Geri Dön

Eski Anadolu Türkçesinde istek işlevi

Request function in Old Anatolian Turkish

  1. Tez No: 884174
  2. Yazar: ÖZGE ÇELİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZİKRİ TURAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sakarya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 93

Özet

Türk dilinin eklerinin sınıflamasında, fiilimsilerin alt türlerinden olan sıfat fiiller, dilcilik faaliyetlerinde üzerinde uzunca durulan konulardan biri olmuştur. Sıfat fiil kategorisi birçok dilcinin uğraş alanlarından biri olmasına rağmen, bu eklerin Türk dil bilgisindeki konumu, süregelen tartışma ve çalışmaların kaynağını oluşturmaya devam etmektedir. Sıfat fiillerin cümledeki bağlama göre sahip olduğu işlevler ise bundan önceki birçok çalışmada türlü yönleriyle ele alınmış olmakla birlikte işlenmeye devam edilmesi gereken bir konudur. Sıfat fiillerin işlevlerinden biri olan“istek”, çeşitli morfemlerle veya telaffuz edilmeyen ancak işlevlerinin korunduğu şekliyle istisnasız her dönemin metinlerinde sık sık karşımıza çıkmaktadır. Fakat bu işlev, sahadaki birçok dilci tarafından kabul görmüş istek kipi şeklindeki adlandırmasından bile henüz kurtulamamış durumdadır. Nitekim bu gereklilik hâli, çalışmamızın ortaya çıkma fikrine zemin hazırlamıştır. Bu çalışmada istek işlevli sıfat fiiller, konunun sınırlarını belirlemek adına Eski Anadolu Türkçesi ve bu dönemin çeşitli eserlerinden alınan örneklerle açıklanmış ve yerleşik dilcilik kültüründe kabul gören yaklaşımların geçerliği sorgulanmıştır.

Özet (Çeviri)

In the classification of suffixes of the Turkish language, adjective verbs, which are subtypes of verbals, have been one of the subjects that have been emphasized for a long time in linguistic activities. Although the adjective verb category is one of the areas of interest of many linguists, the position of these suffixes in Turkish grammar continues to constitute the source of ongoing discussions and studies. The functions of adjective verbs depending on the context in the sentence have been discussed in various aspects in many previous studies, but it is a subject that needs to be continued.“Request”, one of the functions of adjective verbs, appears frequently in the texts of every period without exception, with various morphemes or in the form that is not pronounced but its functions are preserved. However, this function has not yet been freed from its designation as subjunctive mood, which is accepted by many linguists in the field. As a matter of fact, this state of necessity paved the way for the idea of our study. In this study, subjunctive adjective verbs are explained with examples taken from Old Anatolian Turkish and various works of this period in order to determine the boundaries of the subject, and the validity of the approaches accepted in the established linguistic culture are questioned.

Benzer Tezler

  1. Yunus Emre Divanı'nda edatlar

    The postpositions in the Divan of Yunus Emre

    SENA YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEDİHA MANGIR

  2. Türk mutfak kültüründe çorba

    The soup in the Turkish kitchen culture

    HÜLYA GÜMÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Halk Bilimi (Folklor)Sakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NEŞİDE YILDIRIM

  3. Eski anadolu türkçesinde olay kipliği

    Event modality in old Anatolian Turkish

    GÖKHAN ÖZCANER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimPamukkale Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURGUT TOK

  4. Eski Anadolu Türkçesinde çatı

    The voice of verb in Old Anatolian Turkish

    EBRU ALAGÖZ BOYRAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FUNDA TOPRAK

  5. Tanıklarıyla tarama sözlüğü esasında eski Anadolu Türkçesinde isimden isim yapma ekleri

    The suffixes used to derive nouns from nouns in the ancient Anatolian Turkish longuage on the basis of surveying a dictionary with withness

    MURAT ALTUĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN