Geri Dön

Ekonomik özgürlüklerin vergi gelirlerine etkisi: Türkiye ve Avrupa Birliği ülkeleri örneği

The effects of economic freedoms on tax revenues: The case of Turkey and European Union

  1. Tez No: 889870
  2. Yazar: AYŞE KARADAĞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİYE KUNDAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 106

Özet

Devlet egemenlik hakkına dayanarak elde ettiği vergi gelirlerini; toplumsal ihtiyaçları karşılamak, kamusal alanda yatırım faaliyetlerinde bulunmak, ekonomik faaliyetlerine devam edebilmek için finansman kaynağı olarak kullanmaktadır. Vergi gelirlerinin birincil amacı olarak bilenen mali (fiskal) amacı kamu giderlerinin finansmanıdır. İkinci amacı ise; mali olmayan (ekstrafiskal) amacıdır ve ekonomide meydana gelen dengesizlikler karşısında bir politika aracı olarak kullanılmasıdır. Vergi gelirleri, kamu gelirleri arasında en büyük paya sahiptir ve makroekonomik düzeyde birçok değişkeni etkilemekle beraber birçok değişkenden de etkilenmektedir. Vergi gelirlerini etkileyen değişkenlerden birisi de çalışmanın bağımsız değişkeni olarak ele alınan ekonomik özgürlüklerdir. Bu çalışmada ekonomik özgürlüklerin vergi gelirlerine etkisi; Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinin 2008-2021 dönemine ait verileri kullanılarak analiz edilmektedir. Kontrol değişkeni olarak enflasyon ve ekonomik büyüme değişkenleri de çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada kullanılan ekonomik özgürlük verileri, Fraser Enstitüsü tarafından oluşturulan ve her yıl yayımlanan raporlardan derlenen Ekonomik Özgürlük Endeksi'ne ait verilerdir. Ekonomik büyüme, enflasyon ve vergi gelirleri ise Dünya Bankası'ndan elde edilmiştir. Avrupa Birliği ülkeleri arasında imzalanan ve çalışmanın bağımlı değişkeni olan Ekonomik Özgürlük değişkenine etki ettiği düşünülen Lizbon Anlaşması'nın ve 2008 Dünya Krizi'nin etkilerini görmek amacıyla zaman örnekleminin başlangıç yılı 2008 olarak seçilmiştir. 2021 yılı olarak sonlandırılmasının sebebi ise; çalışmanın bazı verilerinin ulaşılabildiği son yıl olmasıdır. Çalışmanın özgünlük kriterini sağlayabilmesi için Türkiye ve Avrupa Birliği ülkeleri örneklem olarak seçilmiştir. Bu çalışma Panel ARDL yöntemi ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre uzun dönemde ekonomik özgürlüklerde meydana gelen artışlar vergi gelirlerinde de artışa neden olmaktadır. Ekonomik özgürlüğün vergi gelirlerine etkisi pozitif ve anlamlı sonuçlar vermiştir.

Özet (Çeviri)

Tax revenues obtained based on state sovereignty; meeting social components, including investment components in the public space, and increasing as a resource to continue economic activities. The fiscal (financial) purpose, known as the primary purpose of tax revenues, is the information of public expenditures. The second purpose is the nonfinancial (extrafiscal) purpose and it is used as a policy instruments against the imbalances occurring in the economy. Tax revenues have the largest share among public revenues and affect many variables at the macroeconomic level, but are also affected by many variables. One of the variables affecting tax revenues is economic freedom, which is considered as the independent variable of the study. In this study, the effect of economic freedoms on tax revenues is analyzed by using the data of Turkey and European Union countries for the period 2008-2021. Inflation and economic growth variables are also included in the study as control variables. The economic freedom data used in the study are data from the Economic Freedom Index compiled from the annual reports published by the Fraser Institute. Economic growth, inflation and tax revenues are obtained from the World Bank. In order to see the effects of the Lisbon Treaty, which was signed between the European Union countries and which is thought to affect the Economic Freedom variable, which is the dependent variable of the study, and the effects of the 2008 World Crisis, the baseline year of the time sample was chosen as 2008. 2021 was chosen as the last year for which some of the data of the study could be accessed. In order to fulfill the originality criterion of the study, Turkey and the European Union countries were selected as the sample. This study was analyzed with the Panel ARDL method. According to the findings, increases in economic freedom in the long run lead to an increase in tax revenues. The effect of economic freedom on tax revenues is positive and significant.

Benzer Tezler

  1. Kurumsal iktisat perspektifinden vergi kültürü ve ekonomik gelişme:Teori ve uygulama

    Tax culture and economic development from the perspective of institutional economics: Theory and practice

    DOĞAN BAKIRTAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    EkonomiDokuz Eylül Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. COŞKUNCAN AKTAN

  2. La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)

    Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)

    HASAN ZORLUSOY

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    1993

    Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesi

    Fransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL KAYRA

  3. Covid-19 salgınının Erzurum'da müzik sektörü çalışanları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

    Determining the effects of the Covid-19 outbreak on music industry employees in Erzurum

    HABİP ÇEMÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MüzikAtatürk Üniversitesi

    Müzik Bilimleri Ana Sanat Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKİ ÖZER AKÇAY

  4. Ekonomik özgürlükler ve vergi gelirleri arasındaki ilişki: OECD ülkeleri örneği

    The relationship between economic freedoms and tax revenues: The case of OECD countries

    ERCAN BAHTİYAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MaliyeUşak Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKKI ODABAŞ