Geri Dön

Uzaktan çalışmanın konut hareketliliğine etkisi: İstanbul- Kocaeli- Tekirdağ kent bölgesi örneği

The effect of remote working on residential mobility: The case of İstanbul- Kocaeli - Tekirdağ city region

  1. Tez No: 886474
  2. Yazar: HATİCE NUR GÜMÜŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE AYATAÇ, DOÇ. DR. MUHAMMED ZİYA PAKÖZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 195

Özet

Geleneksel çalışma anlayışı, insanları mekansal ve zamansal kısıtlamalara hapseder. Uzaktan çalışmanın yeni bir çalışma modeli olarak ortaya çıkması bu kısıtlamaları büyük ölçüde ortadan kaldırarak bireylerin iş-yaşam dengesine ve mekânsal-zamansal boyutlarına yeni bir anlam kazandırmaktadır. Uzaktan çalışmanın belirli bir iş mekânından bağımsızlık imkânı sunması günlük işe gidiş geliş ihtiyacını önemli ölçüde azaltır ve beraberinde şu soruyu akıllara getirir: İnsanlar işyerinden bağımsız olarak herhangi bir yerden çalışabilirlerse nerede yaşamayı tercih ederler? Bu soru uzaktan çalışmanın tetiklediği 'konut hareketliliğini' belirlemeyi amaçlayan çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Tez kapsamında, uzaktan çalışmanın yaygınlaştığı gelecek senaryosunda İstanbul, Tekirdağ ve Kocaeli kent bölgesinde insanların konut yer seçimi tercihlerindeki değişim ve bu eğilimlerin yaratacağı mekansallığın ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Uzaktan çalışmanın beklenen sonuçları arasında en güçlü tahmin, iş yerlerine daha az giden bireylerin, ev ile iş arasındaki mesafenin daha uzun olmasına tahammül etmeye istekli olabilecekleridir. Mevcut literatür, uzaktan çalışanların yer değiştirmeye istekli olduklarını ancak ofislerinden uzaklaşıp aynı bölgedeki daha az yoğun ve daha fazla otomobil odaklı banliyö mahallelerine doğru hareket etme eğiliminde olduklarını öne sürmektedir. Bu tez kapsamında 221K016 kodlu TÜBİTAK 1001 projesinde yürütülen saha araştırmasının bir parçası olan 'Tamamen uzaktan çalışma fırsatınız olsaydı nerede yaşamayı tercih ederdiniz? Sorusu ile konut yer seçimi tercihleri ile uzaktan çalışma arasındaki ilişki araştırılmaktadır. Çalışmanın ana veri kaynağını oluşturan bu soru için il ve ilçe olarak toplanan cevaplar isteğe bağlı konut yer değişikliğinin güzergahlarını belirlemek amacıyla yeniden kategorize edilmiştir. Sınıflandırma; aynı ilçe, aynı il farklı ilçe, aynı bölge farklı il, aynı ülke farklı bölge ve farklı ülke olarak yapılmıştır ve uzaktan çalışmanın neden olacağı konut hareketliliğinin planlama kademelerindeki etkisinin ölçülmesi hedeflenmiştir. 4519 kişiden oluşan örneklemin sonuçlarına göre uzaktan çalışma senaryosunda kent bölgede yaşayanların %33,7'si aynı ilçede, %19,3'ü aynı ilde farklı ilçede; %9,6'sı aynı coğrafi bölgede farklı ilde; %35,4'ü farklı coğrafi bölgede ve %2,1'i yurt dışında yaşamayı tercih etme eğilimindedir. Bu sonuçlara göre; uzaktan çalışmanın alışılmış iş modellerinin yerini alması halinde, kent bölgedeki nüfusun yarıya yakını farklı illere göç etmeyi tercih ederken yarıdan biraz fazlası ise ikamet etmekte olduğu kentte yaşamaya devam etmeyi planlamaktadır. Aynı ilçede yaşamayı tercih edenlerin genellikle İstanbul'un çeperlerinde yer alan ilçeleri barındıran kümelerde yaşamakta olduğunu söylemek doğru olacaktır. Aynı ilçede yaşama devam etme eğilimi en yüksek küme; Beykoz, Şile ve Sancaktepe ilçelerini kapsamaktadır. Uzaktan çalışmayla kent içinde oluşacak konut hareketliliğini ortaya koyan ve aynı ilde kalarak farklı bir ilçeye taşınmayı tercih eden kişilerin en çok kentsel olanaklara erişimi ve kentsel çekiciliği yüksek olan İstanbul Boğazı ilçelerine taşınmak istediği bulgusuna ulaşılmıştır. Kent bölge içindeki konut yer değişikliği akışlarında; sosyoekonomik gelişmişlik seviyesi yüksek olan bu ilçeleri, İstanbul'un hinterlandında bulunan ilçeler takip etmektedir. Saha araştırması sonuçları, uzaktan çalışmanın kentsel yayılmayla sonuçlanma işaret etmektedir. Dikkat çekilmesi gereken bir nokta, erişim açısından avantajlı olsa da yüksek yoğunluklu ilçelerin kent bölge içinde tercih edilme yüzdesinin düşüklüğüdür. Kent bölgenin sınırlarının uzaktan çalışmayla Marmara Bölgesi için nasıl şekillenceğini ortaya koymak amacıyla 'aynı bölge farklı il' sınıflandırılması yapılmıştır. Burada öne çıkan üç ilin İstanbul, Bursa ve Balıkesir olması büyükşehirlerin çekiciliğinin devam ettiğinin altını çizmektedir. Araştırma bulgularına göre, işyerinde fiziki olarak bulunma zorunluluğu ortadan kalkarsa katılımcıların %45'i Türkiye'de başka bir şehirde yaşamayı tercih edecek gibi görünmektedir ve %45'lik dilimin %37'sini 78 ilden sadece üçü oluşturmaktadır. Bu üç kent Türkiye'nin Ege ve Akdeniz'de yer alan kıyı kentleri olan ve turistik cazibesi yüksek İzmir, Muğla ve Antalya'dır. İstanbul'da yaşamanın artan maliyetleri, trafik, deprem riski, güvenlik problemleri gibi olumsuz dışsallıklar sebebiyle 2015 sonrasında başlayan tersine göç eğiliminin, uzaktan çalışmanın yaygınlaşmasıyla hızlanması mümkün görünmektedir. İstanbul, Kocaeli ve Tekirdağ'dan Türkiye'deki farklı şehirlere doğru akışları incelediğimizde şunu söylemek mümkün olur: Kent bölge dışında kalan şehirlerin sunmakta olduğu kentsel hizmetlerin ve cazibesinin günden güne yükselmesi, uzaktan çalışmayla daha fazla yaşamak istenen yerleşimler olarak öne çıkmalarını sağlamaktadır. Güzergahların belirlenmesinin ardından yerleşim yeri değişikliklerinde varılmak istenen yerin YERSIS'in hizmet merkezi derecelerine göre merkezilik düzeyleri ölçülmüş ve bölgeler belirlenmiştir. Buna göre kentsel hizmet derecesi 2 olan yerleşim yerlerine olan ilgideki yoğunluk, uzaktan çalışmayla yerleşim yeri değişikliklerinin kırsal alan üzerinde bir konut talebi ve yapılaşma baskısı oluşturacağının sinyallerini vermektedir. Çalışma kapsamında, güzergahlar ve bölgeler haritalandırıldıktan sonra çıkarımsal istatistik sınamalarıyla sosyodemografik ve sosyomekansal çözümlemeler gerçekleştirilmiştir. Sosyodemografik yapı, konut ve çevresi beklentisi, boş zaman ilişkisi ve yaşanan yer memnuniyetinde; uzaktan çalışmayla yaşamak istenen yeri şekillendiren anlamlı farklılaşmalara işaret eden istatistiki bulgular mevcuttur. Son söz olarak, uzaktan çalışmanın yol açacağı potansiyel hareketlilik, uzun vadede göç modellerini şekillendirme ve dalgalanma etkileri yoluyla mekansal planlama politikalarını etkileme gücüne sahiptir.

Özet (Çeviri)

The traditional understanding of work confines people to spatial and temporal constraints. The emergence of remote working as a new working model largely eliminates these restrictions and gives a new meaning to individuals' work-life balance and spatial-temporal dimensions. Remote work offers independence from a specific workplace, significantly reducing the need for daily commuting and begging the question: If people can work from anywhere, where would they choose to live? This question forms the basis of the study that aims to determine the 'housing mobility' triggered by remote work. Within the scope of the thesis, it is aimed to reveal the changes in people's residential location preferences in the urban areas of Istanbul, Tekirdağ and Kocaeli in the future scenario where remote working becomes widespread and the spatiality that these trends will create. Among the expected consequences of remote working, the strongest prediction is that individuals who commute less frequently may be willing to tolerate a longer distance between home and work. Existing literature suggests that remote workers are willing to relocate, but tend to move away from their offices and toward less dense and more auto-oriented suburban neighborhoods in the same area. 'Where would you choose to live if you had the opportunity to work completely remotely?', which is part of the field research conducted within the scope of TÜBİTAK 1001 with code 221K016. It investigates the relationship between residential location preferences and remote working. For this question, which constitutes the main data source of the study, the answers collected by province and district were recategorized in order to determine the routes of optional housing relocation. Classification; It was done as the same district, the same province, different district, the same region, different province, the same country, different region and different country, and it was aimed to measure the effect of housing mobility caused by remote working on the planning stages. According to the results of the sample consisting of 4519 people, in the remote working scenario, 33.7% of those living in the urban area live in the same district, 19.3% live in a different district in the same city; 9.6% are in different cities in the same region; 35.4% tend to prefer to live in a different region and 2.1% abroad. The results highlight the fact that if remote working replaces the usual business models, nearly half of the population in the urban region will choose to migrate to different provinces, while slightly more than half will plan to continue living in the city where they reside. It would be correct to say that those who prefer to live in the same district generally live in clusters that include districts on the periphery of Istanbul. The cluster with the highest tendency to continue living in the same district; It covers the districts of Beykoz, Şile and Sancaktepe. It has been found that people who demonstrate the residential mobility that will occur within the city with remote working and who prefer to stay in the same city and move to a different district mostly want to move to the Bosphorus districts, which have access to urban facilities and high urban attractiveness. In residential relocation flows within the city region; These districts with high socioeconomic development levels are followed by the districts located in the hinterland of Istanbul. Survey results proving that the population in the eastern and western border districts of Istanbul will be protected by remote working and that there is also a high potential to attract population; It reveals the risk that remote working will result in urban sprawl. There is another point that should be noted: Although it is advantageous in terms of access, the percentage of preference of high-density districts within the urban region is low. In order to reveal how the borders of the city region will be shaped for the Marmara Region with remote working, a classification of 'same region, different province' has been made. The fact that the three provinces that stand out here are Istanbul, Bursa and Balıkesir underlines that the attractiveness of metropolitan cities continues. According to the research findings, if the obligation to be physically present at the workplace was eliminated, it seems that 45% of the participants would prefer to live in another city in Turkey, and only three of the 78 provinces constitute 37% of the 45%. These three cities are Izmir, Muğla and Antalya, which are Turkey's coastal cities located in the Aegean and Mediterranean and have high tourist attraction. The dispersion of the population of a metropolis like Istanbul, which hosts one in every five people in Turkey, to other provinces in the country through remote work, opens a door of opportunity for our country, whose inter-regional development level differences are deepening day by day. Those who want to move to other provinces in Turkey have the potential to create an unprecedented demand in medium-sized cities and rural areas by making a flow that spreads to all provinces. The direction of customary migration from Anatolia to Istanbul tends to be reversed with remote work. When we examine the flows from Istanbul, Kocaeli and Tekirdağ to different cities in Turkey, it is possible to say the following: The high urban services and attractiveness of cities outside the urban region make them stand out as a place where people want to live more with remote work. After the routes were determined, the centrality levels of the desired destination in the settlement changes were measured according to YERSIS's service center degrees and the regions were determined. In this section, the intensity of interest in settlements with urban service degree 2 signals that changes in settlements with remote working will create a housing demand and construction pressure on rural areas. Within the scope of the study, after the routes and regions were mapped in the ArcGIS program, sociodemographic and sociospatial analyzes were carried out by performing one way anova and Pearson chi square tests in the SPSS program. There are statistical findings that point to significant differences in socio-demographic structure, expectations of housing and its surroundings, leisure time relationships and place satisfaction that shape the place where people want to live with remote work. When we examine the relationship between residential mobility and sociodemographic structure; People's choice of housing location for remote working varies depending on their occupational groups, working styles, workplace position, remote working status, monthly income, household income, gender, age groups and educational status. When we evaluated housing mobility in terms of expectations for the house and its surroundings, we first had to investigate the house itself. In this context, the quality of the house, the ownership status of the house and the number of rooms in the house were examined. Relocation requests are shaped according to the category changes in the housing ownership type and the number of rooms the residence has. Just as housing creates differentiation in personal preferences, facts about housing and its surroundings also have an impact on where one wants to live with remote work. Many of the factors affecting the choice of the neighborhood, which is the smallest urban unit, also differentiate the residential demands that change with remote working. Depending on the activities in which people spend their free time and the differences in the places they use for these activities, there have been differences in individuals' residential location preferences. And strong statistical results have been encountered in the connection between housing mobility and satisfaction with the place where we live, which we examined in the last heading. Satisfaction with living in Turkey; Cross-questions were made for each scale that is the subject of the planning discipline, including satisfaction with the city, district and neighborhood. Strong statistical relationships have been found between people's satisfaction with the city and country they live in and the optional residential relocation that occurs in the remote working scenario. The average value of the scores from 1 to 10 given to satisfaction with the neighborhood and district of residence; Although it does not have as strong statistical values as cities and countries, it causes significant differences in the categories of places where people want to live by working remotely. In conclusion, the potential mobility caused by remote working has the power to shape migration patterns in the long term and influence spatial planning policies through ripple effects.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    619697

    Spatial temporal dimensions of accessibility in İstanbul, Turkey

    İstanbul Türkiye'de erişilebilirliğin zamansal-mekansal boyutu

    WASIM SHOMAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANDE DEMİREL

  2. Tez No

    746830

    Covid-19 salgınının Erzurum'da müzik sektörü çalışanları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

    Determining the effects of the Covid-19 outbreak on music industry employees in Erzurum

    HABİP ÇEMÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MüzikAtatürk Üniversitesi

    Müzik Bilimleri Ana Sanat Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKİ ÖZER AKÇAY

  3. Tez No

    739775

    Konumsal analiz yöntemleri ve makine öğrenmesi entegrasyonu ile kitle kaynaklı verilere dayanarak rekreasyonel hareketliliğin haritalanması: Eskişehir örneği

    Mapping recreational mobility based on crowdsourced data with the integratıon of spatial analysis methods and machine learning: The case of Eskişehir

    AHMET USLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Jeodezi ve FotogrametriEskişehir Teknik Üniversitesi

    Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN UYGUÇGİL

  4. Tez No

    884222

    Salgın sonrası dönemde metropitan kent çeperlerinin değişen sosyo-mekânsal yapısı: İstanbul-Kocaeli-Tekirdağ kent bölgesi örneği

    The changing socio-spatial structure of metropolitan city peripheries in the post-pandemic period: The case of İstanbul-Kocaeli̇-Teki̇rdağ city region

    SONGÜL ŞAHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaBursa Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖKÇEN KILINÇ ÜRKMEZ

    DOÇ. DR. MUHAMMED ZİYA PAKÖZ

  5. Tez No

    802516

    Uzaktan çalışmanın bireylerin konut yer seçimi tercihlerine ve seyahat davranışlarına olan etkilerinin incelenmesi: İzmir ili örneği

    Analysis of the effects of teleworking on individuals' residential location preferences and travel behaviours: The case of İzmir province

    MERVE ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAVVA FİLİZ MEŞHUR

Geri Dön