Geri Dön

Sadrüşşerîa epistemolojisinde tümevarım

Induction in Sadr al-Sharia's epistemology

  1. Tez No: 886133
  2. Yazar: KÜBRA OĞUZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL LATİF HACINEBİOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mantık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 111

Özet

Bu tezde Sadrüşşerîa'nın mantık ve bilgi anlayışı içerisinde tümevarımın rolü ele alınmıştır. Tümevarım, tikel olgulardan yola çıkarak tümel tasdikler elde etmeyi sağlayan akıl yürütme yöntemidir. Çalışmada tümevarımın bilgi ve kesinlikle ilişkisi, dayandığı temel ilkeler, bilgi üretmedeki sınırlılıkları, tümel yasaların keşfindeki rolü, duyusal gözlem ve nedensellikle ilişkisi, bilimsel yöntem içerisindeki yeri ve farklı kullanım alanlarındaki işleyişi inceleme konusu yapılmıştır. Bu bağlamda, Sadrüşşerîa'nın farklı bilgi alanları arasında ortaya koyduğu denge ve tutarlılığı, onun tümevarım anlayışı üzerinden ele almak hedeflenmiştir. Tezde ulaşılan sonuca göre tümevarım, Sadrüşşerîa epistemolojisinde bilginin doğruluğunu, kesinliğini ve güvenilirliğini arttıran, yeni bilgilere ulaşmayı sağlayan ve çeşitli alanlarda uygulanabilirliği olan kapsamlı bir yöntemdir. Sadrüşşerîa akli, tabii ve şeri ilimlerde belirli sınırlılıkları bulunmakla birlikte tümevarımsal akıl yürütmeyi temel bir yöntem olarak kullanmıştır. Dolayısıyla tümevarım, bilgiyi elde etme, doğrulama ve sistematize etme süreçlerinde önemli bir role sahiptir ve onun bilgi anlayışının temel dayanaklarından birini oluşturmaktadır. Sadrüşşerîa'nın tümevarımı ele alış tarzı, onun bilgiye dair bütüncül yaklaşımını ve mantık, astronomi ve fıkıh usulü gibi çeşitli ilimleri uyumlu ve tutarlı bir biçimde birleştirme çabasını yansıtmaktadır.

Özet (Çeviri)

In this thesis, the role of induction in Ṣadr al-Sharīʿa's understanding of logic and knowledge is examined. Induction is a method of reasoning that derives universal propositions from particular instances. The study explores the relationship between induction and knowledge and certainty, its basic principles, its limitations in knowledge production, its role in discovering universal laws, its relation to sensory observation and causality, its place within the scientific method, and its functioning in different fields of use are examined. In this context, it is aimed to examine the mīzān (balance) and consistency that Ṣadr al-Sharīʿa has put forward between different fields of knowledge through his understanding of induction. According to the findings of the thesis, induction in Ṣadr al-Sharīʿa's epistemology is a comprehensive method that enhances the accuracy, certainty, and reliability of knowledge, facilitates the acquisition of new knowledge, and is applicable across various domains. Despite certain limitations in rational, natural, and religious sciences, Ṣadr al-Sharīʿa utilized inductive reasoning as a fundamental method. Therefore, induction plays a crucial role in the processes of acquiring, verifying, and systematizing knowledge and constitutes one of the foundational elements of his understanding of knowledge. Ṣadr al-Sharīʿa's approach to induction reflects his holistic view of knowledge and his effort to integrate various disciplines such as logic, astronomy, and the principles of Islamic jurisprudence in a harmonious and coherent manner.

Benzer Tezler

  1. Sadruşşerîa'da varlık ve ulûhiyyet

    Existence and divinity in Sadr al-Shariah's thought

    GÜVENÇ ŞENSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ

  2. Sadruşşerîa'ya göre teklîfî hükümlerde gözetilen amaçlar

    Goals of shari'ah in the charging legal law according to Sadrusserîa

    BADRAN THAEER ABDULQADER QUMRI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TALİP TÜRCAN

  3. Sadrüşşeria es-Sâni'nin hukukçuluğu (Et-Tavzîh fi Halli Ğavâmizi't Tenkîh adlı eseri bağlamında)

    Sadr al-Shariah es-Sâni, his being the jurist (Within the context of his work entitled 'Et-Tavzîh fi Halli Ğavâmizi't-Tenkîh')

    SEZAYİ BEKDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKKI AYDIN

  4. Sadrüşşerîa'nın Tadilü'l-Ulum adlı eserinin kelam kısmının tahkik, tercüme ve değerlendirmesi

    The evaluation of the section related to the word of Sadrüşeria's work taught Ta'dîlü'l-'Ulüm

    ARKAN QASIM ABBAS

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinÇukurova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL ŞIK

  5. Sadrüşşeria Ubeydullah b. Mes'ud'un akıl anlayışı

    Sadrüşşeria Ubeydullah B. Mes'ud's Conceptıon of Reason

    İSMAİL KARADAVUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinYozgat Bozok Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TÖZLUYURT