Sürdürülebilir kalkınma bağlamında döngüsel ekonomi modelinin enerji politikalarına etkilerinin incelenmesi
Examining the effects of circular economy model on energy policies in the context of sustainable development
- Tez No: 885996
- Danışmanlar: DOÇ. DR. JALE ÇOKGEZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Döngüsel ekonomi, mevcut doğrusal ekonomiye alternatif olarak üretim ve tüketim sistemlerini yeniden tasarlamayı, kaynakları daha verimli kullanmayı, ürün ömrünü uzatmayı ve yeniden kullanım ile geri dönüşümü teşvik etmeyi amaçlar. Bu yaklaşımla atıkların en aza indirilerek çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması hedeflenmektedir. Döngüsel ekonomi modeli, enerji tüketimini azaltma ve kaynakları daha etkin bir şekilde kullanma stratejileriyle enerji üretimi ve tüketiminde köklü değişiklikler öngörmektedir. Bu bağlamda, döngüsel ekonomi modelinin enerji politikalarına olan etkilerinin incelenmesi, enerji politikalarının sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu olarak yeniden şekillendirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışmada, sürdürülebilir kalkınma bağlamında döngüsel ekonomi modelinin enerji politikalarına etkileri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çalışmada incelenen ülkeler iki kategoriye ayrılmıştır. Bu kategoriler gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler şeklindedir. Her bir kategori için ikişer model oluşturulmuştur. Bu modellerde yer alan bağımlı değişkenler enerji verimliliği (model I) ve enerji yoğunluğu (model II) iken bağımsız değişkenler; kaynak verimliliği, kişi başına belediye atık üretimi, sera gazı emisyonu, yenilenebilir enerji tüketimi ve sürdürülebilir kalkınma endeksidir. Çalışmada 19 gelişmiş ve 7 gelişmekte olan olmak üzere 26 ülke verisi kullanılmıştır. Çalışmada, veri seti yıllık olarak gözlenmiş olup, verilerin ulaşılabilirliğine bağlı olarak 2006-2019 dönemi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada panel veri analizi uygulanmıştır. Temel varsayım testleri ve tahmincinin seçimi için yapılan testler dikkate alınarak her bir modelde sabit etkiler yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, Gelişmiş ülkelerde model 1'de kaynak verimliliğinin enerji verimliliği üzerinde pozitif etkisi olduğu, sera gazı emisyonunun ve sürdürülebilir kalkınma endeksinin ise negatif etkileri olduğu görülmektedir. Model 2'de ise kişi başı belediye atık üretimi ve yenilenebilir enerji tüketiminin enerji yoğunluğu üzerinde negatif etkilerinin olduğu, sera gazı emisyonu ve sürdürülebilir kalkınma endeksinin ise pozitif etkileri olduğu görülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde model 1'de kaynak verimliliği ve yenilenebilir enerji tüketimi enerji verimliliği üzerinde pozitif etkilerinin olduğu, sera gazı emisyonu, kişi başı belediye atık üretimi ve sürdürülebilir kalkınma endeksinin ise negatif etkilerinin olduğu görülmektedir. Model 2'de ise kaynak verimliliği ve yenilenebilir enerji tüketiminin enerji yoğunluğu üzerinde negatif etkileri olduğu, kişi başı belediye atık üretimi, sera gazı emisyonu ve sürdürülebilir kalkınma endeksinin ise pozitif etkileri olduğu görülmektedir. Yapılan analizler sonucunda, enerji verimliliği ve enerji yoğunluğunu etkileyen faktörlerin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde farklılık gösterdiği; bu bağlamda, döngüsel ekonomi modelinin her iki grup ülke için de enerji politikaları üzerinde çeşitli etkiler yarattığı ortaya konmuştur. Çalışmada ayrıca, 2016, 2018 ve 2020 yılları için AB'nin döngüsel ekonomi göstergelerinden belirli değişkenler dikkate alınarak seçilmiş Avrupa ülkeleri ve Türkiye'nin döngüsellik performansı ölçülmüştür. Bu doğrultuda ülkelerinin döngüsellik düzeyleri değerlendirilmiş ve ülkeler karşılaştırma yapılmıştır. İncelenen yılların tamamında Türkiye'nin orta-yüksek kategorisinde yer aldığı ve bir artış eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada yapılan analizlerin ardından Türkiye'nin döngüsel ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma bağlamında enerji politikaları konusunda öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The circular economy aims to redesign production and consumption systems as an alternative to the current linear economy, use resources more efficiently, extend product life, and encourage reuse and recycling. This approach aims to minimize waste and ensure environmental sustainability. The circular economy model envisages radical changes in energy production and consumption with strategies to reduce energy consumption and use resources more efficiently. In this context, examining the effects of the circular economy model on energy policies is of great importance in terms of reshaping energy policies in line with sustainable development goals. In the study, the effects of the circular economy model on energy policies in the context of sustainable development are discussed in detail. The countries examined in the study are divided into two categories. These categories are developed and developing countries. Two models were created for each category. The dependent variables in these models are Energy productivity (Model I) and Energy intensity level of primary energy (Model II). In contrast, the independent variables are resource productivity, generation of municipal waste per capita, total greenhouse gas emissions, renewable energy consumption, and sustainable development index. Data from 26 countries, 19 developed and 7 developing, were used in the study. The data set was observed annually in the study and the period 2006-2019 was included in the study depending on the data availability. Panel data analysis was applied in the study. Considering the basic assumption tests and the tests for the selection of the estimator, the fixed effects method was used in each model. According to the findings of the study, of developed countries, it is seen that resource productivity has a positive effect on energy productivity in model 1, while total greenhouse gas emissions and the sustainable development index have negative effects. In model 2, it is seen that generation of municipal waste per capita and renewable energy consumption have negative effects on energy intensity, while total greenhouse gas emissions and the sustainable development index have positive effects. In developing countries, it is seen that resource productivity and renewable energy consumption have positive effects on energy productivity in model 1, while total greenhouse gas emissions, generation of municipal waste per capita, and the sustainable development index have negative effects. In model 2, it is seen that resource productivity and renewable energy consumption have negative effects on energy intensity, while generation of municipal waste per capita, total greenhouse gas emissions, and the sustainable development index have positive effects. As a result of the analysis, it is revealed that the factors affecting energy productivity and energy intensity differ in developed and developing countries; in this context, the circular economy model creates various effects on energy policies for both groups of countries. In the study, the circularity performance of selected European countries and Türkiye was measured by taking into account certain variables from the EU's circular economy indicators for the years 2016, 2018, and 2020. In this direction, the circularity levels of the countries were evaluated and the countries were compared. It was determined that Türkiye was in the medium-high category in all the years examined and that there was an increasing trend. Following the analyses made in the study, suggestions were presented on Türkiye's energy policies in the context of circular economy and sustainable development.
Benzer Tezler
- Green entrepreneurship as a driving force for the green economy: A case study on green entrepreneurship in Istanbul
Yeşil ekonominin itici gücü olarak yeşil girişimcilik: İstanbul'da yeşil girişimcilik üzerine bir vaka çalışması
ECE TURNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Yeşil kalkınma perspektifinde döngüsel ekonomi modeli
Circular economy model in a green development perspective
MERVE NUR ÇAK
- The circularization of the textile and ready-to-wear industry in Turkey: An evaluation in the context of the European green deal
Türk tekstil ve hazır giyim sektöründe döngüselleşmenin Avrupa yeşil mutabakatı bağlamında değerlendirilmesi
İBRAHİM ŞAPALOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS
DOÇ. DR. NİHAN YILDIRIM
- Avrupa Birliği'nin döngüsel ekonomi modeli ve Türkiye'de yerel yönetimlerin atık politikası: Konya Büyükşehir Belediyesi örneği
European Union circular economy model and Turkish local governement's waste policy: Konya Metropolitan Municipality example
FEVZİ ESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAN H, BELET
- Türkiye'de döngüsel ekonomi bağlamında atık yönetimi: PEST analizi
Waste management in the context of circular economy in Turkey: PEST analysis
ÖMER FARUK YILMAZ