Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa külliyesi (2 cilt)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 7703
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1989
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 280
Özet
ÖZET Trakya bölgesinde Kırklareli vilayetine bağlı bir ilçe merkezi olan Lüleburgaz, Edirne İstanbul karayolunun üzerinde yer alan işlek bir ticaret, sanayii ve tarım şehridir. Kuruluş tarihi İ.Ö.4000 yıllarına kadar inen şehir sırayla Trak, Hun, Bizans ve Osmanlı uygarlıklarına sahne olmuştur. Bizans döneminde bir Piskoposluk merkezi iken 1357 yılında Sultan I. Murat (1362-89) tarafından Osmanlı topraklarına -. katılmıştır. Bergule, Arkadiyapolis, Birgoz, Burgaz ve Cumhuriyet döneminde bol miktarda üretimi yapı lan lüle taşından dolayı Lüleburgaz adını alan şehir esas gelişimini Türk döneminde gerçekleştirmiştir. XVT. yüzyılda devrin v ünlü sadrazamı Sokullu Mehmed Paşa tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirilen külliye ile büyük ve önemli bir ^şehir ve konaklama merkezi hüvviyetini kazanmıştır. Cami, medrese, sıbyan mektebi, arasta, kervansaray, imaret, çifte hamam, köprü, tuvaletler ve nazireden oluşan yaklaşık 40.000 bin metrekarelik alanı içeren külliye düz bir alan üzerinde kurulmuştur. İmareti tamamen kervansarayının ise büyük bir kısmı günümüze ulaşmayan yapı topluluğunun diğer yapıları iyi durumdadır ve halen çeşitli işlevlere cevap vermektedir. Aslında külliye İstanbul'un Avrupa yakasından başla yan ve Edirne-Sofya-Belgrad üzerinden orta Avrupa içlerine kadar usanan sefer, haç, kervan ve ulak sistemi için kullanılan önemli bir yol güzergahının İstanbul Edirne arasındaki ana konaklama ve durak noktasında yer alır. Bu nedenledir ki Külliye çeşitli işlevlere aynı anda hizmet verecek yapıları içerecek şekilde planlanmıştır. Dini işleve hizmet veren cami, eğitim işlevli medrese ve sıbyan mektebi, sosyal amaçlı hamam ve imaret, ticaret yaşama yönelik çarşı ve kervansaray ile ulaşım dairesine cevap veren köprünün varlığı bu konuda bize bir fikir vermektedir.İi Ayrıca yapıların kontun ve düzenlenişine göz atacak olursak külliyede ana yapının cami olmadığı, ticari işlevli kervansaray ve çarşının ön planda tutulduğunu söyleye biliriz. Külliyenin camisi kubbeli tek mekanlı plan şemasının bir çeşitlemesini yansıtır. Kuzeyindeki son cemaat yeri kuzeybatısındaki tek şerefeli minaresi ve güney yönündeki naziresi dikkat çekmektedir. Caminin kuzeyinde yer alan şadırvanlı revaklı avlu, medrese odaları tarafından II şeklinde çevrelenmekte dolayısıyla avlu iki farklı yapı tarafından ortak kullanılmaktadır. Caminin güneyinde külliyenin çevre duvarı içinde yer alan sıbyan mektebi yüksek bir alt zemin üzerinde yer alan kubbeli küçük bir mekandır. Cami ve medresenin ortak kullandığı avlunun kuzey cephesinde eksende açılan bir kapı ile çarşı bölümüne geçilir. Çarşı medresenin kuzey kanadına bitişik olup doğu-batı doğrultusunda uzanan bir yolun iki yanma inşa edilen dükkanlardan oluşmaktadır. Külliyede çarşının kuzeyi kervansaraya ayrılmıştır. Kervansaraya giriş çarşıdan bir kapı ile sağlanmakta ve bu kapı, avludan çarşıya açılan diğer kapı ile aynı eksende yer almaktadır. Böylece kapıların açıldığı kısımda çarşı içinde bir vurgulama ve bağlayıcılık söz konusu olmakta ve bu bölüm dua kubbesi adını almaktadır. Kervansarayın doğusunda bulunduğu kabul edilen imaretten. İ3e geriye hiçbir iz kalmamıştır. Menderesin doğusunda bulunan ve etrafı dükkanlarla çevrili çifte hamam türünün güzel bir örneğidir. Külliyenin uzağında şehrin eski Edirne yolu çıkışında Lüleburgaz deresi üzerinde yer alan köprü bugün hala çevresine hizmet vermektedir. Sonuç olarak Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Külliyesi birçok açıdan özellik taşımaktadır. Konumu açısından dün olduğu gibi bugün de önemli bir yol güzargahı üzerinde inşa edilmesi, devrin baş mimarının imzasını taşıması önemli bir sadrazam tarafından yaptırılmış olması, yapı sayısının fazlalığı ve çeşitliliği dikkat çeken hususlardır». Bu nite-ÖZET Trakya bölgesinde Kırklareli vilayetine bağlı bir ilçe merkezi olan Lüleburgaz, Edirne İstanbul karayolunun üzerinde yer alan işlek bir ticaret, sanayii ve tarım şehridir. Kuruluş tarihi İ.Ö.4000 yıllarına kadar inen şehir sırayla Trak, Hun, Bizans ve Osmanlı uygarlıklarına sahne olmuştur. Bizans döneminde bir Piskoposluk merkezi iken 1357 yılında Sultan I. Murat (1362-89) tarafından Osmanlı topraklarına -. katılmıştır. Bergule, Arkadiyapolis, Birgoz, Burgaz ve Cumhuriyet döneminde bol miktarda üretimi yapı lan lüle taşından dolayı Lüleburgaz adını alan şehir esas gelişimini Türk döneminde gerçekleştirmiştir. XVT. yüzyılda devrin v ünlü sadrazamı Sokullu Mehmed Paşa tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirilen külliye ile büyük ve önemli bir ^şehir ve konaklama merkezi hüvviyetini kazanmıştır. Cami, medrese, sıbyan mektebi, arasta, kervansaray, imaret, çifte hamam, köprü, tuvaletler ve nazireden oluşan yaklaşık 40.000 bin metrekarelik alanı içeren külliye düz bir alan üzerinde kurulmuştur. İmareti tamamen kervansarayının ise büyük bir kısmı günümüze ulaşmayan yapı topluluğunun diğer yapıları iyi durumdadır ve halen çeşitli işlevlere cevap vermektedir. Aslında külliye İstanbul'un Avrupa yakasından başla yan ve Edirne-Sofya-Belgrad üzerinden orta Avrupa içlerine kadar usanan sefer, haç, kervan ve ulak sistemi için kullanılan önemli bir yol güzergahının İstanbul Edirne arasındaki ana konaklama ve durak noktasında yer alır. Bu nedenledir ki Külliye çeşitli işlevlere aynı anda hizmet verecek yapıları içerecek şekilde planlanmıştır. Dini işleve hizmet veren cami, eğitim işlevli medrese ve sıbyan mektebi, sosyal amaçlı hamam ve imaret, ticaret yaşama yönelik çarşı ve kervansaray ile ulaşım dairesine cevap veren köprünün varlığı bu konuda bize bir fikir vermektedir.
Özet (Çeviri)
İi Ayrıca yapıların kontun ve düzenlenişine göz atacak olursak külliyede ana yapının cami olmadığı, ticari işlevli kervansaray ve çarşının ön planda tutulduğunu söyleye biliriz. Külliyenin camisi kubbeli tek mekanlı plan şemasının bir çeşitlemesini yansıtır. Kuzeyindeki son cemaat yeri kuzeybatısındaki tek şerefeli minaresi ve güney yönündeki naziresi dikkat çekmektedir. Caminin kuzeyinde yer alan şadırvanlı revaklı avlu, medrese odaları tarafından II şeklinde çevrelenmekte dolayısıyla avlu iki farklı yapı tarafından ortak kullanılmaktadır. Caminin güneyinde külliyenin çevre duvarı içinde yer alan sıbyan mektebi yüksek bir alt zemin üzerinde yer alan kubbeli küçük bir mekandır. Cami ve medresenin ortak kullandığı avlunun kuzey cephesinde eksende açılan bir kapı ile çarşı bölümüne geçilir. Çarşı medresenin kuzey kanadına bitişik olup doğu-batı doğrultusunda uzanan bir yolun iki yanma inşa edilen dükkanlardan oluşmaktadır. Külliyede çarşının kuzeyi kervansaraya ayrılmıştır. Kervansaraya giriş çarşıdan bir kapı ile sağlanmakta ve bu kapı, avludan çarşıya açılan diğer kapı ile aynı eksende yer almaktadır. Böylece kapıların açıldığı kısımda çarşı içinde bir vurgulama ve bağlayıcılık söz konusu olmakta ve bu bölüm dua kubbesi adını almaktadır. Kervansarayın doğusunda bulunduğu kabul edilen imaretten. İ3e geriye hiçbir iz kalmamıştır. Menderesin doğusunda bulunan ve etrafı dükkanlarla çevrili çifte hamam türünün güzel bir örneğidir. Külliyenin uzağında şehrin eski Edirne yolu çıkışında Lüleburgaz deresi üzerinde yer alan köprü bugün hala çevresine hizmet vermektedir. Sonuç olarak Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Külliyesi birçok açıdan özellik taşımaktadır. Konumu açısından dün olduğu gibi bugün de önemli bir yol güzargahı üzerinde inşa edilmesi, devrin baş mimarının imzasını taşıması önemli bir sadrazam tarafından yaptırılmış olması, yapı sayısının fazlalığı ve çeşitliliği dikkat çeken hususlardır». Bu nite-ÖZET Trakya bölgesinde Kırklareli vilayetine bağlı bir ilçe merkezi olan Lüleburgaz, Edirne İstanbul karayolunun üzerinde yer alan işlek bir ticaret, sanayii ve tarım şehridir. Kuruluş tarihi İ.Ö.4000 yıllarına kadar inen şehir sırayla Trak, Hun, Bizans ve Osmanlı uygarlıklarına sahne olmuştur. Bizans döneminde bir Piskoposluk merkezi iken 1357 yılında Sultan I. Murat (1362-89) tarafından Osmanlı topraklarına -. katılmıştır. Bergule, Arkadiyapolis, Birgoz, Burgaz ve Cumhuriyet döneminde bol miktarda üretimi yapı lan lüle taşından dolayı Lüleburgaz adını alan şehir esas gelişimini Türk döneminde gerçekleştirmiştir. XVT. yüzyılda devrin v ünlü sadrazamı Sokullu Mehmed Paşa tarafından Mimar Sinan'a inşa ettirilen külliye ile büyük ve önemli bir ^şehir ve konaklama merkezi hüvviyetini kazanmıştır. Cami, medrese, sıbyan mektebi, arasta, kervansaray, imaret, çifte hamam, köprü, tuvaletler ve nazireden oluşan yaklaşık 40.000 bin metrekarelik alanı içeren külliye düz bir alan üzerinde kurulmuştur. İmareti tamamen kervansarayının ise büyük bir kısmı günümüze ulaşmayan yapı topluluğunun diğer yapıları iyi durumdadır ve halen çeşitli işlevlere cevap vermektedir. Aslında külliye İstanbul'un Avrupa yakasından başla yan ve Edirne-Sofya-Belgrad üzerinden orta Avrupa içlerine kadar usanan sefer, haç, kervan ve ulak sistemi için kullanılan önemli bir yol güzergahının İstanbul Edirne arasındaki ana konaklama ve durak noktasında yer alır. Bu nedenledir ki Külliye çeşitli işlevlere aynı anda hizmet verecek yapıları içerecek şekilde planlanmıştır. Dini işleve hizmet veren cami, eğitim işlevli medrese ve sıbyan mektebi, sosyal amaçlı hamam ve imaret, ticaret yaşama yönelik çarşı ve kervansaray ile ulaşım dairesine cevap veren köprünün varlığı bu konuda bize bir fikir vermektedir.
Benzer Tezler
- Sokollu Mehmed Paşa'nın İstanbul'daki imar faaliyetleri
Building activities in Istanbul of Sokollu Mehmed Pasha
FATMA ZEHRA POLATTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY
- Sokullu Mehmet Paşa'nın bani kimliği ve inşa ettirdiği üç menzil külliyesi: Lüleburgaz, Havsa, Payas
Three complexes commissioned by Sokullu Mehmet Pasha and structure protector identity: Luleburgaz, Havsa, Payas
SELAHATTİN ÖKSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkÇukurova Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. GÖZDE RAMAZANOĞLU
- Understanding the construction technique of Mimar Sinan's buildings: The case of Lüleburgaz Sokullu Mehmed Pasa Mosque
Mimar Sinan yapılarının inşa tekniğini anlamak: Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Camisi örnek çalışması
LEYLA ETYEMEZ ÇIPLAK
Doktora
İngilizce
2017
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERİMAN ŞAHİN GÜÇHAN
- Lüleburgaz Sokullu Mehmed Paşa Menzil Külliyesindeki şadırvana II. Mahmud döneminde eklenen barok unsurlar
Baroque elements added to the abolution fountain in the Sokullu Mehmed Pasha Menzil Complex during the Mahmud II. period
VAHİT ŞEKERCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat Tarihiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜNEŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ FETTAH AYKAÇ
- Payas Sokullu Mehmed Paşa Külliyesi
Payas Sokullu Mehmed Pasha Complex
SAFFET AŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiÇukurova Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA BOZ ÖZDEMİR