Katılım bankacılığı üzerine bir din sosyolojisi alan araştırması: İzmir örneği
A sociology of religion field research on participation banking: The case of Izmir
- Tez No: 880364
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAKKI KARAŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Ekonomi, Sosyoloji, Religion, Economics, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Bu araştırmada, din sosyolojisi perspektifinden, katılım bankacılığı ve din ilişkisi, teorik, tarihsel ve empirik olarak ele alınmıştır. Araştırmanın teorik düzleminde, katılım bankacılığı ve din ilişkileri sosyolojik kuramlar bağlamında değerlendirilmiş; bu bağlamda en uygun açıklamaları sağlayacağı düşünülen Max Weber'in kapitalizm, Talcott Parsons ve Robert Merton'un yapısal işlevselci kuramları tercih edilmiştir. Bu kuramlar çerçevesinde, mikro düzeyde katılım bankacılığını kullanan bireylerin ekonomik pratiklerinde dinin nasıl bir rol oynadığı ve makro düzeyde katılım bankacılığının toplumsal ve dini açıdan hangi işlevleri karşıladığı sorularına cevap aranmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünü oluşturan tarihsel perspektifte ise Dünya'da ve Türkiye'de katılım bankacılığının ortaya çıkışında etkili olan toplumsal, siyasal, ekonomik ve dini faktörler problem edinilmiştir. Araştırmanın bu bölümünde, Osmanlı Devleti'nden günümüze faizsiz finans kurumlarında meydana gelen süreklilik, değişim ve dönüşümlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın uygulama bölümünde, katılım bankacılığına yönelik tutumların sosyo-ekonomik değişkenlere göre farklılaşma durumu temel problem olarak belirlenmiştir. Araştırmada, nicel araştırma tekniklerinden yüz yüze yapılandırılmış mülakat ve çevrimiçi anket teknikleri birlikte kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, İzmir merkezde ikamet eden ve katılım bankacılığı müşterisi olan 321 kişi oluşturmuştur. Araştırma verileri, katılım bankacılığı ve din ilişkilerini çözümlemeye yönelik geliştirilen 2 ölçek ile toplanmıştır. Hazırlanan ölçeklerin yapı geçerliliği, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile teste tabi tutulmuştur. Geliştirilen ölçek ile toplanan verilerin analizinde t-testi ve Anova testleri kullanılmıştır. Araştırma neticesinde, katılım bankacılığı olgusunun, salt ekonomik değerlendirmeler ile açıklanamayacağı, katılım bankacılığının kurulmasının ve gelişmesinin arkasında yatan toplumsal, siyasal ve dini bağlamların ne derece önemli olduğu anlaşılmıştır. Araştırmanın uygulama bölümünde elde edilen veriler, katılım bankacılığına yönelik tutumların sosyo-ekonomik değişkenlere göre farklılaştığını açığa çıkarmıştır. Özellikle bireylerin din algısının, katılım bankacılığına yönelik ekonomik pratiklerini etkileyen en önemli faktör olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, from the perspective of the sociology of religion, the relationship between participation banking and religion was examined theoretically, historically, and empirically. In the theoretical framework of the study, the relationship between participation banking and religion was evaluated in the context of sociological theories; Max Weber's capitalism and the structural functionalist theories of Talcott Parsons and Robert Merton, which are thought to provide the most appropriate explanations in this context, were preferred. Within the framework of these theories, the study seeks to answer the questions of how religion plays a role in the economic practices of individuals using participation banking at the micro level and what functions participation banking fulfills socially and religiously at the macro level. In the historical perspective, which constitutes the second part of the research, the social, political, economic, and religious factors that have influenced the emergence of participation banking in the world and in Turkey have been problematized. In this section of the research, it is aimed to determine the continuity, changes, and transformations that have occurred in interest-free financial institutions from the Ottoman Empire to the present day. In the empirical section of the study, the differentiation of attitudes towards participation banking according to socio-economic variables was determined as the main problem. In the research, face-to-face structured interviews and online survey techniques were used together from quantitative research techniques. The sample of the study consisted of 321 people who reside in the center of Izmir and are participation banking customers. Research data were collected with two scales developed to analyze the relationship between participation banking and religion. The construct validity of the scales was tested by exploratory and confirmatory factor analysis. T-tests and ANOVA tests were used to analyze the data collected with the developed scales. As a result of the research, it has been understood that the phenomenon of participation banking cannot be explained solely by economic evaluations and that the social, political, and religious contexts behind the establishment and development of participation banking are crucial. The data obtained in the application part of the research revealed that attitudes towards participation banking differ according to socio-economic variables. In particular, it was found that individuals' perception of religion is the most important factor affecting their economic practices towards participation banking.
Benzer Tezler
- İktisadi yönelimler ve iş tercihleri üzerinde sosyo-kültürel değerlerin etkileri - Türkiye Finans Katılım Bankası örneği-
The effect of socio-cultural values on economic tendencies and job preferences - the sample of Türkiye Finans Katılım Bankasi-
ÇAĞATAY SARP
- Muhafazakâr iş örgütlerine mensup iş kadınlarının dindarlık davranışları üzerine sosyolojik bir araştırma: MÜSİAD örneği
A sociological research on the religious behavior of business women who member of convertive business organizations: The case of MUSIAD
ŞEYMA AYVAZ ERTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN KURT
- İslam'da israf: Sıfır atık üzerine bir değerlendirme
Wastage in Islam: An evaluation on zero waste
YASEMİN KURTULUŞ ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU
- İslam iktisadında zekâtın kurumsallaştırılmasının ekonomik etkileri: Ülke örnekleri ve Türkiye üzerine bir değerlendirme
The effects of the zakat institution on production and consumption in islamic economics: Examples from some countries and an evaluation on Turkey
MESUT MENDERES KARABOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Din görevlilerinin İslami finansal araçlara ve katılım bankacılığına bakış açısı: TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) bölgesi üzerine ampirik bir uygulama
Title of the thesis: The perspective of religious officerson Islamic financial instruments and participation banking: An empirical study on TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) region
MUSTAFA ARPACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkBingöl Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ TÜRKAN