Kelamın ontolojisi: Cürcânî'de umûr-i âmme teorisi
Ontology of kalam: The theory of umūr al-āmma in al-Jurjānī
- Tez No: 882855
- Danışmanlar: PROF. DR. GALİP TÜRCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam ve İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Felsefî kelam geleneğini zirveye taşıyan isim olması bakımından Cürcânî'nin umûr-i âmme meselelerine etkisini araştırmayı hedefleyen bu çalışma, giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın konusu, kapsamı, amacı, yöntemi, planı, kaynakları ve konuya hazırlık mahiyetinde kelamın hem tanımı hem de muhtevasından hareketle kelamda ontoloji ve kelamın ontolojisi hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde umûr-i âmme kavramının çerçevesi oluşturulmuş, kullanım formları ve içeriği bakımından gelişim ve dönüşüm süreci ele alınmıştır. Ardından umûr-i âmmenin İslam felsefesi ve İslam kelamındaki yeri filozof ve kelamcıların eserlerinde yer aldığı tertip ve tanımlamalar üzerinden tespit edilmiştir. Daha sonra Cürcânî'nin umûr-i âmme meselelerini Şerhu'l-Mevâkıf'ta kendisinden önceki Tûsî ve Îcî gibi kelamcıların etkisiyle inşa ettiğinden bahsedilmiştir. Yine bu bölümde umûr-i âmmenin Osmanlı'daki seyrini ortaya koyabilmek için dönemin ilim geleneğini derinden etkileyen isimlere yer verilmiştir. Bu noktada Cürcânî'nin önemi, hayatı, yetiştiği ve bulunduğu sosyokültürel çevre, umûr-i âmmeye dair görüşlerinin belirginleşmesinde önemli kabul edilebilecek kişiler ve eserleri üzerinden ele alınmıştır. Ayrıca Osmanlı'da yazılan umûr-i âmme risaleleri, meselenin Cürcânî sonrasındaki seyri bakımından söz konusu edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Cürcânî'nin umûr-i âmme meselelerini Şerhu'l-Mevâkıf'ta ele almış olmasından hareket edilmiş ve bu eserdeki tertibe bağlı kalınmıştır. Ancak alt başlıklandırma umûr-i âmmeye dair kavramlar arasındaki ilişkinin ortaya konulabilmesi için yeniden kurgulanmıştır. Ayrıca Cürcânî'nin, eserini el-Mevâkıf'ın şerhi olması bakımından Îcî'nin tertibini esas alarak inşa ettiği dikkate alınmıştır. İlk olarak tanım ve kapsam bakımından incelenen kavramların tanımlanıp tanımlanamayacağına ilişkin tartışmalar üzerinde durulmuştur. Yine kavramların karşıtlarıyla olan ilişkisinden problematik olarak bahsedilmiştir. Son olarak Cürcânî'nin umûr-i âmme meselelerine dair görüşlerini Îcî'nin eseri üzerinden ancak çok daha geniş bir perspektifle ortaya koyduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to investigate the influence of al-Jurjānī on the issues of umūr al-āmma as a name that brought the tradition of philosophical theology to its peak, consists of an introduction and two chapters. In the introduction section, the subject, scope, aim, method, plan, sources, and preparation for the subject, information about ontology in theology and the ontology of theology is given, based on both the definition and content of theology. In the first part of the study, the framework of the concept of umūr al-āmme is established, and its development and transformation process in terms of its usage forms and content is discussed. Then, the place of umūr al-āmma in Islamic philosophy and theology is determined through the organization and definitions in the works of philosophers and theologians. Then, it is mentioned that al-Jurjānī constructed the issues of umūr al-āmma in Sharḥ al-Mawāqif under the influence of theologians such as Tūsī and Ījī before him. Again, in this section, names that deeply influenced the scholarly tradition of the period are included in order to reveal the journey of umūr al-āmma in the Ottoman Empire. At this point, the importance of al-Jurjānī, his life, the sociocultural environment in which he grew up and lived, the people who can be considered important in the crystallization of his views on umūr al-āmma and his works are discussed. In addition, the treatises on umūr al-āmma written in the Ottoman Empire are discussed in terms of the course of the issue after al-Jurjānī. The second part of the study is based on al-Jurjānī's treatment of the issues of umūr al-āmma in Sharḥ al-Mawāqif and adheres to the organization in this work. However, the sub-titling has been reconstructed in order to reveal the relationship between the concepts of umūr al-āmma. It has been taken into account that al-Jurjānī constructed his work based on al-Ījī's organization as a commentary on al-Mawāqif. First, the discussions on whether the concepts analyzed in terms of definition and scope can be defined or not are emphasized. Again, the relationship between concepts and their opposites is mentioned problematically. Finally, it has been determined that al-Jurjānī presents his views on the issues of umūr al-āmma through al-Ījī's work but from a much broader perspective.
Benzer Tezler
- Kâdî Beyzâvî'de varlık
Ontology of al-Qādī al-Baidāwī
MUHAMMED YUŞA YAŞAR
Doktora
Türkçe
2018
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN YILDIRIM
- Seyyid Şerif Cürcânî'de zihnî varlık
Al-Sayyid al-Sharif al-Jurjânî on mental existence
MURAT KAŞ
Doktora
Türkçe
2017
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Platon'un Devlet'indeki siyaset düşüncesi ile Şerhu'l-Mevâkıf'taki siyaset düşüncesinin karşılaştırılması
Comparison of political thought in Plato's Politeia and political thought in Şerhu'l-Mevakıf
NURİ KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA YILDIZ
- Radyasyona bağlı oluşan kemik kısalmasına karşı amifostinin koruyucu etkisi
Başlık çevirisi yok
HASAN TAYLAN YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2005
OnkolojiEge ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YAVUZ ANACAK