Geri Dön

Salıpazarı (Samsun) ilçesinde heyelan duyarlılık değerlendirmesi

Landslide susceptibility assessment in Salıpazarı district (Samsun)

  1. Tez No: 882144
  2. Yazar: SERDAR DEMİR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HARUN REŞİT BAĞCI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 184

Özet

Doğal afetlerden biri olan heyelanlar, gravitenin ve yamaç eğiminin etkisiyle gerçekleşmektedir. Türkiye jeolojik, jeomorfolojik, topografik ve klimatik bakımından heyelan duyarlılığı yüksek alanlara sahiptir. Başta Karadeniz olmak üzere Doğu ve Orta Anadoluda heyelanlar sıkça yaşanmaktadır. Bu çalışmada Karadeniz Bölgesinde yer alan Samsun ilinin, Salıpazarı ilçesinin heyelan duyarlılığı farklı yöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Salıpazarı ilçesinin toplam yüz ölçümü 355,59 km²'dir. Çalışma hazırlanırken arazi gözlemleri, AFAD, MTA verileri, ortofoto ve uydu görüntülerinden faydalanmıştır. Heyelan duyarlılığının analizlerde 10 parametre (litoloji, jeomorfoloji, arazi örtüsü, akarsulara, yollara mesafe, eğim, profil ve plan yamaç eğriselliği, topoğrafik nemlilik indeksi (TWI) ve bakı) kullanılmıştır. Oluşturulan 135 heyelan envanterinin %80'ni (108 adet) analizde, %20'si (27 adet) ise test için kullanılmıştır. ÇKKV süreçlerinden Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS); istatistiksel yöntemlerden, Frekans Oranı (FR), Modifiye Edilmiş Bilgi Yöntemi (MIV) ve Kanıt Ağırlığı Yöntemi (WOE) ile heyelan duyarlılık analizleri yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda AHS, FR, MIV ve WOE modelleri çakıştırılarak bir HİBRİT model ortaya konmuştur. Uygulanan yöntemlerin birbirleri ile model performans analizleri (AUC-ROC) ve dağılımlarının kıyaslanması sonucunda AHS ve HİBRİT modellerinin çalışma alanı için en uygun sonuç verdiği tespit edilmiştir. Toplamda beş modelin (AHS, FR, MIV, WOE, HİBRİT) çıktıları karşılaştırıldığında; Alan, Cevizli, Çağlayan, Çiçekli, Düzköy, Esatçiftliği, Fidancık, Fındıklı, Gökçebaşı, Güzelvatan, Karacalar, Karacaören, Karadere, Karaman, Karayonca, Kırgıl, Kızılot, Konakören, Kuşcuğaz, Mumlu, Sarıhasan, Suluca, Tacalan, Yayla, Yeni, Yenidoğan, Yeşil ve Yukarıkestanepınar mahallelerinin 'Yüksek-Çok Yüksek' heyelan duyarlılığına sahip alanlar olduğu tespit edilmiştir. Bu alanlarda yerleşme ve tarım maksadıyla arazinin tahribatına son vererek, heyelanı tetikleyecek durumlardan kaçınılması gerekmektedir. Ayrıca ilçede inşa edilen Salıpazarı Barajı'nın topoğrafik nemliliğin artırması; yerleşim, tarım alanları ve enerji nakil hatlarının yamaçlara doğru yönelmesi heyelanları tetikleyecektir. Ulaşılan sonuçların; afet yönetimi konusunda yöre halkına, karar alma mekanizmalarına faydalı olacağı, bunun yanı sıra konuyla ve sahayla ilgili literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Landslides, one of the natural disasters, are caused by the effect of gravity and slope slope. Turkey has areas with high landslide susceptibility in terms of geological, geomorphological, topographic and climatic aspects. Landslides are frequently experienced in Eastern and Central Anatolia, especially in the Black Sea region. In this study, the landslide susceptibility of Salıpazarı district of Samsun province, located in the Black Sea Region, was evaluated using different methods. The total surface area of Salıpazarı district is 355,59 km². Field observations, AFAD, MTA data, orthophoto and satellite images were utilised in the preparation of the study. Landslide susceptibility was analysed using 12 parameters (lithology, geomorphology, land cover, distance to rivers, roads, slope, profile and plan slope curvature, topographic moisture index (TWI) and aspect). was used. Of the 135 landslide inventories, 80% (108) were used for analysis and 20% (27) were used for testing. Analytic Hierarchy Process (AHS), Frequency Ratio (FR), Modified Information Method (MIV) and Weight of Evidence Method (WOE) were used for landslide susceptibility analyses.As a result of this study, a HYBRID model was proposed by overlaying the AHP, FR, MIV, and WOE models. Based on the comparison of model performance analyses (AUC-ROC) and distributions of the applied methods, it was determined that AHP and HYBRID models provided the most suitable results for the study area. As a result of this study, AHS, FR, MIV and WOE models were overlapped and a HYBRID model was presented. As a result of the comparison of model performance analyses (AUC-ROC) and distributions of the applied methods with each other, it was determined that AHS and HYBRID models gave the most appropriate results for the study area. When the outputs of five models (AHS, FR, MIV, WOE, HYBRID) are compared; Alan, Cevizli, Çağlayan, Çiçekli, Düzköy, Esatçiftliği, Fidancık, Fındıklı, Gökçebaşı, Güzelvatan, Karacalar, Karacaören, Karadere, Karaman, Karayonca, Kırgıl, Kızılot, Konakören, Kuşcuğaz, Mumlu, Sarıhasan, Suluca, Tacalan, Yayla, Yeni, Yenidoğan, Yeşil and Yukarıkestanepınar neighbourhoods were found to have 'High-Very High' landslide susceptibility. In these areas, the destruction of the land for settlement and agriculture purposes should be stopped and situations that will trigger landslides should be avoided. In addition, the increase in topographical humidity by the Salıpazarı Dam constructed in the district and the orientation of settlements, agricultural areas and energy transmission lines towards the slopes will trigger landslides. It is thought that the results obtained will be useful for the local people and decision-making mechanisms in disaster management, as well as contributing to the literature on the subject and the field.

Benzer Tezler

  1. Salıpazarı (Samsun) ilçesinde arazi kullanımının zamansal değişimi

    The temporal changes of land use in Salıpazarı di̇stri̇ct (Samsun)

    CÜNEYT AKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    CoğrafyaOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET BAHADIR

  2. Salıpazarı ilçesinde sebze olarak tüketilen yabani bitkilerin toplanması ve tanımlanması

    Collecting and identifying the wi̇ld plants consumed as vegetables in Salipazari

    ESRA DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HARUN ÖZER

  3. Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı 65 yaş ve üzeri hastalarda depresif belirtilerin değerlendirilmesi

    Evaluation of depressive symptoms in patients aged 65 and over registered to a family health center

    EMRAH DOST

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Aile HekimliğiSamsun Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MAHCUBE ÇUBUKÇU

  4. Etnik gıdaya yönelik tutum ile kültürleşme, kültürel açıklık ve neofobi'nin ilişkisi: Samsun Gürcü mutfağı örneği

    Relationship between attitude towards ethnic food with acculturation, cultural openness and food neophobia: An example Georgian cuisine in Samsun

    GÜLSEVDİ ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Gastronomi ve Mutfak SanatlarıGaziantep Üniversitesi

    Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU KOÇ

  5. Fındıkta çeşit değiştirme üzerine farklı aşı zaman ve yöntemlerinin etkileri

    The effects of different grafting times and methods on cultivar change in hazelnut

    GÖKHAN AYAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ZiraatOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜMİT SERDAR