Çocukluk çağı travmaları ve obsesif kompulsif belirtiler ilişkisinde kontrol odağı, çıkarımsal karmaşa ve sorumluluk tutumlarının rolü
The role of locus of control, inferential confusion and responsibility attitudes in the relationship between childhood traumas and obsessive-compulsive symptoms
- Tez No: 881796
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: obsesif kompulsif belirtiler, çocukluk çağı travmaları, kontrol odağı, çıkarımsal karmaşa, sorumluluk tutumları, obsessive-compulsive symptoms, childhood traumas, locus of control, inferential confusion, responsibility attitudes
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Çocukluk çağı travması obsesif kompulsif belirtiler gibi birçok psikolojik bozukluğa zemin hazırlamaktadır. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), obsesyonlar (girici düşünceler ya da takıntı) ve kompulsiyonların (tekrarlayıcı davranışlar ya da zorlantı) varlığı ile karakterize edilmektedir. Mevcut araştırmanın amacı çocukluk çağı travmaları ve obsesif kompulsif belirtiler ile ilişkisini incelemektir. Bu ilişkide kontrol odağı, çıkarımsal karmaşa ve sorumluluk tutumlarının aracı rolleri incelenmiştir. Araştırma örneklemi 18-55 yaş aralığındaki 329 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ), Padua Envanteri–Washington Eyalet Üniversitesi Revizyonu (PE-WEÜR), Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ), Çıkarımsal Karmaşa Ölçeği (ÇKÖ) ve Sorumluluk Tutumları Ölçeği (STÖ) kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları, çocukluk çağı travmaları ve obsesif kompulsif belirtiler arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Çocukluk çağı travmaları, kontrol odağı, çıkarımsal karmaşa ve sorumluluk tutumlarının obsesif kompulsif belirtileri pozitif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı bulunmuştur. Hiyerarşik regresyon analizinde ilk modelde çocukluk çağı travmalarının obsesif kompulsif belirtileri pozitif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı görülse de diğer modellerde kontrol odağı, sorumluluk tutumları sırayla eklendiğinde açıklanan varyanslarda önemli bir artış görülmektedir. Son modele çıkarımsal karmaşanın eklenmesiyle çocukluk çağı travmalarının obsesif kompulsif belirtileri anlamlı bir şekilde yordamadığı görülmüştür. Aracılık analizi sonucunda ise çocukluk çağı travmaları ve obsesif kompulsif belirtiler ilişkisinde çıkarımsal karmaşa ve sorumluluk tutumlarının tam aracılık gösterdiği bulunmuştur. Araştırmanın bulguları; çocukluk çağı travmaları arttıkça çıkarımsal karmaşa ve abartılmış sorumluluğun arttığını ve bu artışların ise obsesif kompulsif belirtilerde artışa sebep olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırmanın bulguları OKB tedavisi sürecinde bireysel farklılıklar göz önüne alınarak davranışsal yaklaşımlara ek olarak abartılı sorumluluk tutumları gibi OKB'nin çeşitli bileşenlerinin ele alınmasının ve bilişsel/duygusal becerileri geliştiren tekniklerin kullanılmasının önemli olduğunu desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
Childhood trauma paves the way for many psychological disorders such as obsessive-compulsive symptoms. Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) is characterized by existence of obsessions (intrusive thoughts or obsessions) and compulsions (recurrent behaviours or compulsions). Aim of the present study is to look for the relationship between childhood traumas and obsessive-compulsive symptoms. In this relationship, mediatory roles of locus of control, inferential confusion and responsibility attitudes are studied. The research sample consists of 329 participants between the ages of 18 and 55. In alignment with the aims of this study, personal information form, Childhood Traumas Questionnaire (CTQ), Padua Inventory-Washington State University Revision (PI-WSUR), Locus of Control Scale (LCS), Inferential Confusion Scale (ICS) and Responsibility Attitudes Scale are used to gather data. The findings of this study indicate a meaningful relation between childhood traumas and obsessive-compulsive symptoms. It has been revealed that childhood traumas, locus of control, inferential confusion and responsibility attitudes positively predict obsessive-compulsive symptoms meaningful way. In the analysis of hierarchical regression, even though it has been found that in the first model, childhood traumas positively predict obsessive-compulsive symptoms in a meaningful way, in the other models, a significant increase are observed in the variance explained when locus of control and responsibility attitudes are respectively added. In the last model, with the addition of inferential confusion, it is observed that childhood traumas do not predict the obsessive-compulsive symptoms in a meaningful way. As the result of mediatory analysis, it is found that inferential confusion and responsibility attitudes shows a complete mediation between childhood traumas and obsessive-compulsive symptoms. Findings of the study put forth that as childhood traumas increases, inferential confusion and inflated sense of responsibility mount and that these increases bring about rises in obsessive-compulsive symptoms. Furthermore, the findings of the study lay support for the importance of taking various causes of OCD such as inflated responsibility attitudes into account and the use of techniques that improve cognitive/emotional abilities by considering individual differences during the OCD treatment process in addition to behavioural approaches.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmaları ve bağlanma özellikleri ile obsesif inanışlar ve obsesif-kompulsif belirtilerin ilişkisinde dünyaya ilişkin varsayımların aracılık rolü: Üniversite öğrencilerinde bir değerlendirme
The mediator role of worldview assumptions in the relationship between childhood traumas and attachment features with obsessive beliefs and obsessive-compulsive symptoms: An investigation in university students
CANSU ALSANCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF BARIŞKIN
- Obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan hastalarda hastalık şiddetinin psikotik semptomlar, şizotipal kişilik özellikleri, dissosiyasyon, ve çocukluk çağı travmaları ile ilişkisi
The relationship of disease severity with psychotic symptoms, schizotypal personality traits, dissociation and childhood traumas in patients diagnosed with obsessive compulsive disorder
HÜSEYİN KÖSE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BELLİ
- Obsesif kompulsif belirtilerin çocukluk çağı travma türleri ve dissosiyatif yaşantılarla ilişkisi
The relationship between obsessive compulsive sypmtoms, childhood traumas and dissociative experiences
BENGÜ SARE SEVDA PELİN KILIÇ
- Çocukluk çağı travmaları ile obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün ve obsesif inançların aracı rolünün incelenmesi
Investigation of the mediating role of emotion regulation difficulties and obsessive beliefs on the relationship of childhood trauma and obsessive compulsive symptoms
SENEM KAYMAZ
- Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi
The relationship between childhood traumas, irrational beliefs and psychopathological symstoms
ÖZGENUR KAYA