Sokratik sorgulamaya dayalı uygulamaların öğrencilerin enerji okuryazarlıklarına etkisi
The effect of socratic method-based practices on students' energy literacy
- Tez No: 884847
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHA YAKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Enerji, enerji okuryazarlığı, Sokratik sorgulama, bilişsel yapı, ortaokul öğrencileri, fen bilimleri eğitimi, Energy, energy literacy, Socratic inquiry, cognitive structure, secondary school students, science education
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Bu araştırmanın genel amacı Sokratik sorgulamaya yönelik enerji okuryazarlığı eğitiminin ortaokul öğrencilerinin enerji okuryazarlık düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırmada enerji okuryazarlığı duyuşsal, davranışsal, bilişsel ve kendini algılama alt boyutlarında ele alınmıştır. Ayrıca öğrencilerin enerji okuryazarlığına yönelik bilişsel yapılarında değişim olup olmadığına da bakılmıştır. Araştırmanın verileri 2023-2024 eğitim-öğretim yılının bahar döneminde Bursa ili Yıldırım ilçesinde bulunan bir devlet ortaokulunda öğrenim görmekte olan altıncı sınıf öğrencilerinden toplanmıştır. Araştırmanın pilot grubunda 29 öğrenci yer alırken uygulama grubunda ise 32 öğrenci bulunmaktadır. Karma yöntemin kullanıldığı bu araştırma kapsamında öğrencilere dokuz hafta boyunca Sokratik sorgulamaya dayalı enerji okuryazarlığı eğitimi uygulanmıştır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak DeWaters, Qaqish, Graham ve Powers (2013) tarafından geliştirilen ve Güven, Yakar ve Sülün (2019) tarafından Türkçeye uyarlanan Enerji Okuryazarlığı Ölçeği ön test-son test olarak uygulanmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise uygulama öncesi ve sonrasında uygulanan kelime ilişkilendirme testi ve uygulama sürecinde kullanılan çalışma kağıtları ve öğrenci günlüklerinden elde edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen nicel veriler SPSS 27 paket programından yararlanılarak analiz edilirken, nitel veriler ise betimsel analiz yoluyla incelenmiştir. Araştırma sonucunda Sokratik sorgulamaya dayalı uygulamaların öğrencilerin enerji okuryazarlık düzeylerinde olumlu etkisi olduğu, enerji okuryazarlık düzeylerinin tüm boyutlarda arttığı belirlenmiştir. Bu sonuçtan yola çıkarak Sokratik sorgulamaya dayalı uygulamaların öğrencilerin enerji kaynaklarının sınırlı olduğunun bilincinde olmalarında, enerji tüketiminin etkilerine yönelik duyarlı bir yaklaşım benimsemelerinde ve bu konuda sorumluluk almaya istekli bireyler olmalarında etkili olduğu söylenebilir. Aynı zamanda Sokratik sorgulamaya dayalı uygulamalar sayesinde öğrencilerin enerji okuryazarlığına yönelik davranışsal düzeylerinin artmasında yani enerji tüketiminde, enerji kaynaklarını korumada ve enerji tasarrufuna yönelik katılım ve eylemlerle ilgili kararlar almada olumlu yönde etkisi olduğu söylenebilir. Ayrıca öğrencilerin süreç sonunda enerji okuryazarlığının kendini algılama boyutunda da olumlu yönde gelişmeler sağladıkları belirlenmiştir. Buna ek olarak öğrencilerin enerji okuryazarlığına yönelik bilişsel yapılarının da uygulamalar sonucunda geliştiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this research is to examine the effect of energy literacy education based on Socratic Method on secondary school students' energy literacy levels. In the research, energy literacy was examined in the sub-dimensions of affective, behavior, cognitive and self-perception. Additionally, it was investigated whether there was any change in the cognitive structure of the students related to energy literacy. The data of the research was collected from sixth grade students in a public secondary school in Yıldırım district of Bursa province in the spring semester of the 2023-2024 academic year. The pilot group consisted of 29 students, while the study group included 32 students. Within this research, in which the mixed-method was used- students were given energy literacy training based on Socratic Method for nine weeks. The Energy Literacy Scale, which was developed by DeWaters, Qaqish, Graham and Powers (2013) as a quantitative data collection tool and adapted to Turkish by Güven, Yakar and Sülün (2019), was applied as pre-test and post-test. The qualitative data of the research was obtained from the word association test applied before and after the application and from the worksheets and student journals used in the application process. While the quantitative data obtained from the research were analyzed via SPSS 27 program, the qualitative data was examined through descriptive analysis. The research results indicate that the practices based on Socratic Method have a positive effect on students' energy literacy levels and that their energy literacy levels increased in all dimensions. Based on these results, it can be said that applications of Socratic Method are effective in making students aware that their energy resources are limited, in adopting a sensitive approach to the effects of energy consumption and in being individuals willing to take responsibility in this regard. At the same time, thanks to applications based on Socratic Method, it can be said that it has a positive effect on increasing the behavioral levels of students for energy literacy, that is, energy consumption, conservation of energy resources and making decisions about participation and actions to save energy. Furthermore, it has been indicated that students show positive developments in their self-perception dimension of energy literacy at the end of the process. It has also been stated that the cognitive structure of the students for energy literacy has improved as a result of these applications.
Benzer Tezler
- Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı psikoeğitim programının ergenlerin sosyal medya bağımlılık düzeylerine etkisi
The effect of psychoeducation program based on cognitive-behavioral approach on social media addiction level of adolescents
NURAY AŞANTUĞRUL
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR BARUT
- Sokratik sorgulama tekniği kullanımının ortaokul öğrencilerinin sosyo-bilimsel konulara yönelik tutumlarına ve fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerine etkisi
The effects of using socratic inquiry technique on attitudes towards socio-scientific issues and motivation in science learning
PINAR YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF SÜLÜN
- Sokratik sorgulamaya dayalı eleştirel okuma etkinliklerinin ileri okuma farkındalığına etkisi ve yazma becerisi ile ilişkisi
The effect of Socratic questioning-based critical reading activities on advanced reading awareness and its relationship with writing skills
UĞUR ÖZBİLEN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ZEKİ GÜVEN
- Sokratik sorgulama temelli etkinliklerin hayat bilgisi dersinde başarı ve kalıcılığa etkisinin incelenmesi: Bir eylem araştırması
Analyzing the effects of the socratic inquiry method on academic success and retention in life science course: An action research study
SANEM BÜLBÜL HÜNER
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. COŞKUN KÜÇÜKTEPE
- Psikoeğitim programının üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin kullanımına ve mükemmeliyetçi bilişlerine etkisi
Psychoeducation program on the use of university students' cognitive emotion regulation strategy and its effect on cognition perfectionists
GÖKTUĞ ALTUNBAŞ
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP YÜKSEL