Seyyîd Vehbî'nîn Sûrnâmesi'nin söz varlığı (İnceleme-bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Vocabulary of Seyyid Vehbi's Surname (Examination-contextual index and functional dictionary)
- Tez No: 886589
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2318
Özet
III. Ahmed'in dört şehzadesi için düzenlediği büyük şöleni konu edinen, Seyyid Vehbî Sûrnâmesi, Türk edebiyatının önemli eserlerinden biri olarak sayılmaktadır. Dönemin sadrazamı, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın emriyle, düğündeki bütün detayların ifade edilebilmesi için nesir tarzında yazılmıştır. Bu çalışmada Seyyid Vehbî'nin Sûrnâmesi'nin söz varlığı belirlenmiş, bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü hazırlanmıştır. Çalışma, inceleme ve sözlük olarak iki bölümden oluşmaktadır. İnceleme bölümünde sûrnâmenin söz varlığı, üslup özellikleri, içerdiği konu bakımından diğer sûrnâmelerle karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Söz varlığı; dil ve üslup özelliklerine göre sınıflandırılarak, deyimler, atasözleri, kalıp ifadeler, kelâm-ı kibârlar, ayetler, hadisler, dua cümleleri, argo ifadeler, tamlamalar, ikilemeler, edatlar, bağlaçlar konu başlıkları altında değerlendirilmiştir. Üslup özelliklerinde, daha önce kullanılmayan benzetmelere, söz oyunlarına dair söz sanatlarına, arkaik kelimelere, tematik terimlere, sûrnâmede bulunan manzum yer verilmiştir. Ayrıca, 1582 tarihinde gerçekleşen; III. Murad'ın şehzadesi, III. Mehmed için düzenlediği büyük şöleni konu edinen eserlerden olan, Gelibolulu Âlî ve İntizâmî tarafından yazılmış sûrnâmeler; düğün hediyeleri, esnaf alayları, fişek gösterileri ve eğlenceler konusu temel alınarak Seyyid Vehbî'nin sûrnâmesi ile mukayese edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümü olan sözlük bölümü TEBDİZ sistemi üzerinden yapılmış olup bu kısım çalışmanın“ekler”bölümünde yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Seyyid Vehbi's Surname, which is about the great feast organized by Ahmed the 3rd for his four princes, is considered one of the important works of Turkish literature. It was written in prose style to express alll the details of the feast, upon the order of the grand vizier oh the period, Nevşehirli Damat İbrahim Pasha. In this study, the vocabulary of surname of Seyyid Vehbi was determined and its contextual indexand funtional dictionary were prepared. The study consists of two parts, review and dictionary. In the review section, the comparison of the surname with other surnames in terms of vocabulary, stylistic features and the subject is included. Vocabulary is classified according to language and stylistic characteristics and evaluated under the subject headings of idioms, proverbs, formulaic expressions, apophthegm, verses, hadiths, prayer sentenses, salng expressions, phrases, reduplications, prepositions and conjunctions. In the stylistic features, previously unused similes, figures of the speech, archaic words, thematic terms and verse sections of surname are included. Furthermore, the surname written by Gelibolulu Ali and Intizami, which is among the works about the gerat feast organized by Murad the 3rd for his prince Mehmet the 3rd in 1582 are compared with Seyyid Vehbi's Surname based on the subject of wedding gifts, trademend's processions, firewors shows and entertainments. The second part of the studt, the dictionary part, was made throgh the TEBDIZ system and this part is included in the appendixs of the study.
Benzer Tezler
- Seyyid Vehbi'nin surnamesi inceleme-metin
Surname of Seyyid Vehbi
AHSEN TUBA KAYNARCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İRFAN AYPAY
- Surname-i Vehbi minyatürlerindeki eğlence sahnelerinin resim eğitimi açısından incelenmesi
For the art of painting education studying the entertainment stages in miniatures of Surname-i Vehbi
SERAP IRLAYICI TEKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
YRD. DOÇ. DR. TAHSİN SAMUR
- Surname-i Vehbi minyatürlerinde halı örnekleri ve desen özellikleri
The carpet examples and the features of design in the miniature of Surname-i Vehbi
IŞILAY KONAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ KARAHAN
- Surname-i Hümayun ve Surname-i Vehbi bağlamında Nakkaş Osman ve Nakkaş Levni
A Comparison on Surname-i Hümayun and Surname-i Vehbi
SÜREYYA EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. SEMRA ÖGEL
- Seyyid Vehbî Divanı'nın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
Contextual index and functional dictionary of Seyyid Vehbi's Divan
İPEK TAŞDEMİR
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KARTAL