Binalarda enerji tüketimi ve kullanıcı termal konforu optimizasyonu için derin pekiştirmeli öğrenme tabanlı bina işletim stratejilerinin geliştirilmesi
Development of deep reinforcement learning based building operation strategies for energy consumption and user thermal comfort optimization in buildings
- Tez No: 879762
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLBEN ÇALIŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 319
Özet
Son yıllarda, günümüz çalışma koşulları ve pandeminin de etkisi bina işlevlerine, iç ortam hava kalitesine ve termal konfora olan talebin artmasına neden olmuştur. Binalarda termal konforun sağlanması genellikle mekanik ısıtma, soğutma ve havalandırma (Heating, Cooling and Ventilation – HVAC) sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilmekte olup bu durum HVAC sistemlerini binalardaki en fazla enerji tüketim nedeni haline getirmektedir. Bu nedenle, HVAC sistemleri için kontrol stratejileri geliştirilerek kullanıcıların termal konforunun arttırılmasına ve aynı zamanda HVAC sistemlerinin enerji verimli hale getirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tez çalışmasının amacı, bina kullanıcıların termal konforunu artırırken HVAC sistemin enerji tüketimini azaltmaya yönelik Derin Pekiştirmeli Öğrenme (DRL) tabanlı kontrol stratejilerin geliştirilmesidir. Bu kapsamda, uygulanabilir bir çerçeve geliştirilmiş ve gerçek dünya verileri ile değerlendirilmiştir. Değerlendirme sürecinde, Berkeley, California'daki bir ofis binasına ait açık kaynaklı bir veri seti kullanılmıştır. Kullanıcıların termal konfor düzeylerini belirlemek için ASHRAE termal konfor veri tabanından elde edilen Termal Duyum Oyları (TSV) kullanılmıştır. Binadaki çatı katı ünitesi (RTU) operasyonlarını tahmin etmek amacıyla çok girdili - çok çıktılı Uzun-Kısa Süreli Bellek (LSTM) ve Kapılı Tekrarlayan Üniteler (GRU) ağları eğitilmiş ve karşılaştırılmıştır. Ayrıca, DRL ajanının ödül fonksiyonunu oluşturmak için 7 sınıflı bir TSV tahmin modeli geliştirilmiş ve bu model için altı farklı sınıflandırma algoritması test edilmiştir. Tahmin edilen RTU operasyonel verileri ve kullanıcı termal konforu, tasarlanan DRL ortamında ödül tasarımı için kullanılmıştır. DRL ajanının bu ortamla etkileşime girerek RTU'yu kontrol etmesi için Derin Deterministik Politika Gradyanı (DDPG) ve Soft Aktör Kritik (SAC) algoritmaları kullanılmıştır. Ajanın eğitimi, üç aylık bina verileri kullanılarak yapılırken, test süreci için takip eden üç ayın verileri kullanılmıştır. Sonuçlar, DDPG'nin kullanıcıların termal konforunu %90 arttırırken enerji tüketimini %26,25 azalttığını, SAC algoritmasının ise termal konforu korurken enerji tüketimini %62,03 azalttığını ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, enerji verimliliği ve termal konfor arasında daha iyi bir denge sağlamak için DDPG'nin daha uygun olabileceğini, ancak maksimum enerji tasarrufu gerektiğinde SAC'nin tercih edilebileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Recently, due to the impact of the pandemic and current working conditions, the time spent indoors has increased the demand for thermal comfort. Providing thermal comfort in buildings is generally achieved through mechanical heating, cooling and ventilation (HVAC) systems, which makes HVAC systems the largest cause of energy consumption in buildings. Therefore, there is a need to improve the thermal comfort of users and HVAC systems energy efficient by developing control strategies for HVAC systems. The aim of this thesis is to develop Deep Reinforcement Learning (DRL)-based control strategies to reduce the energy consumption of the HVAC system while increasing the thermal comfort of building users. In this context, an applicable framework was developed and evaluated with real-world data. During the evaluation process, an open-source dataset from an office building in Berkeley, California was used. Thermal Sensation Votes (TSV) obtained from the ASHRAE thermal comfort database were used to determine the thermal comfort levels of the users. Multi-input multi-output Long Short-Term Memory (LSTM) and Gated Recurrent Unit (GRU) networks were trained and compared to predict the operations of the Rooftop Units (RTU) in the building. Furthermore, a 7-class TSV prediction model was developed to construct the reward function for the DRL agent, and six different classification algorithms were tested for this model. The predicted RTU operational data and user thermal comfort were used for reward design in the designed DRL environment. The Deep Deterministic Policy Gradient algorithm was employed for the DRL agent to interact with this environment and control the RTU. The training of the agent was conducted using three months of building data, while the following three months of data were used for the testing process. The results showed that DDPG increased user thermal comfort by 90% while reducing energy consumption by 26.25%, whereas the SAC algorithm maintained thermal comfort while reducing energy consumption by 62.03%. These results suggest that DDPG might be more suitable for achieving a better balance between energy efficiency and thermal comfort, while SAC can be preferred when maximum energy savings are required.
Benzer Tezler
- Thermal comfort optimization with occupant interaction in dynamic HVAC control
Kullanıcı etkileşimli dinamik iklimlendirme sistemi kontrolü ile ısıl konfor optimizasyonu
TUĞÇE AKER
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURDİL ESKİN
- A methodology for energy optimization of buildings considering simultaneously building envelope HVAC and renewable system parameters
Binalarda yapı kabuğu, mekanik sistemler ve yenilenebilir enerji sistemleri parametrelerinin eş zamanlı enerji optimizasyonu için bir yöntem
MELTEM BAYRAKTAR
Doktora
İngilizce
2015
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZERRİN YILMAZ
PROF. DR. MARCO PERINO
- Building performance optimization through design decision process with a holistic approach
Bütünsel bir yaklaşımla tasarım süreci boyunca bina performans optimizasyonu
DUYGU UTKUCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE SÖZER
- Konutlarda ısıl ve görsel konfor koşullarının sağlanmasına yönelik enerji optimizasyonu üzerine bir tasarım destek modeli
A design support model to provide thermal and visual comfort conditions for energy optimization in residential buildings
EGEMEN KAYMAZ
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkBursa Uludağ ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ŞENKAL SEZER
PROF. DR. BANU MANAV
- Makine öğrenmesi tabanlı iç ortam sıcaklık kontrolü için bir simülatör yazılımı tasarımı
Design of a simulator software for machine learning-based indoor temperature control
AYDIN BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSakarya ÜniversitesiBilgisayar ve Bilişim Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEVRİM AKGÜN