Emmanuel Levinas'ın felsefesinde ontoloji ve etik ilişkisi
The relationship between ontology and ethics in Emmanuel Levinas' philosophy
- Tez No: 889666
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜMEYRA ÖZTURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Bu tez, çağdaş Fransız filozofu olan Emmanuel Levinas'ın antikiteden beri felsefenin bir alt dalı olarak neşet eden ve metafiziğe bağlı gelişen etik disiplinini başat saymasının arka planında nasıl bir ontoloji-etik düşüncesine dayandığını irdelemeyi amaçlamaktadır. Levinas'ta etik,“ilk felsefe”olarak kabul görür ve temel disiplin sayılır.“İlk felsefe”, felsefenin hareket noktasının hangi disiplin olduğuna işaret eden bir ifadedir. İlk kez Aristoteles tarafından kullanılmıştır ve felsefenin metafizik alanını kapsayan ontolojik tasavvurları barındırır. Etik ise çoğunlukla, bu tasavvurlara binaen ele alınır. Bu bağlamda,“ilk felsefe”, Pre-Sokratiklerde physis, Sokrates sonrası sistem filozofları olan Platon ve Aristoteles'te metafizik, modern dönemde epistemoloji, çağdaş dönem düşünürleri olan Husserl ve Heidegger düşüncesinde ise fenomenoloji olarak belirir. Bu çalışmada, söz konusu felsefi disiplinlerin“ilk felsefe”olarak nasıl baz alındığını ve buna bağlı olarak etik kuramların yönünün nasıl tayin edildiğini inceleyeceğiz. Böylece,“ilk felsefe”olarak karşılanan disipline göre, etiğin felsefi dönüşümüne dair bir arka plan sunacağız. Ardından, Batı felsefesinin ontoloji ekseninde ilerleyip, etiğin daima ikincil bir statüde geldiğini öne süren Levinas'ın, bu konudaki felsefi eleştirine yer vereceğiz. Levinas'a göre ontoloji, varoluşu ve varonları kendi kategori ve kavramlarıyla anlamaya çalışmaktadır. Bu yaklaşım, Levinas'a göre, başkasını (öteki insanları ve varlıkları) bu ontolojik perspektife göre tanımlamak ve başkasının başkalığını bu tanım çerçevesinde aynılaştırmak olacaktır. Levinas bu yüzden ontolojiyi, aynılık (özdeşlik) felsefesi olarak kınamaktadır. Özellikle, kendi döneminde düşüncelerine yoğunluklu olarak temas ettiği, fenomenolojik geleneğin iki önemli ismi olan Husserl ve Heidegger'in, ontoloji ağırlıklı bir felsefe yaptıklarını tespit ederek, ontolojik düzlemden tamamen kopuş yaşamıştır. Buna karşılık Levinas,“ilk felsefe”yi etik olarak belirlemiş ve başkasıyla etik ilişkiyi merkeze aldığı bir metafizik güzergâh çizmiştir. Bu ilişki, başkasını öne alır ve Levinas, başkasının öne alındığı bu ilişki doğrultusunda, etik terimlerini tayin eder. Bu şekilde etik, Levinas'ın düşüncesinde ontolojinin önüne geçer. Levinas, etik ilişkiyi özne-öteki karşılaşmasında, özellikle yüz yüze ilişkide temellendirir. Bu etik karşılaşma, ontolojik kategorilerden bağımsız olarak, ötekinin mutlak farklılığını ve hakikatini tanımayı gerektirir. Levinas, bu yaklaşımıyla Batı felsefesinin ontoloji merkezli geleneğine radikal bir eleştiri getirir ve etiği felsefenin temel disiplini olarak yeniden konumlandırır. Bu sayede, etiğin“ilk felsefe”olma yolculuğu baş gösterir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the ontological-ethical thought underlying the prominence Emmanuel Levinas, a contemporary French philosopher, gives to the ethical discipline, which has developed as a branch of metaphysics since antiquity. In Levinas, ethics is recognized as the“first philosophy”and is considered a fundamental discipline. The term“first philosophy”refers to the discipline that marks the starting point of philosophy. It was first used by Aristotle and encompasses the ontological conceptions within the realm of metaphysics. Ethics, on the other hand, is generally considered in light of these conceptions. In this context,“first philosophy”manifests as physis in the Pre-Socratics, as metaphysics in the systematic philosophers following Socrates like Plato and Aristotle, as epistemology in the modern period, and as phenomenology in the thoughts of contemporary thinkers like Husserl and Heidegger. This study will examine how these philosophical disciplines have been considered as“first philosophy”and how they have shaped the direction of ethical theories. Thus, we will provide a background on the philosophical transformation of ethics according to the discipline regarded as“first philosophy.”Subsequently, we will address Levinas's philosophical critique, which asserts that Western philosophy has progressed on the axis of ontology, rendering ethics always secondary. According to Levinas, ontology attempts to understand existence and beings through its own categories and concepts. This approach, according to Levinas, defines the other (other people and beings) through this ontological perspective, thereby assimilating the other's alterity within this framework of understanding. Therefore, Levinas criticizes ontology as a philosophy of sameness (identity). Specifically, he identifies that prominent figures of the phenomenological tradition, such as Husserl and Heidegger, whose thoughts he engaged with extensively, conducted ontology-centric philosophy, leading Levinas to a complete break from the ontological framework. In contrast, Levinas made ethics the“first philosophy”and established a metaphysical path centered on ethical relationships with the other. This relationship prioritizes the other, and Levinas, in this context, defines ethical terms based on the precedence of the other. In this way, ethics, in Levinas's thought, takes precedence over ontology. Levinas grounds the ethical relationship in the encounter between the self and the other, particularly in face-to-face interactions. This ethical encounter requires the recognition of the other's absolute difference and truth, independent of ontological categories. With this approach, Levinas brings a radical critique to the ontology-centered tradition of Western philosophy and repositions ethics as the fundamental discipline of philosophy. Thus, the journey of ethics becoming the“first philosophy”begins.
Benzer Tezler
- Emmanuel Levinas'ın felsefesinde din
The concept of religion at philosophy of Emmanuel Levinas
NUR BETÜL ATAKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
FelsefeMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP GEMUHLUOĞLU
- Levinas felsefesinde etik ve dil ilişkisi
The relationship between language and ethics in levinas philosophy
OSMAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS CENGİZ
- Emmanuel Levinas felsefesinde başka'nın görünümü
The appearance of the other in Emmanuel Levinas' philosophy
CEMZADE KADER
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
FelsefeGazi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEVRİYE DEMİR GÜNEŞ
- Emmanuel Levinas'ta insan olma ve sorumluluk ilişkisi
Relation of being a human and responsibility in Emmanuel Levinas
ÖZLEM AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Felsefeİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN AKBAŞ
- Altérité et signification à travers la concrétisation ethique chez Emmanuel Lévinas
Emmanuel Levinas'ta etik somutluk içinde başkalık ve anlam
ÖZKAN GÖZEL
