Kültürel rotaların yarattığı tasarım kaynağının mimariye kazandırdığı etkileşim ve bağlantılar
Exploring the design influence of historical cultural routes on architecture: İnteractions and connections
- Tez No: 887710
- Danışmanlar: DOÇ. DR. JÜLİDE EDİRNE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kültürel Aktarılması, Kral Yolu, Mimarlık Etki, Cultural Transmission, Royal Road, Architectural Interaction
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Bu doktora tezi, tarihi kültürel rotaların mimari tasarım üzerinde yarattığı etkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Kültürel rotalar, tarih boyunca uygarlıkların gelişimine yön vermiş ticaret yolları, göç yolları, dini ve sosyal amaçlı seyahat rotaları gibi çeşitli güzergahlardan oluşmaktadırlar. Bu rotalar, sadece ekonomik ve sosyal etkileşimlerin merkezi olmakla kalmamış, aynı zamanda mimari ve kentsel tasarımda da derin izler bırakmışlardır. Tezin ana amacı, kültürel rotaların birer tasarım kaynağı olarak nasıl değerlendirilebileceğini ve bu değerlendirme sürecinin çağdaş mimariye nasıl entegre edilebileceğini araştırmaktır. Bu bağlamda, kültürel rotaların tarihsel ve coğrafi bağlamları incelenerek, mimari yapılar üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri ele alınmıştır. Bu etkiler, felsefe, sosyolojik değişimler yanında yerel malzeme kullanımı, yapı teknikleri, stil ve estetik anlayışlar gibi çeşitli boyutlarda değerlendirilmiştir. Tez kapsamında, kültürel rotaların etkisini örnekleyen mimari eserler incelenmiştir. Bu eserler üzerinden, kültürel mirasın korunması ve sürdürülebilir mimari tasarım ilkeleri doğrultusunda nasıl yeni bağlamlar yaratılabileceği tartışılmıştır. Özellikle, kültürel rotaların modern şehir planlamasına entegrasyonu ve bu süreçte ortaya çıkan mimari bağlamların sürdürülebilirlik ve yerellik prensipleriyle uyumu üzerinde duruması amaçlanmıştır. Bu kavramsal tez kültürel aktaımın tarih boyu somut olarak izlenebildiği en önemli coğrafik kaynaklardan biri olan Anadolu coğrafyasını kapsam olarak kabul etmiştir. Bu nedenle antik yolların İran ile Anadolu arasındaki kültürel aktarım üzerindeki etkilerini ve bu etkinin mimari tasarım üzerindeki yansımalarını incelemektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış olup, bağımlı ve bağımsız değişkenler belirlenmiştir. Bağımlı değişkenler, antik yollar üzerindeki mimari eserler, şehirler, saraylar ve mezarlar iken; bağımsız değişkenler ise bu yapıların ilettiği felsefe, yaşayış, kültür, tarih ve coğrafik bağlamlardır. Araştırma kapsamında, antik yollar üzerinde bulunan binalar, şehirler, saraylar ve mezarlar incelenmiş, bu yapıların benzerlikleri ve özellikleri analiz edilmiştir. Çalışma, üç katmandan oluşan dairesel bir model üzerine kurulmuştur: İlk Katman: Yolun kendisi, İkinci Katman: Mimari, coğrafya, tarih, ticaret, siyaset, kültür, fiziki yol ve bilgi, Üçüncü Katman: Semboller, gelenekler, iklim, topoğrafya, şehir, din, ticari ürünler, para, doku, savaş, hükümet, ritüeller, savaş kuvvetleri, krallar, el sanatları, sanat, müzik, yollar, edebiyat, dil, tıp, felsefe ve eserler şeklinde tasarlanmıştır. Bu model, kültürlerin ve toplumların evrimini anlamak için güçlü bir araçtır ve disiplinler arası analizleri mümkün kılar. Kültürel rotaların mimari tasarım üzerindeki çok boyutlu etkilerini ortaya koyar ve modern mimarlık ile şehir planlamasına entegre edilebilecek yenilikçi çözümler sunar. Sonuç olarak, kültürel rotalar, geleceğin mimarisine ilham verebilecek dinamik kaynaklar olarak değerlendirilmeli ve mimari tasarımda yaratıcı ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. Araştırmanın sonuçları, kültürel rotaların sadece geçmişin izlerini taşıyan tarihi yapılar olarak değil, aynı zamanda geleceğin mimarisine ilham verebilecek dinamik kaynaklar olarak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, kültürel rotaların sağladığı çeşitli mimari ve tasarımsal etkiler, çağdaş mimarlık pratiğine zenginlik katmakta ve mekânsal çeşitliliğin artırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Tezin sonunda, kültürel rotaların mimariye kazandırdığı etkileşim ve bağlantıların, şehirlerin kimliklerini güçlendirmede ve mimari tasarım süreçlerine yenilikçi yaklaşımlar getirmede ne denli önemli olduğu vurgulanmaktadır. Bu çalışma, kültürel rotaların sunduğu potansiyeli keşfederek, mimari tasarımda yaratıcı ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This doctoral thesis aims to examine the impacts of historical cultural routes on architectural design. Cultural routes consist of various pathways that have shaped the development of civilizations throughout history, including trade routes, migration paths, and routes for religious and social purposes. These routes have not only been central to economic and social interactions but have also left profound imprints on architectural and urban design. The primary objective of this thesis is to explore how cultural routes can be evaluated as a source of design inspiration and how this evaluation process can be integrated into contemporary architecture. In this context, the historical and geographical contexts of cultural routes are examined, and their direct and indirect impacts on architectural structures are addressed. These impacts are evaluated across various dimensions, including philosophy, sociological changes, local material usage, construction techniques, style, and aesthetic concepts. Within the scope of this thesis, architectural works exemplifying the impact of cultural routes have been examined. Through these works, the creation of new contexts in line with the principles of heritage preservation and sustainable architectural design is discussed. The thesis particularly focuses on the integration of cultural routes into modern urban planning and the alignment of the resulting architectural contexts with the principles of sustainability and locality. This conceptual thesis adopts the geography of Anatolia as its scope, one of the most significant geographical sources where cultural transmission can be tangibly observed throughout history. Therefore, it examines the effects of ancient roads on the cultural transmission between Iran and Anatolia and the reflections of this influence on architectural design. The study employs a qualitative research method, identifying dependent and independent variables. The dependent variables are architectural works, cities, palaces, and tombs along ancient roads, while the independent variables are the philosophy, lifestyle, culture, history, and geographical context conveyed by these structures. Within the scope of the research, buildings, cities, palaces, and tombs located along ancient roads were examined, and the similarities and characteristics of these structures were analyzed. The study is built upon a circular model consisting of three layers: First Layer: The road itself, Second Layer: Architecture, geography, history, trade, politics, culture, physical road, and information, Third Layer: Symbols, traditions, climate, topography, city, religion, commercial goods, currency, texture, war, government, rituals, military forces, kings, crafts, art, music, roads, literature, language, medicine, philosophy, and artifacts. This model is a powerful tool for understanding the evolution of cultures and societies, enabling interdisciplinary analyses. It reveals the multidimensional impacts of cultural routes on architectural design and offers innovative solutions that can be integrated into modern architecture and urban planning. Consequently, cultural routes should be considered dynamic sources of inspiration for the architecture of the future, contributing to the development of creative and sustainable solutions in architectural design. The findings of the research indicate that cultural routes should be regarded not only as historical structures bearing the traces of the past but also as dynamic sources of inspiration for the architecture of the future. In this context, the various architectural and design influences provided by cultural routes enrich contemporary architectural practice and play a significant role in enhancing spatial diversity. In conclusion, the thesis emphasizes the significance of the interactions and connections brought by cultural routes in strengthening the identities of cities and introducing innovative approaches to architectural design processes. By exploring the potential offered by cultural routes, this study aims to contribute to the development of creative and sustainable solutions in architectural design.
Benzer Tezler
- Dilemmas and hopes attributed to Büyükada as a creative city
Yaratıcı bir şehir olarak Büyükada'nın ikilemleri ve umutları
MAHSA SAFAEI
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Aktüel- virtüel kavramları üzerine bir okuma denemesi: Kentsel mekanda oluş
A reading essay on actual-virtuelconcepts: Becoming in urban space
SENA ÇATIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAN BOYACIOĞLU
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- Birey ve kimlik süreçleri bağlamında geçiş mekanlarının değerlendirilmesi, Galata Köprüsü örneği
Evaluation of transitional spaces in the context of individual and identity processes, Galata Bridge
KAMİLE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIS ULUOĞLU
- Kentin hafızasında bir travma: Sulukule yıkımı
Trauma of the city memory: Demolition of Sulukule
PELİN ÇETKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKKI YIRTICI
YRD. DOÇ. DR. İPEK AKPINAR