Auraya romanên Mehmed Uzun:Sirgûn, Dîrok û Şer
Mehmed Uzun romanlarının aurası:Sürgün, Tarih ve Savaş
- Tez No: 885998
- Danışmanlar: PROF. DR. M.ZAHİR ERTEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Mehmed Uzun, Kürt romanının tanınmış bir ismidir. Hatta bazı kişiler tarafından Kürt romanının kurucusu olarak anılır. Kürt romanı içerisindeki yerini tayin etmek Kürt edebiyat tarihi disiplininin olduğu kadar edebiyat eleştirisinin de işidir. Öncelikle romanlarının temaları böyle tematik bir değerlendirmeyi hak etmektedir. Bu tezin konusu Mehmed Uzun'un romanlarının tematik analizini yapıp, romanlarının aurasını (atmosferini) ve Kürt romancılığı içerisindeki yerini tespit etmektir. Mehmed Uzun, kariyeri boyunca yedi roman yazmıştır: İlk iki romanı Tu ve Mirina Kalekî Rind otobiyografik öğeler barındırmaktadır. Anlatıcılar bu iki romanda sürgün deneyimlerini paylaşmaktadırlar. Dört romanı: Siya Evînê, Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê, Bîra Qederê ve Hawara Dîcleyê, tarihi romanlardır, bazı tarihi olay ve şahsiyetlerden bahsetmektedirler. Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê adlı romanı ise savaş ve edebiyat ilişkisini temel alan alegorik bir romandır. Mehmed Uzun'un romanlarının niteliğine ve öznel yerine karşın, belirtilen noktalara ilişkin henüz“tematik”bir çalışma yapılmamıştır. Var olan çalışmalar ise, romanlarının aurasını belirlemeden uzak, farklı noktaları sıralama eğilimindedirler. Mehmed Uzun'un tüm romanları üç katmandan oluşan bir auraya sahiptir. Bu katmanlardan ilki onun ilk iki romanında açıkça görülen“sürgün”dür: Tu ve Mirina Kalekî Rind. İkinci katman ise“tarih”yani bazı tarihi kahramanlar ve olaylardır ki dört romanında öne çıkmaktadır: Siya Evînê, Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê, Bîra Qederê ve Hawara Dîcleyê. Üçüncüsü ise Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê adlı romanında daha çok somutlaşan“savaş”tır. Bu çalışmanın sonucunda görüldü ki Mehmed Uzun'un romanları üç tabakalı bir auraya sahiptir. Bu tabakalar Kürtlerin yaşam ve anılarıdır ki sürgün, bazı tarihsel şahsiyetler ve olaylar ve savaştan oluşmaktadır. Uzun hem şahıs olarak hem de toplum olarak, Kürtleri bu aura içerisine yerleştirmiştir. Ve bunu da bazen gerçek olay ve şahıslarla bazen de kurgusal ve alegorik olarak yapmıştır. Bu çalışmanın en temel amaçlarından biri de bu aurayı göstermek ve bu üç tabakaya dikkat çekmektir.
Özet (Çeviri)
Mehmed Uzun is a well-known name in the Kurdish novel. He is even referred to by some as the founder of the Kurdish novel. Determining his place in the Kurdish novel is the task of literary criticism as well as the discipline of Kurdish literary history. First of all, the themes of his novels deserve such a thematic evaluation. The subject of this thesis is to make a thematic analysis of Mehmed Uzun's novels, to determine the aura (atmosphere) of his novels and to determine his place in Kurdish fiction. Mehmed Uzun has written seven novels throughout his career: His first two novels, Tu and Mirina Kalekî Rind, contain autobiographical elements. In these two novels, the narrators share their experiences of exile. His four novels: Siya Evînê, Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê, Bîra Qederê û Hawara Dîcleyê, are historical novels. His novel Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê is an allegorical novel based on the relationship between war and literature. Despite the quality and subjective place of Mehmed Uzun's novels, there has not yet been a“thematic”study on these points. The existing studies, on the other hand, tend to list different points, far from determining the aura of his novels. All of Mehmed Uzun's novels have an aura consisting of three layers. The first of these layers is“exile”, which is clearly seen in his first two novels: Tu and Mirina Kalekî Rind. The second layer is“history”, that is, some historical heroes and events, which is prominent in four of his novels: Siya Evînê, Rojek ji Rojên Evdalê Zeynikê, Bîra Qederê and Hawara Dîcleyê. The third is“war”, which becomes more concrete in his novel Ronî Mîna Evînê Tarî Mîna Mirinê. The result of this study shows that Mehmed Uzun's novels have a three-layered aura. These layers are the life and memories of the Kurds, which mostly consist of exile, some historical figures and events, and war. Uzun has placed Kurds, both as individuals and as a society, within this aura. And he has done this sometimes with real events and people and sometimes fictionally and allegorically. One of the main aims of this study is to show this aura and draw attention to its three layers.
Benzer Tezler
- İnce Memed I-IV üzerinde bir inceleme
A Study on İnce Memed I-IV
ZEKİYE KAYA ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CELAL TARAKÇI
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Mehmet Vecihi'nin feryat adlı romanının incelenmesi (İnceleme-çevrimyazı)
Analysis of Mehmet Vecihi's novel named feryat (Analysis-text)
İBRAHİM ÇETİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİLEM TERCÜMAN
- Çizgi romanda kahraman olgusu ve kimliklendirme göstergesi olarak kostüm
The costume as a sign of identification and phenomenon of heroism in comics
CÜNEYT CANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Giyim EndüstrisiDokuz Eylül ÜniversitesiGrafik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KOŞTUMOĞLU
- Di romanên Erebê Şemo'de folklora Kurdî
Erebê Şemo'nun romanlarında Kürt folkloru
EBUBEKİR GÖREN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2013
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR