Nöromüzı̇kolojı̇nı̇n müzı̇kolojı̇ perspektı̇fı̇nden eleştı̇rel ı̇ncelenmesı̇
A critical analysis of neuromusicology from the perspective of musicology
- Tez No: 881342
- Danışmanlar: DOÇ. DR. URUM ULAŞ ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Müzik, Nöroloji, Philosophy, Music, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
20. yy sonlarında müzikolojiye dahil olan yeni araştırma sahalarından nöromüzikoloji -diğer adıyla müziğin bilişsel nörobilimi ya da bilişsel müzikoloji- müzikolojiyi; sinirbilim, bilişsel psikoloji, dilbilim, eğitim bilimleri, felsefe, antropoloji, yapay zeka, mühendislik gibi disiplinlerle bir araya getiren, müziğin işlenmesinde görevli beyin bölgelerini, bu bölgelerde gerçekleşen nörobiyolojik ve bilişsel süreçleri, nedensel mekanizmaları; aynı zamanda, bu mekanizmaların evrimsel ve ontogenetik süreçlerini inceleyen, bununla birlikte çağımızda müzikoloji disiplinini de dönüştürüp geliştirmekte olan transdisipliner bir alandır. Yapılan ulusal ve uluslararası literatür taramalarında, metodolojik olarak yararlandığı ve çıktılarının ilgilendirdiği alanların niceliği bakımından, yaygın olarak disiplinlerarası yaklaşımları benimsemiş araştırmalarla karşılaşılacağı düşünülmüşse de çalışmaların birçoğunun doğa bilimleri çatısı altında toplandığı, müzikolojik yaklaşımla ilgilenmediği ve bunun yanında müzikolojinin alana sağlayabileceği katkılar açısından da yeterince açık bilginin bulunmadığı görülmüştür. Ayrıca, Türkiye özelinde, müzikoloji odağıyla gerçekleştirilen araştırmalarda uluslararası eşdeğerlerinden farklı sonuçlara ulaşılması alanda teknik, yöntemsel ya da araştırmacı kaynaklı sorunların varlığına işaret etmektedir. Bu sorunların önüne geçebilmek ve alan için müzikoloji odağında ortak bir zemin hazırlanması gayesiyle araştırmanın amacı nöromüzikoloji bilim dalının müzikoloji perspektifinde kapsamının, ilgilendiği problemlerin, kullandığı yöntemlerin ve alana dair gerek teknik gerek araştırmacı paydasında karşılaşılabilecek olası risklerin belirlenmesi ve alanı oluşturan iki temel disiplinden biri olan müzikolojinin alandaki varlığını daha etkin ve verimli hale getirmesi için tartışılmasıdır. Yapılan çalışmada nöromüzikolojinin kapsam, metodoloji ve olası müzikolojik sorunların detaylı incelenmesi için nöromüzikolojiyi ilgilendirdiği düşünülen ulusal ve uluslararası inceleme çalışmaları sistematik literatür incelemesi yöntemlerinden kapsam belirleme yöntemiyle taranmıştır. Bu tarama sonucunda elde edilen örneklem tablolaştırılmış ve bulgular müzikoloji perspektifinden eleştirel incelenmiştir. Bu bulgular sonucunda nöromüzikolojinin kapsamı, metodolojisi, araştırmalarında müzikolojinin rolü, işlevi, ve bu iki alanın interdisipliner [disiplinlerarası] ve transdisipliner [disiplinleraşkın] bağları tartışılmıştır. Tartışmaların sonucunda elde edilen bilgiler uygulamalı olarak Türkiye'deki nöromüzikoloji araştırmalarıyla eleştirel bir yaklaşımla karşılaştırılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda, disiplinlerarası yaklaşımın nöromüzikolojinin ortaya çıkışında açıkça görülebilen etkinliğini günümüzde sürdürmediği düşünülmektedir. Araştırma ekiplerinin çoğu kez bilişsel bilimler, psikoloji ve nörobilim gibi doğa bilimleri uzmanlarıyla sınırlı olması alanın yaygın pratiği olarak çoklu-disiplinli uzmanlardan oluşan küçük araştırma ekiplerinin disiplinlerarası kalabalık ekiplere tercih edildiğini göstermektedir. Alanın zayıf noktalarından biri olarak okunabilecek çoklu-disiplinli uzmanlaşmanın araştırmacı yükünü artırma riski taşıdığı söylenebilecekse de araştırmacıların bu riski kendilerini belirli konulara sınırlamak yoluyla ve ilgili disiplinlerinse sınırlı kullanımlarına ihtiyaç duymalarıyla telafi ettikleri düşünülebilir. Bununla birlikte Türkiye'deki az sayıda nöromüzikoloji çalışmasına bakıldığında teknik, yöntemsel ya da araştırmacı kaynaklı sorunların yanı sıra araştırmaların kendini yeniden üreten bir mekanizmaya dönüşmeleri ve alanda uzmanlaşmış araştırmacı sayısının düşüklüğü öncelikli problemler olarak tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the latter part of the 20th century, one of the emerging fields that became part of musicology is neuromusicology, also known as the cognitive neuroscience of music or cognitive musicology. Neuromusicology is a transdisciplinary field that brings together musicology with disciplines such as neuroscience, cognitive psychology, linguistics, education sciences, philosophy, anthropology, artificial intelligence, and engineering. It aims to investigate the brain regions responsible for processing music, the neurobiological and cognitive processes that occur in these regions, and the causal mechanisms involvEd.: Furthermore, it examines the evolutionary and ontogenetic processes of these mechanisms, thereby transforming and advancing the field of musicology in our era. While it was initially anticipated that research in this field would commonly adopt interdisciplinary approaches, it has been observed that many studies have been conducted primarily within the framework of natural sciences. These studies often do not engage with musicological perspectives, and there is a lack of clear information regarding the potential contributions of musicology to the field. Additionally, within the context of Turkey, research conducted with a focus on musicology has yielded results that differ from their international counterparts. These disparities may point to technical, methodological, or researcher-related issues in the field. To address these challenges and to establish a common ground for the field, the aim of this research is to determine the scope of the neuromusicology discipline from a musicological perspective, identify the problems it addresses, the methods it employs, and potential risks it may encounter in both technical and researcher-related aspects. Furthermore, it seeks to promote discussions that would make the presence of musicology, one of the two foundational disciplines in the field, more effective and productive. In this study, a systematic literature review method was employed to identify national and international review studies believed to be relevant to the detailed examination of the scope, methodology, and potential musicological issues of neuromusicology. The results of this review were then organized in a sample table and critically examined from a musicological perspective. These findings led to discussions on the scope of neuromusicology, its methodology, the role and function of musicology in its research, and the interdisciplinary and transdisciplinary connections between these two fields. The obtained information was also critically compared to the practical neuromusicology research in Turkey. As a result of this examination, it is believed that the effectiveness of interdisciplinary approaches that were clearly visible in the emergence of neuromusicology is no longer prevalent in the present day. Research teams often consist of experts in natural sciences such as cognitive sciences, psychology, and neuroscience, and this preference for smaller research teams with multidisciplinary specialists seems to be a common practice in the field. While multidisciplinary specialization, which may be considered as one of the weak points of the field, may carry the risk of increasing the researcher's workload, it can be speculated that researchers compensate for this risk by limiting their engagement with related disciplines to specific subjects. Nevertheless, when examining the limited number of neuromusicology studies in Turkey, primary issues have been identified as technical, methodological, or researcher-related problems, as well as the tendency of these studies to become self-replicating mechanisms and the low number of specialized researchers in the field.