Geri Dön

Mimari tasarımda kuram-uygulama çatışması ve Türk İmar Mevzuatı bağlamında çözümlenmesine yönelik bir model önerisi

The theory-practice conflict in architectural design and a proposed model for its resolution within the context of Turkish Building Code Regulations

  1. Tez No: 887447
  2. Yazar: SADIK GÖKHAN EKİNCİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL REHA KAVAS
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 356

Özet

Yapılı çevrenin tasarımını nesnel kurallar ve nicel ölçütler çerçevesinde kontrol altına alan imar mevzuatları, Endüstri Devrimi'nden itibaren yoğunlaşan kentsel sorunların çözülmesi amacıyla gelişmiştir. Bu süreçte mimar, yapılı çevrenin biçimlenmesinde rol oynayan önemli aktörlerden olmuştur. Mimarlık eğitimi de aynı tarihsel süreçte kurumsallaşarak günümüzdeki evrensel standartlarına ulaşmış ve tasarım derslerini müfredatın omurgası olarak kabul etmiştir. Tasarım derslerinde işlevsel ihtiyaçlara cevap verebilecek alternatif mekân çözümleri kavramsal bir zeminde özgürce tartışılır, gerektiğinde yapılaşmanın mevcut standart ve sınırlandırmalarının aşılması ile özgün biçim üretimine ağırlık verilir. Mimarın mesleki uygulamalarında temel sınırlandırıcı olan imar mevzuatı mimarlık eğitiminde arka planda kalmaktadır. Bu durum, mimarlık eğitiminin kuramsal ve nitel ölçütleri ile mimari uygulamanın nicel ölçütleri arasında bir çatışma oluşturmaktadır. Bu tez, mimari tasarımda kuram ile uygulama arasında oluşan söz konusu çatışmayı problem olarak tanımlar ve bu problemi Türk imar mevzuatı çerçevesinde inceler. Hukuki metinlerden oluşan imar mevzuatının doğru değerlendirmesi coğrafi ve kültürel bağlam içerisinde mümkün olabileceğinden konu Türkiye'deki mevzuat açısından sınırlandırılmıştır. Bu bağlamda, mimarlar uygulamada karşılaştıkları imar mevzuatının tasarım eğitiminde edindikleri özgür ve yaratıcı düşünme yetilerini fazlasıyla sınırlandırdığını ifade etmektedir. Tezin araştırma sorusu şu şekildedir: İmar mevzuatı, yapılı çevrenin nesnel ölçütlere bağlı kontrolünü sürdürürken mimari tasarım için daha geniş bir özgürlük alanı açabilir mi? Bu doğrultuda tezin hipotezi şu şekildedir: İki boyutlu tanımlamalar ve metinsel ifadeler ile sınırlı Türk İmar Mevzuatı, üç boyutlu bir kavrayış sağlayabilecek grafik ifadeler ile destekli yeni bir model uyarınca dönüştürüldüğü takdirde problem çözülebilir. Tezin kuramsal kabullerinin ve probleminin geçerliliği Türkiye genelinde tasarım faaliyeti yürüten mimarların katıldığı bir anket ve uzmanlar ile yapılan söyleşiler ile desteklenmektedir. Problemin çözümü için benzer uluslararası modeller de incelenerek imar mevzuatını üç boyutlu bir kavrayış temelinde grafik ifadeler ile destekleyen, mevzuatın mimari tasarım üzerindeki sınırlayıcı etkilerini azaltan ve mimari tasarıma esneklikler kazandıran yeni bir model önerisi sunulmaktadır. Önerilen model örnek mimari tasarım süreçleri üzerinden sınanmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Mimari Tasarım, Mimari Uygulama, Mimarlık Eğitimi, Mimarlık Kuramı, Türk İmar Mevzuatı

Özet (Çeviri)

Buidling code regulations, which control the design of the built environment within the framework of objective rules and quantitative criteria, have developed with the aim of solving the urban problems that intensified since the Industrial Revolution. In this process, the architect has become one of the important actors playing a role in shaping the built environment. Architectural education, having been institutionalized within the same historical process, has reached its current universal standards and accepted design courses as the backbone of the curriculum. In design courses, alternative spatial solutions that can meet functional needs are freely discussed on a conceptual basis, with an emphasis on the production of original forms by surpassing existing standards and limitations of construction when necessary. However, building code regulations, which are fundamental constraints in the professional practices of architects, remain neglected in architectural education. This situation creates a conflict between the theoretical and qualitative criteria of architectural education and the quantitative criteria of architectural practice. This dissertation identifies this conflict between theory and practice in architectural design as a problem and examines this issue within the framework of Turkish building code regulations. Since the correct evaluation of building code regulations, which consist of legal texts, is only possible within a specific geographical and cultural context, the subject is limited to the regulations in Turkey. In this context, architects express that the building code regulations they encounter in practice excessively limit the free and creative thinking skills they acquire during their design education. The research question of the dissertation is as follows: While building code regulations maintain the control of the built environment by being based on objective criteria, can they also create a broader area of freedom for architectural design? Accordingly, the hypothesis of the dissertation is proposed as follows: The problem can be solved if the Turkish Building Code Regulations, which are limited to two-dimensional definitions and textual expressions, are transformed according to a new model supported by graphic expressions that can provide a three-dimensional understanding. The validity of the theoretical assumptions and the problems of the dissertation are supported by a survey conducted with architects engaged in design activities across Turkey and interviews with experts. For the solution of the problem, similar international models are examined, and a new model is proposed that supports building code regulations with graphic expressions based on a three-dimensional understanding, reduces the restrictive effects of the regulations on architectural design, and introduces flexibilities into architectural design. The proposed model is tested through architectural design processes introduced as case studies. Architectural Design, Architectural Education, Architectural Practice, Architectural Theory, Turkish Building Code Regulations

Benzer Tezler

  1. The use of local data in architectural design through augmented reality

    Mimari tasarımda artırılmış gerçeklik aracılığıyla yerel veri kullanımı

    FARUK CAN ÜNAL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR

  2. Material based computation: Composites for a responsive façade design

    Malzeme tabanlı bilgisayım: Etkileşimli cephe tasarımı için bileşik malzemeler

    ZEYNEP SÜMBÜL ENHOŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU

  3. Sistemli mimari tasarım sürecinde üretken bir yapay yardımcı önerisi

    Proposal for a productive artificial aid in the systematic architectural design process

    BETÜL ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YÜKSEL DEMİR

  4. Inphimo: An augmented reality-based interface proposal for design process

    Inphimo: Tasarım sürecinde kullanılabilecek artırılmış gerçeklik tabanlı bir arayüz önerisi

    FEYZA NUR KOÇER ÖZGÜN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enformatik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM

  5. Yapı bilgi modelleme süreçleri için algoritma destekli yaklaşım önerisi

    Algorithm aided approach for the processes of building information modelling

    ŞEYMANUR YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM