Mevlana ve Schopenhauer'ın insan anlayışlarının karşılaştırılması
A critical compound of Mevlana's and Schopenhauer's conceptions of human
- Tez No: 878025
- Danışmanlar: PROF. DR. IŞIK EREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu çalışmanın amacı Mevlana Celaleddin Rumi ve Arthur Schopenhauer'ın insan anlayışını ele almaktır. Bu iki düşünürün insan felsefesi bağlamında ele alınmasının sebebi düşünürlerin insan ve insanlığa dair özgeci içerik sunan bir ahlak ve insan anlayışı ortaya koymaları ve bu anlamda insan görüşlerinin evrensel bir değer taşımasıdır. Bu çalışmanın özellikle esas aldığı diğer neden de farklı dönemde yaşayan biri Doğu diğeri Batı düşüncesini temsil eden düşünürlerin keskin farklılıklarına rağmen benzer sonuçlara ulaşmalarıdır. Bu bağlamda en temel farklılık inanma olgusunda Schopenhauer'ın hiçbir dini benimsememesi ve içkin bir metafizik anlayışıyla ahlak görüşünü temellendirmesi buna karşın Mevlana'nın tam aksine dini esas alarak evrene aşkın bir bakış açısıyla ahlak görüşü ortaya koymasıdır. En temel benzerlikleri de insanın kendini bilmesi noktasında isteme kavramı bağlamında Schopenhauer, nefs kavramı bağlamında ise Mevlana nedenselliğe dayalı olan aklın dışına çıkmışlardır. Schopenhauer ahlakı merhamet ilkesi bağlamında metafiziksel bir alan olarak değerlendirir ve evrendeki birliği yaratan Kant'ın -kendinde şey- olarak adlandırdığı istemeyi kavrayacak ve birliği görecek insanı ahlak anlayışına konu edinir. Diğer yandan Mevlana din temelli bir bakış açısıyla tasavvuf öğretisi bağlamında aklı aşarak mistik bir insan ve ahlak anlayışına ulaşır. İnsân-ı kâmil ya da arif tasavvuru ile anlattığı bu insan nefsini bilen insan olarak ahlakın sırrına eren evrendeki birliği gören insandır. Bu yüzden Mevlana'da nefsini bilen insanın ulaştığı idrak“aşk”olarak ifade edilir ve bu aklın kavrayabileceği bir şey değildir. İşte bu çalışma bu argümanlardan hareketle düşünürlerin ahlak ve insan görüşlerindeki benzerlik ve farklılıklarını felsefi antropolojinin nesne ve yöntemini temel alarak özgün bir şekilde değerlendirmeye çalışmaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to address the understanding of humanity of Mevlana Jalaluddin Rumi and Arthur Schopenhauer. The reason for examining these two thinkers in the context of human philosophy is that they both present a moral and human understanding that offers altruistic content regarding humans and humanity, and in this sense, their views on humanity hold universal value. Another primary reason for this study is that, despite the sharp differences between the thinkers, one representing Eastern thought and the other Western thought, who lived in different periods, they arrive at similar conclusions. In this context, the most fundamental difference lies in the concept of belief: Schopenhauer does not adopt any religion and grounds his moral views in an immanent metaphysical understanding, whereas Rumi, on the contrary, bases his moral views on religion, offering a transcendent perspective on the universe.Their most fundamental similarity is in the concept of self-knowledge: Schopenhauer, in the context of the concept of will, and Rumi, in the context of the concept of self (nafs), both transcend the rationality based on causality. Schopenhauer evaluates morality as a metaphysical realm within the principle of compassion and focuses on the human being who will comprehend and see the unity in the universe, which Kant refers to as the“thing-in-itself”(noumenon) called will. On the other hand, Rumi, with a religion-based perspective, transcends rationality through the teachings of Sufism and reaches a mystical understanding of humanity and morality. The human being he describes with the conception of the“perfect human being”(Insân-ı kâmil) or“gnostic”(Arif) is one who knows his self (nafs), attains the secret of morality, and sees the unity in the universe. Therefore, in Rumi's view, the comprehension attained by the person who knows their self is expressed as“love,”which is something beyond the grasp of reason. Hence, this study attempts to uniquely evaluate the similarities and differences in the thinkers' views on morality and humanity, based on the object and method of philosophical anthropology, drawing from these arguments.
Benzer Tezler
- Mevlâna'nın Mesnevî'sinde yer alan bitki ve meyvelerin tasavvuf dünyasındaki sembolik anlamları
The symbolic meaning of plants and fruits mentioned in rumi's Masnavi according to sufism
ALİYE SERAP İNCİDAĞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TEMİZEL
- Mevlâna'nın Mesnevî'sinde şehir ve köy
City and village in Mewlana's Masnavi
CANAN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TEMİZEL
- Hz.Mevlana'nın Mesnevi'sinde zıtlıklar
The concept of contradiction in the rumi's Mathnawi
MOJTABA MORADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TEMİZEL
- Mevlâna'nın Pervâne Mu'înü'd-Dîn Süleyman ile ilişkileri
The relationship between Mevlâna and Pervâne Mu'înü'd-Dîn Süleyman
DEVRİŞ KÜÇÜKYILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN KUYUMCU
- Imageries and similes of celestial objects according to the Divan-ı Kebir: The seven heavens and the planets
Dîvân-ı Kebîr'e göre gök cisimleri ile ilgili tasvîr ve teşbîhler: Yedi gök ve gezegenler
DARYA ESMAEILI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY KOCATÜRK