Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki müzelerde bulunan Hristiyan konulu taş eserler
Stone works with a Cristian theme in museums in Eastern Anatolia
- Tez No: 879017
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YALÇIN KARACA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzecilik, Sanat Tarihi, Museology, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 536
Özet
Doğu Anadolu Bölgesi zengin bir tarih ve kültürel mirasa sahiptir. Jeopolitik ve jeostratejik konumu nedeniyle hem ülke tarihine hem de dünya tarihine yön veren önemli bir bölgedir. Geçmişten günümüze farklı inanç ve topluluklara ev sahipliği yapmıştır. İncelenen coğrafyada bu medeniyetlere ait birçok taşınır ve taşınmaz kültür varlığı yer almaktadır. Bu kültür varlıklarının önemli bir kısmını bugün bölgedeki müzelerde bulunan taş eserler oluşturmaktadır.“Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki Müzelerde Bulunan Hristiyan Konulu Taş Eserler”tez konumuzu oluşturmuştur. Bu alanda bir bütün halinde yapılan çalışma bulunmamaktadır. 4 yıllık saha çalışmasıyla Ahlat, Erzincan, Erzurum, Kars, Malatya, Tunceli ve Van müzelerinde envanter kayıtları yapılmış 60 adet mezar taşı, 48 adet mimari parça olmak üzere toplamda 108 taş eser çalışılmıştır. Eserlerin büyük bir çoğunluğu Ermenilere aittir. Bunun dışında Rus, Gürcü, Nasturi, Doğu Roma, Amerikan ve Alman'lara ait taş eserler de ortaya çıkarılmıştır. Yazıtlarda Ermenice başta olmak üzere Rusça, Nasturice, Grekçe, Almanca ve İngilizce kullanılmıştır. Yazıtlardan 38 eserin bilinmeyen tarihleri kesinleştirilmiştir. Van müzesindeki 1179 tarihli mezar taşı en eski tarihlidir. En geç tarihli ise Kars müzesindeki 1909 tarihli mezar taşıdır. 19. yüzyıl ve sonrasındaki yazıtlarda Latin alfabesiyle tarih verilmesi önemlidir. 13'ü Ermeni, 3'ü Rus, 1'i Amerikan 1'i de Alman olmak üzere 18 adettir. Van müzesindeki 2 mezar taşının Alman ve Amerikan misyonerlerine ait olması ile Kars müzesindeki 5 Rus mezar taşından üçünün asker kökenli olması ilginç sonuçlardır. Eserlerin çoğunluğu haç işlemeli taşlardır. Yüzeyleri bitkisel, geometrik ve figüratif süslemelerle bezenmiştir. Süsleme açısından Ermeni eserleri ön plandadır. Oyma, kabartma ve kazıma tekniği kullanılmıştır. Tarih öncesi çağlardan başlayarak Anadolu'da kurulan birçok medeniyet arkeoloji ve sanat tarihi açısından eşsiz eserler bırakmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'ndeki bu eserler bizim himayemiz ve sorumluluğumuzdadır. Müzelerimizde imkanlar nispetinde korunmaya alınmıştır. Müze envanter kayıtlarındaki eksik bilgiler çalışmamızla giderilmiştir. Bölgedeki müzeleri bir bütün olarak ele alıp, objektif ve bilimsel metotlarla ilk defa yapılan bu çalışmanın önemli bir kaynak oluşturacağı kanaatindeyiz.
Özet (Çeviri)
The historical and cultural legacy of the Eastern Anatolian Region is extensive. Owing to its strategic and geopolitical location, this area has played a significant role in shaping the history of both the nation and the entire world. From antiquity to the present, it has been home to various communities and beliefs. There are many movable and immovable cultural assets belonging to these civilizations in the geography examined.. The majority of these cultural treasures are made up of stone items that are currently housed at the region's museums. Our thesis is titled“Christian Themed Stone Works in Museums in Eastern Anatolia”. There hasn't been any comprehensive research done in this topic. A total of 108 stone artifacts—60 tombstones and 48 architectural pieces—with inventory records at the museums of Ahlat, Erzincan, Erzurum, Kars, Malatya, Tunceli, and Van were examined over the course of a four-year field study. Most of the artifacts are Armenian in origin. Furthermore, artifacts attributed to Russian, Georgian, Nestorians, Eastern Roman, American, and German cultures have been discovered. The inscriptions were written in Greek, German, English, Russian, Nestorian, and Armenian. 38 works with unknown dates been validated by the inscriptions. The oldest is a tombstone from 1179 that is housed in the Van Museum. The gravestone in the Kars Museum, which dates to 1909, is the most recent. It is significant that in inscriptions from the 19th century and onward, the dates are written in the Latin alphabet. Eleven of them are Armenian, three are Russian, one is American, and one is German. It is noteworthy to note that three of the five Russian tombstones at the Kars Museum are military in origin, and two of the tombstones in the Van Museum belong to German and American missionaries. The majority of the pieces are engraved crosses on stones. Plant, geometric, and figurative embellishments cover their surfaces. In terms of decoration, Armenian pieces are prominent. Techniques like engraving, relief, and carving were applied. From prehistoric times, numerous civilizations have flourished in Anatolia, leaving behind distinctive art historical and archaeological artifacts. We are responsible for, and guard these works in the Republic of Turkey. We have done our best to conserve them in our museums. With our analysis, the gaps in the museum inventory records have been filled in. We think that our study will be a valuable resource because it is the first to look at the museums in the area as a whole and to utilize objective, scientific approaches.
Benzer Tezler
- Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki müzelerde bulunan kürevi-konik formlu kaplar
Sphero-conic vessels in museums in the Eastern Anatolia Region
MUSTAFA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzecilikVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLER YILMAZ
- 17.yüzyılın sonu, 18. yüzyılın ortası ve 19. yüzyılın başında yabancı seyyahların gözünden Batı Anadolu antik kentleri
Western Anatolian ancient cities in view of foreign travelers at the end of 17th century in the middle of 18th century, and beginning of 19th century
ECE YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ArkeolojiAdnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TANJU DEMİR
- Kocaeli Müzesi'ndeki Bizans sikkeleri
Byzantıne Coins in the Kocaeli Museum
SERHAN KARANFİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzecilikAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki etnografya müzeleri ile bu bölge müzelerindeki etnografik eser seksiyonlarının idari, sosyal ve kültürel açıdan incelenmesi
Administrative, social and cultural examination of ethnographic museums and sections of Ethnographic articles in the Eastern Anatolia Region
HATİCE ENGİN
Doktora
Türkçe
2022
MüzecilikVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KULAZ
- Roma İmparatorluk Dönemi'nde Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi yerleşimleri
Middle and Eastern BlacK Sea Settlements in the Roman Imperial Period
ESEN AKTAŞ