Anadolu'da Harpokrates ve buluntuları
Harpocrates and findings in anatolia
- Tez No: 885997
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT ÇEKİLMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Çocuk tanrı Harpokrates, köken olarak Mısırlı bir tanrıdır. Antik metinlerde genelde İsis ve Osiris veya Serapis'in oğlu olarak geçmektedir. Mısır tanrısı Horus için, yükselen güneş, Osiris mitlerinde Harpokrates (yani çocuk Horus) olarak adlandırılır ve genellikle, sanki sessizliği emredermiş gibi dudağına götürdüğü sol işaret parmağıyla temsil edilmektedir. Elini ağzına götürmesi onun yalnızca 3-4 yaşlarında bir çocuk olduğunu temsil ederken geç dönemler de bu anlayış farklı biçimlerde yorumlanmıştır. Antik Mısır metinlerinde“parmağı ağzında olan çocuk Horus”olarak geçer. Plutarch'a göre ise; O yalnızca“ilk doğan güneşi”temsil etmekle kalmaz, aynı zamanda genel olarak“güneş tanrısına eşittir: her şeyi aydınlatan ve kendi gücü ile tüm dünyayı aydınlatan”olarak bahsedilir. Bir uraeus ya da lotus tomurcuklu başlık taktığı için, onu eski Mısır'daki diğer bazı çocuk tanrılardan ayırmaktadır. Amun ve III. Ramses'in oğlu, X. Pilon'un batısındaki Karnak'ta Harpokrates için bir tapınak inşa edilmesi ile Theban mitolojisine erken bir dönemde getirilmiştir. II. Ramses'in saltanatı başladığı zamanlarda, kralın selamlarından biri olan Bakhaan Prensesi'ni ele geçiren bir ruhu kovduğu söylenmesi ile birlikte Harpokrates'den bir şifacı olarak bahsedilmeye başlanmıştır. Harpokrates'in etkisi öncelikle MÖ. 332'de hissedilir. Milattan önce 300 civarında bir yanda uzun örgülü saçı (Horus Kilidi) olan, ayakta duran çıplak bir çocuk şeklinde betimlenmiştir. Saçın bu şekilde örgülü olması, Antik Mısır'daki çocuğun tanımlayıcı bir özelliğiydi. Bu saç örgüsü Osiris'in yasal varisi olduğunu sembolik olarak göstermekteydi. Harpokrates'in kalıplarda şekillendirilen ve muhtemelen adak sunuları olarak kullanılan pişmiş toprak figürinleri, heykelleri ve yüksek kabartmaları Roma Dönemi'nde İskenderiye'de bol miktarda bulunuyordu ve aynı zamanda Anadolu'da benzer örnekleri ve stil olarak farklı örnekleri mevcuttur. Ancak geç dönemler de kökenleri o kadar unutulmuştur ki“sessizlik tanrısı”olarak bilinmeye başlanmıştır. Lotus yerine gül onunla ilişkilendirilmiştir ve“bir gizlilik ve sessizliğin”simgesi haline gelmiştir. Harpokrates geç dönemler de artık diğer çocuk tanrılar ile karıştırılmış bazen Eros şeklinde betimlenmiştir, bu sebeple sık sık Harpokrates buluntuları Eros şeklinde yorumlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Child Harpocrates is a god of Egyptian origin. In ancient texts, he is generally referred to as the son of Isis and Osiris or Serapis. For the Egyptian god Horus, the rising sun is called Harpocrates (i.e. child Horus) in the Osiris myths and is usually represented by the left hand gestures that he puts to his lips as if commanding silence. While his hand reaching to his mouth represents that he is only a child of 3-4 years old, this understanding has been interpreted in different ways in later periods. In ancient Egyptian texts, he is referred to as“child Horus with his finger in his mouth”. According to Plutarch ; He not only represents the“first born sun”, but is also generally referred to as“appearing in the sunlight: illuminating everything and purifying all with his own power”. Since he wears a uraeus or lotus bud headdress, he is distinguished from some other child gods in ancient Egypt. The son of Amun and Ramses III, he was introduced into Theban mythology early in the period when a temple was built for Harpocrates at Karnak, west of Pylon X. Harpocrates began to be mentioned as a healer at the beginning of the reign of Ramses II, when he is said to have exorcised a spirit that had possessed a Bakhaan princess, one of the king's greetings. Harpocrates' influence is first felt in 332 BC. Around 300 BC he is depicted as a standing naked child with a long braid on one side (the Horus Lock). This braiding of the hair was an identifying feature of the child in ancient Egypt. This braid symbolically indicated that he was the rightful heir of Osiris. Harpocrates' terracotta figurines, statues and high reliefs, shaped in molds and probably used as votive offerings, were abundant in Alexandria during the Roman period, and there are also similar examples and stylistically different examples in Anatolia. However, in the later periods, his origins were so forgotten that he came to be known as the“god of silence”. The rose was associated with him instead of the lotus and became a symbol of“secrecy and silence”. In the later periods, Harpocrates was sometimes confused with other child gods and sometimes depicted as Eros, for this reason, Harpocrates' findings are often interpreted as Eros.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin seçilmiş bazı müzelerinden Hellenistik ve Roma Dönemi bronz heykelcikleri
Hellenistic-Roman period bronze sculptures from some chosen museums from Turkey
İSA KIZGUT
- Anadolu'da İsis ve Sarapis Kültü ve bunun Kaunos'ta izleri
The cult of Isis Sarapis in Anatolia and its traces at Caunos
ERKAN KART
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ArkeolojiMuğla ÜniversitesiKlasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN DİLER
- Hellenistik ve Erken Roma Dönemleri'nde Patara Terrakottaları
Terra-cottes from Patara from Hellenistic till to Early Roman Period
GÜL IŞIN
- Anadolu'da Neolitik ve Kalkolitik dönemde ölü gömme adetleri
Burial customs at Neolithic and Chalcolithic period in Anatolia
NURPERİ AYENGİN