, Arapça gramer yapısının anlaşılmasına önemli katkılar sağlamaktadır. Bu çalışma, Arap dilinin zengin ve karmaşık yapısını anlamak isteyen araştırmacılar için değerli bir kaynak niteliğinde olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study delves into the relationship between time and aspect in verbs within the Arabic language, as well as the various types of words. Firstly, the types of words in Arabic—nouns, verbs, and particles—are classified and compared through the perspectives of classical linguists such as Zamakhshari, Ibn Hisham, and Sibawayh, as well as modern linguists. Nouns, verbs, and particles are explained in detail in terms of their grammatical structures and meanings. Verbs are divided into three main types: past (māzī), present-future (muḍāriʿ), and imperative. The classification of verbs is based on categories such as sound (non-defective) and defective, complete and deficient, conjugated (mutasarrif) and frozen (jāmid), and simple and augmented. These classifications play a critical role in understanding the functions and usages of verbs in the language. The concept of time is defined in Arabic as past, present, and future, and the ways these time periods are expressed are detailed. Furthermore, the perspectives of Arabic linguists and Western linguists on the concept of time are compared. The concept of aspect, a grammatical category expressing the relationship between verbs and time and indicating the completion, continuity, or momentariness of actions, is examined. In this context, the study focuses on the auxiliary verbs used in Arabic and their roles in expressing aspect. The results of our study are as follows: Verbs in Arabic sentences possess not only temporal features but also aspects. The concept of time in Arabic linguistics is expressed through terms like waqt (specific time period), dahr (eternal time), ān (present moment), and sarmad (eternal time), reflecting different dimensions of time and the position of actions within it. These terms illustrate the richness and complexity of the language, explaining how the meanings of actions change over time. Grammatical aspect expresses the states of actions being complete, incomplete, or continuous, thereby enhancing the expressive power of the language. The grammatical aspects of the verb patterns and particles used to indicate past, present, and future time periods are examined. The past tense pattern فَعَل (faʿal) and the perfect aspect marker قَدْ (qad) generally indicate completeness. The present tense pattern يَفْعَلُ (yafʿalu) typically signifies continuity, while the future tense markers س (sa) and سَوْفَ (sawfa) usually indicate incompleteness. However, it has been determined that the aspect features of these time periods can vary depending on context and internal linguistic cues. This study demonstrates how the relationship between time and aspect in Arabic verbs deepens the meanings of sentences. The relationship between time and aspect in Arabic is crucial for linguistic analysis and contributes to our understanding of the universal and structural features of the language. This thesis provides a comprehensive analysis of the types of words and the relationship between time and aspect in Arabic verbs, offering significant contributions to understanding the grammatical structure of the Arabic language. This study is expected to be a valuable resource for researchers interested in understanding the rich and complex structure of the Arabic language.
Benzer Tezler
- Temmâm Hassân'da Arap dili düşüncesi (Klasik Arap dilbilimi birikimi ve modern dil verileri ışığında arayışlar
Temmâm Hassân'S viewpoint an Arabic language(development of classical Arabic language in history and studies in the light of modern language studies
HÜSEYİN ARAZ
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN HAZER
- Arap dilinde İsm-i fâʻil ve ayetlerdeki kullanımı
İsm-i faʻil in the Arabic language and the use of in the verses
MEHMET NURİ AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMAD ALKHALIL
- Arap dilinde isim fiiller
Başlık çevirisi yok
NEVZAT HAFIZ YANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
DilbilimAtatürk Üniversitesiİslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TURAL
- Arap dili ve belağatında mefuller (mefulu bihi-mefulu mutlak-mefulu fih-mefulu leh-mefulu maah)
In Arabic language (mefulu bihi-mefulu mutlak-mefulu fih-mefulu leh-mefulu maah)
AHMET DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DilbilimMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUSRETTİN BOLELLİ
- Arap dilinde Kasem
Oath in Arabic
MUZAFFER GEDİKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DilbilimSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUHİTTİN UYSAL