Architecture with aesthetics: Measuring psychological and neural responses to curved architectural boundaries
Estetik ile mimarlık: Eğimli mimari sınırlarda psikolojik ve nöral tepkilerin ölçülmesi
- Tez No: 885515
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİME DEMİRKAN, DOÇ. DR. BURCU AYŞEN ÜRGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Psikoloji, İç Mimari ve Dekorasyon, Architecture, Psychology, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Nörobilim ve mimariyi kapsayan bu disiplinler arası çalışmada, insan estetik deneyimini ampirik olarak yönlendiren sistematik bir nitelendirilmesi yapılmış ve mimari mekân özelliklerinin insan estetik deneyimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşaması, sanal gerçeklik ortamında eğimli (yatay ve dikey) mimari sınırları ve belirli mimari özellikleri olan (farklı düzeyde boyut, ışık, doku ve renk) mekanlar incelenerek, estetik deneyimin nitelendirilmesi için kapsamlı bir çerçeve oluşturulmuştur. Ardından literatürde yaygın olarak kullanılan ölçeklerden oluşan geniş bir liste derlenerek, estetik deneyimin temel bileşenleri saptanmıştır. Bulgular, insan estetik deneyiminin 'aşinalık', 'heyecan verici', ve 'etkileyici' olmak üzere üç temel bileşenden oluştuğunu göstermiştir. Bu bileşenlerin her biri, farklılıklarını ortaya çıkaran çeşitli mimari özelliklerden etkilenmektedir. Çalışmanın ikinci aşamasında, mimari değişkenler adı verilen eğimli mimari sınırlara sahip ve çeşitli mimari özellikler içeren mekanlar bir bütün olarak tasarlanarak, hem sürükleyici hem de masaüstü bilgisayar tabanlı sanal ortamlarda estetik deneyimin üç temel birleşeni incelenmiştir. İki sanal ortamda deneklerin kendilerini mekan içerisinde ne kadar var hissettikleri değerlendirilmiştir. Bu aşamada gerçek yaşamda algılanan mekanlar gibi, bir bütün olarak tasarlanmış mekanlarda estetik deneyimin temel bileşenlerinin test edilmesi ve üçüncü araştırma aşamasına referans sağlaması hedeflenmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son aşamasında, beyin dalgaları aktivitesinin elektriksel yöntemle izlenmesiyle (EEG) mimari değişkenlere sahip mekanlarda, estetik deneyimin üç temel birleşeni ve beyin sinirsel ilişkileri araştırılmıştır. Sonuçlar, alfa ve beta dalgalarının mimari değişkenlere sahip mekanlar üzerinde ayırt edildiğini, ancak theta dalgaları üzerinde ayırt edilmediğini göstermektedir. Yapılan çalışma, mimarlık ve nörobilim alanlarında iş birliği içerisinde yürütülen bir çalışma olarak, kullanılan metotlar ve cevaplamaya çalıştığı sorular açısından literatüre yeni bir katkı sunmuştur.
Özet (Çeviri)
This interdisciplinary study, covering neuroscience and architecture, conducted a systematic, empirically-directed qualification of human aesthetic experience and explored the effects of architectural spatial characteristics on human aesthetic experience. The first phase of the study was a comprehensive framework for studying and characterizing the aesthetic experience of spaces with curvilinear boundaries (horizontal and vertical) and specific properties (different levels of size, light, texture, and color) in virtual reality environments. A wide list of scales widely used in literature was then compiled, where participants evaluated the spaces and identified the core components of the aesthetic judgments. The findings showed that human aesthetic judgments consist of three primary components: 'familiarity,' 'excitement,' and 'fascination.' Each of these components is influenced by various architectural features that reveal their differences. In the second phase of the study, spaces with inclined architectural boundaries and specific properties, known as architecture variables, were designed as a whole, and the three primary aesthetic judgments in both immersive virtual environment and desktop-based virtual environment were studied. In two virtual environments, the subjects assessed how much they felt inside the space present. At this stage, the objective is to test the basic components of aesthetic judgments in spaces designed as a whole, such as places perceived in real life, and to reference to the third research stage. In the third and final phase of the study, the three primary aesthetic judgments in space with architectural variables by electrical monitoring of brain wave activity (EEG) and brain neural relationships were investigated. The results show that alpha and beta waves distinguish space with architectural variables, but do not distinguish theta waves. The study is a collaborative study in the fields of architecture and neuroscience, which provides a new contribution to the literature regarding the methods used and the research questions it tries to answer.
Benzer Tezler
- Kentsel açık mekân olarak caddelerin kalite kriterleri bağlamında değerlendirilmesi ve kavramsal bir model önerisi: Van Cumhuriyet Caddesi örneği
The evaluation of main streets as urban open space in context of quality criteria and a conceptual model proposal: The case of Van Cumhuriyet Main Street
ASUDE BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU
- Kentsel mekân olarak meydanların mekânsal kalitesinin ölçülmesine yönelik bir araştırma: Malatya Yeni Cami meydanı
A research on measuring the spatial quality of square as urban space: Malatya New Mosque Square
OKAN KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkFırat ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURTEKİN ÖZEN
- Mimaride, belirleme, belirme ve girişler
Determination, appearance and entrances in architecture
DOĞAN ARDA BESET
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERİME CİMCOZ
- Kültür mirasının korunmasında nöromimari yaklaşım ve görsel algının eye tracking yöntemi ile incelenmesi
Neuroarchitectural approach in the preservation of cultural heritage and investigatikkon of visual perception using the eye tracking method
SALİH UTKU ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARİFE DENİZ OKTAÇ BEYCAN