Salıpazarı (Samsun) ilçesinde heyelan duyarlılık değerlendirmesi
Landslide susceptibility assessment in Salıpazarı district (Samsun)
- Tez No: 882144
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HARUN REŞİT BAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Doğal afetlerden biri olan heyelanlar, gravitenin ve yamaç eğiminin etkisiyle gerçekleşmektedir. Türkiye jeolojik, jeomorfolojik, topografik ve klimatik bakımından heyelan duyarlılığı yüksek alanlara sahiptir. Başta Karadeniz olmak üzere Doğu ve Orta Anadoluda heyelanlar sıkça yaşanmaktadır. Bu çalışmada Karadeniz Bölgesinde yer alan Samsun ilinin, Salıpazarı ilçesinin heyelan duyarlılığı farklı yöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Salıpazarı ilçesinin toplam yüz ölçümü 355,59 km²'dir. Çalışma hazırlanırken arazi gözlemleri, AFAD, MTA verileri, ortofoto ve uydu görüntülerinden faydalanmıştır. Heyelan duyarlılığının analizlerde 10 parametre (litoloji, jeomorfoloji, arazi örtüsü, akarsulara, yollara mesafe, eğim, profil ve plan yamaç eğriselliği, topoğrafik nemlilik indeksi (TWI) ve bakı) kullanılmıştır. Oluşturulan 135 heyelan envanterinin %80'ni (108 adet) analizde, %20'si (27 adet) ise test için kullanılmıştır. ÇKKV süreçlerinden Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS); istatistiksel yöntemlerden, Frekans Oranı (FR), Modifiye Edilmiş Bilgi Yöntemi (MIV) ve Kanıt Ağırlığı Yöntemi (WOE) ile heyelan duyarlılık analizleri yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda AHS, FR, MIV ve WOE modelleri çakıştırılarak bir HİBRİT model ortaya konmuştur. Uygulanan yöntemlerin birbirleri ile model performans analizleri (AUC-ROC) ve dağılımlarının kıyaslanması sonucunda AHS ve HİBRİT modellerinin çalışma alanı için en uygun sonuç verdiği tespit edilmiştir. Toplamda beş modelin (AHS, FR, MIV, WOE, HİBRİT) çıktıları karşılaştırıldığında; Alan, Cevizli, Çağlayan, Çiçekli, Düzköy, Esatçiftliği, Fidancık, Fındıklı, Gökçebaşı, Güzelvatan, Karacalar, Karacaören, Karadere, Karaman, Karayonca, Kırgıl, Kızılot, Konakören, Kuşcuğaz, Mumlu, Sarıhasan, Suluca, Tacalan, Yayla, Yeni, Yenidoğan, Yeşil ve Yukarıkestanepınar mahallelerinin 'Yüksek-Çok Yüksek' heyelan duyarlılığına sahip alanlar olduğu tespit edilmiştir. Bu alanlarda yerleşme ve tarım maksadıyla arazinin tahribatına son vererek, heyelanı tetikleyecek durumlardan kaçınılması gerekmektedir. Ayrıca ilçede inşa edilen Salıpazarı Barajı'nın topoğrafik nemliliğin artırması; yerleşim, tarım alanları ve enerji nakil hatlarının yamaçlara doğru yönelmesi heyelanları tetikleyecektir. Ulaşılan sonuçların; afet yönetimi konusunda yöre halkına, karar alma mekanizmalarına faydalı olacağı, bunun yanı sıra konuyla ve sahayla ilgili literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Landslides, one of the natural disasters, are caused by the effect of gravity and slope slope. Turkey has areas with high landslide susceptibility in terms of geological, geomorphological, topographic and climatic aspects. Landslides are frequently experienced in Eastern and Central Anatolia, especially in the Black Sea region. In this study, the landslide susceptibility of Salıpazarı district of Samsun province, located in the Black Sea Region, was evaluated using different methods. The total surface area of Salıpazarı district is 355,59 km². Field observations, AFAD, MTA data, orthophoto and satellite images were utilised in the preparation of the study. Landslide susceptibility was analysed using 12 parameters (lithology, geomorphology, land cover, distance to rivers, roads, slope, profile and plan slope curvature, topographic moisture index (TWI) and aspect). was used. Of the 135 landslide inventories, 80% (108) were used for analysis and 20% (27) were used for testing. Analytic Hierarchy Process (AHS), Frequency Ratio (FR), Modified Information Method (MIV) and Weight of Evidence Method (WOE) were used for landslide susceptibility analyses.As a result of this study, a HYBRID model was proposed by overlaying the AHP, FR, MIV, and WOE models. Based on the comparison of model performance analyses (AUC-ROC) and distributions of the applied methods, it was determined that AHP and HYBRID models provided the most suitable results for the study area. As a result of this study, AHS, FR, MIV and WOE models were overlapped and a HYBRID model was presented. As a result of the comparison of model performance analyses (AUC-ROC) and distributions of the applied methods with each other, it was determined that AHS and HYBRID models gave the most appropriate results for the study area. When the outputs of five models (AHS, FR, MIV, WOE, HYBRID) are compared; Alan, Cevizli, Çağlayan, Çiçekli, Düzköy, Esatçiftliği, Fidancık, Fındıklı, Gökçebaşı, Güzelvatan, Karacalar, Karacaören, Karadere, Karaman, Karayonca, Kırgıl, Kızılot, Konakören, Kuşcuğaz, Mumlu, Sarıhasan, Suluca, Tacalan, Yayla, Yeni, Yenidoğan, Yeşil and Yukarıkestanepınar neighbourhoods were found to have 'High-Very High' landslide susceptibility. In these areas, the destruction of the land for settlement and agriculture purposes should be stopped and situations that will trigger landslides should be avoided. In addition, the increase in topographical humidity by the Salıpazarı Dam constructed in the district and the orientation of settlements, agricultural areas and energy transmission lines towards the slopes will trigger landslides. It is thought that the results obtained will be useful for the local people and decision-making mechanisms in disaster management, as well as contributing to the literature on the subject and the field.
Benzer Tezler
- Salıpazarı (Samsun) ilçesinde arazi kullanımının zamansal değişimi
The temporal changes of land use in Salıpazarı di̇stri̇ct (Samsun)
CÜNEYT AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET BAHADIR
- Salıpazarı ilçesinde sebze olarak tüketilen yabani bitkilerin toplanması ve tanımlanması
Collecting and identifying the wi̇ld plants consumed as vegetables in Salipazari
ESRA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HARUN ÖZER
- Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı 65 yaş ve üzeri hastalarda depresif belirtilerin değerlendirilmesi
Evaluation of depressive symptoms in patients aged 65 and over registered to a family health center
EMRAH DOST
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSamsun ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHCUBE ÇUBUKÇU
- Etnik gıdaya yönelik tutum ile kültürleşme, kültürel açıklık ve neofobi'nin ilişkisi: Samsun Gürcü mutfağı örneği
Relationship between attitude towards ethnic food with acculturation, cultural openness and food neophobia: An example Georgian cuisine in Samsun
GÜLSEVDİ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıGaziantep ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU KOÇ
- Fındıkta çeşit değiştirme üzerine farklı aşı zaman ve yöntemlerinin etkileri
The effects of different grafting times and methods on cultivar change in hazelnut
GÖKHAN AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT SERDAR