Gelenekselci ekol ve tasavvuf: Seyyid Hüseyin Nasr örneği
The traditionalist school and sufism: The example of Seyyed Hossein Nasr
- Tez No: 889834
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DERYA BAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 280
Özet
Bu çalışmanın konusu çağdaş Gelenekselci düşünür Seyyid Hüseyin Nasr'ın Gelenekselci argümanlara dayanarak ortaya koyduğu tasavvuf anlayışıdır. Gelenekselcilik modern dönemde bâtınî-metafizik düşünceyi diriltmek gerektiğini, bunun ise sahih dinî bir geleneğe bağlanmakla mümkün olduğunu savunan bir yaklaşımdır. İslam dini özelinde kesin bilgi ve kurtuluş iddiasında olan çeşitli düşünce gelenekleri arasından tasavvuf, Gelenekselci yaklaşımın temelini oluşturur. Bu çalışmada Nasr'ın, tasavvufu modern zihniyet krizinden kurtaran yegâne yol olarak gördüğü temellendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın neticesinde Nasr'ın Gelenekselci öncülerinin düşüncelerini özetleyerek yaygınlaştıran bir düşünür olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca Guénon ve Schuon'un yaklaşımlarında tasavvuf dinler üstü, Nasr'da ise İslam düşünce ekollerini birbirine yaklaştıran bir unsur olduğundan onların bu modern bakış açısıyla klasik tasavvuf anlayışından farklılaştığı ileri sürülmüştür. Nasr'ın seleflerinden ayrıldığı temel noktalardan biri, sentezci ve telifçi yaklaşımıyla felsefe ve tasavvufu birbirine yaklaştırarak ikisinin varlık görüşü arasındaki ayrılıkları ortadan kaldırma çabasıdır. Nasr'ın birliğe odaklanan zihin yapısı Meşşâî, Ekberî ve Sadrâcı düşünürleri vahdet-i vücûd fikri altında birleştiren eklektik yaklaşımının yanında Şîa-tasavvuf ilişkisi hakkındaki görüşünü de belirlemiştir. Bilgi ve insan meselesini ele alışında Gelenekselci temaları tekrar eden Nasr, kozmoloji konusundaki araştırmalarıyla seleflerinden farklı bir sahaya yönelmiş, tasavvufî ve dinî evren görüşünün modern fizik anlayışına alternatif olarak yeniden değerlendirilebileceğini iddia ederek çevre sorunu gibi konulara çözüm aramıştır. Ayrıca seleflerinden farklı olarak Farisî düşünce geleneğini Gelenekselciliğin dayanaklarından biri olarak sunmuştur. Bir başka farklılığın da tasavvufu ifade tarzlarıyla ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Selefleri tasavvufu, kendi dönemlerindeki modern ve eleştirel zihne daha yakın kavramlarla anlatmaya çalışmışken Nasr'ın bu kavramların geleneksel versiyonlarını entelektüel dile tekrar yerleştirmeye çalıştığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is Seyyed Hossein Nasr's understanding of sufism based on Traditionalist arguments. Among the various traditions of thought claiming certain knowledge and salvation in Islam, sufism forms the basis of the Traditionalist approach. This study attempts to explain Nasr's view that sufism is the only way out of the crisis of modern mentality. As a result of the study, it has been understood that Nasr sums up the views of his Traditionalist predecessors. In addition since sufism is supra-religious in Guénon and Schuon's approaches and an element that brings Islamic schools of thought closer to each other in Nasr's, it has been argued that they differ from the classical understanding of sufism with this modern perspective. Nasr's mindset focusing on unity determined his eclectic approach that combines Peripatetic, Akbarian and Sadrian thinkers under the idea of wahdat al-wujūd as well as his view on the relationship between Shia and sufism. Nasr repeated Traditionalist themes in his treatment of knowledge and the human being and turned to a field different from his predecessors with his research on cosmology. He sought solutions to environmental crisis by claiming that the sufi and religious view of the universe could be re-evaluated as an alternative to the modern understanding of physics. Unlike his predecessors, he presented the Persian tradition of thought as one of the pillars of Traditionalism. While his predecessors tried to explain sufism with concepts closer to the modern and critical mind of their time, Nasr tried to reintroduce the traditional versions of these concepts into the intellectual language.
Benzer Tezler
- Batıdaki gelenekselci ekolün kelami konulara yaklaşımı- René Guénon ve Frithjof Schuon örneği
The theological approaches of traditionalist school in the west- René Guénon and Frithjof Schuon examples
NURULLAH KOLTAŞ
Doktora
Türkçe
2009
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERAFEDDİN GÖLCÜK
- William Chittick'te gelenekselci ekol ve tasavvuf
Traditionalist school and sufizm in William Chittick
ABDULHAMİT ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinTrabzon ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL SAYLAN
- Gelenekselci ekolün tasavvufi görüşler
Mystical views of tradition ekol
İBRAHİM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDULHAKİM YÜCE
- Seyyid Hüseyin Nasr'ın islam mezhepleri, fikir ve siyaset ekolleri üzerine düşünceleri
Seyyid Hossein Nasr?s ideas on islamic sects, schools of thought and politics
İMRAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ BÜYÜKKARA
- Martin Lings ve Titus Burckhardt'ın tasavvufî görüşleri
Martin Lings and Titus Burckhardt's views on tasawwuf
ÖMER FARUK KAHVE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinTrakya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH KOLTAŞ