Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin hasat öncesi başakta çimlenmeye dayanıklılık yönünden karakterizasyonu
Characterization for preharvest sprouting resistance of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes
- Tez No: 879046
- Danışmanlar: PROF. DR. TACETTİN YAĞBASANLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu araştırma, toplam 144 ekmeklik buğday genotipinin hasat öncesi dönemde oluşan başakta çimlenmeye duyarlılığının ve dayanıklılığının incelenmesi ve başakta çimlenmenin buğdayda bazı kalite özelliklerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Hasat öncesi çimlenme, ülkemizin çoğu bölgesinde hasat döneminde yağışların aşırı olduğu yıllarda önemli bir sorun olabilmektedir. Buğdayda verim ve kaliteyi olumsuz etkileyen bu sorun, hasat öncesi başakta çimlenmeye toleranslı genotiplerin belirlenmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır. Araştırmanın ikinci yılında (2021-2022 yetiştirme yılı) denemeler, 2020-21 yetiştirme yılı sonunda 144 genotip içerisinden seçilen 49 genotip ile kurulmuştur. Denemeler, tarlada kurulan kontrol ve uygulama-Ⅰ denemeleri ile iklim odasında uygulama-Ⅱ denemesi olmak üzere üç ayrı ortamda yürütülmüştür. Genotiplerde tarlada incelenen ölçüm ve gözlemlerin yanı sıra dormansi durumları ve düşme sayısı da test edilmiş ve özellikler başakta çimlenme oranı ile ilişkilendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, başakta çimlenmeye en tolerant çeşit her iki denemenin ortalamasına göre, beyaz taneli Clark's Cream (%52.7) olarak belirlenmiş, bu çeşidi beyaz taneli 29 numaralı hat (%62.6) izlemiştir. Beyaz taneliler içerisinde 34 (%65.0), 22 (%65.2) ve 25 (%68.0) numaralı hatlar düşük başakta çimlenme oranlarıyla dikkat çekmiştir. Hasat öncesi çimlenmeye dayanıklılık çalışmalarında başaklanma süresi, bitki boyu, başakta mumsuluk ve düşme sayısı gibi özelliklerin seleksiyon ölçütü olarak kullanılabileceği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This research was carried out to examine the sensitivity and resistance of 144 bread wheat genotypes to germination in the pre-harvest sprouting and to determine the effect of pre-harvest sprouting on some quality characteristics of wheat. Pre-harvest sprouting can be a significant problem in most regions of our country in years when rainfall is excessive during the harvest period. This problem, which negatively affects the yield and quality of wheat, reveals the need to determine genotypes that are tolerant to pre-harvest sprouting. In the second year of the research (2021-2022 growing year), trials were established with 49 genotypes selected from 144 genotypes at the end of the 2020-21 growing year. The experiments were carried out in three different environments: control and treatment-Ⅰ in the field, and treatment-Ⅱ in the climate chamber. In addition to field measurements and observations of genotypes, dormancy states, falling number were associated with the spike germination rate. According to the results of the research, the most tolerant variety to germination in the ear was determined as white-grained Clark's Cream (52.7%), followed by white-grained line 29 (62.6%), according to the average of both experiments. Among the white grain wheat, lines numbered 34 (65.0%), 22 (65.2%) and 25 (68.0%) attracted attention with their low pre-harvest sprouting rates. It has been observed that characteristics such as heading time, plant height, waxiness of the spike and falling number can be used as selection criteria in pre-harvest sprouting resistance studies.
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin line X tester melezlerinde verim ve verim unsurları için genetik analizler
Genetic analysis in line X tester crosses of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes for yield and yield components
BİROL DEVİREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ BİLGİN
- Yerel ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin moleküler karekterizasyonu ve fenotipik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of molecular characterization and phenotypic properties of local bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes
CEMAL HANAZAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CUMA AKINCI
DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN BEKTAŞ
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinde kurağa dayanıklılığın karakterizasyonu ve kalite ile ilişkileri
Characterization of drought resistance and its relations with quality in bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes
İRFAN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2011
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN Z. KORKUT
- Bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinin kuru ve sulu şartlarda performanslarının değerlendirilmesi
Determination of performances of some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars in dry and irrigated condi̇ti̇ons
ARİFE YASEMİN İSMAİLOĞLU TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ SAKİN
- Investigation of yield, yield components and primary quality characteristics of some bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes
Ekmeklik buğday (Triticum aestıvum L.) genotiplerinin verim, verim unsurları ve bazı kalite özellikleri yönünden değerlendirilmesi
MZHDA JALAL ALI ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
ZiraatBingöl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KILIÇ