Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Menzil Külliyesindeki şadırvana II. Mahmud döneminde eklenen barok unsurlar
Baroque elements added to the abolution fountain in the Sokullu Mehmed Pasha Menzil Complex during the Mahmud II. period
- Tez No: 890176
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜNEŞ, DR. ÖĞR. ÜYESİ FETTAH AYKAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Menzil Külliyesi, Mimar Sinan tarafından 1570 yılında tamamlanmıştır ve Trakya'da önemli bir geçiş noktası konumunda yer alan Lüleburgaz'da inşa edilmiştir. Menzil teşkilatlarının yapımına, Osmanlı Devleti'nde 16. yüzyıldan başlanmış ve 1840 yılında posta teşkilatının kurulmasına kadar devam etmiştir. Belgrad'dan Şam'a kadar uzanan ana güzergahta bulunan önemli külliyelerden biri olan Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Menzil Külliyesi, Klasik Osmanlı mimarisi tarzında inşa edilmiş, ancak avlusuna 18. yüzyılda batılılaşma etkisiyle eklemeler yapılmıştır. Bu çalışmada, II. Mahmud döneminde külliyenin avlusundaki Şadırvana eklenen Barok sanat unsurları incelenmiştir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve saha araştırması modeli kullanılmıştır. Araştırmanın konusunu, Edirne-Hatay illeri arasındaki menzil külliyeleri, II. Mahmud döneminde yapılan Şadırvanlar ve aynı dönemde tadilat ve tamirat görmüş eserler oluşturmaktadır. Çalışmamızda, Sokullu Mehmed Paşa'ya ait ve II. Mahmud'un memleket gezilerini kapsamında Trakya yarımadasındaki eserlere odaklanılmıştır. Osmanlı'da modernleşme hareketiyle Barok ve Rokoko tarzında eserler üretilmeye başlanmıştır. Bu üretimler, bazen tadilat bazen de tamirat şeklinde gerçekleştirilmiştir. Yeni sanat anlayışının üretimleri genellikle İstanbul merkezli olup özel sebepleri nedeniyle Konya gibi tesadüfi olmayan merkezlerde yoğunlaşmıştır. Bu nedenle, çalışmamızda özel anlam ifade eden yerlerdeki değişiklikler incelenerek konunun daha anlaşılır hale getirilmesi amaçlanmıştır. Lüleburgaz Külliyesi dışında, menzil hattında yer alan diğer eserlerde de Barok döneme ait eklemeler tespit edilmiştir. Barok dönemde yapılan tadilatların siyasi ve ideolojik amaçlarla da yapılmış olabileceğini düşünmekteyiz. II. Mahmud Edirne'nin Ruslardan geri alınması nedeniyle şehri 1831 yılında ziyaret etmiştir. Padişah ziyaret sırasında halkın arasında modern kıyafetlerle gezmesi, mehter marşı yerine nebvet çaldırması vb. daha önce yapılmayan yeniliklere yer vermiştir. Ziyaret sonrasındaki süreçte (1831-1839) Edirne, Babaeski ve Lüleburgaz'daki eserlerde tamiratlar yapılmıştır. Yapılan tamiratlarda dönemin sanat üslubunun (Barok sanat) yansıtılmasının yanı sıra, Osmanlı tebaasına yeniliklerin (Batı modernleşmesi) sanat yolunu da kullanarak kabul ettirilmesine yönelik yapıldığını da düşünmekteyiz.
Özet (Çeviri)
Lüleburgaz Sokullu Mehmed Pasha Menzil Complex was completed in 1570 by Mimar Sinan and was built in Lüleburgaz, an important transit point in Thrace. The construction of Menzil organizations began in the Ottoman Empire in the 16th century and continued until the establishment of the postal organization in 1840. One of the significant complexes on the main route extending from Belgrade to Damascus, Lüleburgaz Sokullu Mehmed Pasha Menzil Complex, was built in the Classical Ottoman architectural style, but additions were made to its courtyard in the 18th century under the influence of Westernization. This study examines the Baroque art elements added to the fountain in the complex courtyard during the reign of Mahmud II. The research employs qualitative research methods, including document analysis and field research models. The study focuses on the Menzil complexes between the provinces of Edirne and Hatay, the abolution fountains built during the reign of Mahmud II, and the works that underwent renovation and repair in the same period. Our study concentrates on Sokullu Mehmed Pasha's works and the Thrace peninsula structures as part of Mahmud II's domestic travels. As part of the modernization movement in the Ottoman Empire, works in Baroque and Rococo styles started to be created. These productions were occasionally implemented as renovations and sometimes as repairs. The productions of the new art style were generally centered in Istanbul and concentrated in non-coincidental centers like Konya for particular reasons. Therefore, our study aims to make the subject more understandable by examining changes in places of special significance. In addition to the Lüleburgaz Complex, Baroque period additions were also found in other structures along the Menzil route. The renovations carried out during the Baroque period might have also been for political and ideological purposes. Mahmud II visited Edirne in 1831 due to the city's recapture from the Russians. During his visit, the Sultan introduced several unprecedented innovations, such as walking among the people in modern attire and having the nevbet played instead of the mehter march. In the period following the visit (1831-1839), repairs were made to structures in Edirne, Babaeski, and Lüleburgaz. These repairs were not only intended to reflect the art style of the period (Baroque art) but also aimed at using art to help the Ottoman subjects accept the new changes (Western modernization).
Benzer Tezler
- Understanding the construction technique of Mimar Sinan's buildings: The case of Lüleburgaz Sokullu Mehmed Pasa Mosque
Mimar Sinan yapılarının inşa tekniğini anlamak: Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Camisi örnek çalışması
LEYLA ETYEMEZ ÇIPLAK
Doktora
İngilizce
2017
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERİMAN ŞAHİN GÜÇHAN
- Sokollu Mehmed Paşa'nın İstanbul'daki imar faaliyetleri
Building activities in Istanbul of Sokollu Mehmed Pasha
FATMA ZEHRA POLATTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY
- İstanbul'daki Sinan camilerinde mekan ile serbest düşey taşıyıcılar arasındaki boyut ilişkisi
The Relationship between space and independent vertical load-bearers at Sinan's mosques in İstanbul
ŞÜKRÜ SÖNMEZER
- Sokullu Mehmet Paşa'nın bani kimliği ve inşa ettirdiği üç menzil külliyesi: Lüleburgaz, Havsa, Payas
Three complexes commissioned by Sokullu Mehmet Pasha and structure protector identity: Luleburgaz, Havsa, Payas
SELAHATTİN ÖKSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkÇukurova Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. GÖZDE RAMAZANOĞLU
- Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa külliyesi (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
ŞENİZ ÖZYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU