Geri Dön

Anadolu: İsyan ve şekâvet sarmalında bir kriz coğrafyası (1550-1600)

Anatolia: A geography of crisis in the spiral of uprising and brigandage (1550-1600)

  1. Tez No: 890597
  2. Yazar: UTKU KAYGUSUZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA TAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 184

Özet

Bu araştırmada, Anadolu'nun sosyoekonomik ve siyasi hayatında son derece önemli bir yer tutan, Divan-ı Hümayun tarafından ehl-i fesâd olarak nitelendirilen grupların 1550-1600 yılları arasındaki genel durumları incelenmiştir. Tezin dört ana bölümünü oluşturan dokuz ayrı alt başlık altında mevzubahis kişi ve gruplar XVI. asrın ikinci yarısı bağlamında yürütülen tartışmalar kapsamında ele alınmıştır. Bu bağlamda, bu grupların ilk olarak genel kriz ve nüfus artışı paradigmalarıyla olan ilişkisi incelenerek Avrupa ve Osmanlı'yı XVI. asra taşıyan faktörlerin karakteristik farklılık ve benzerlikleri ele alınmıştır. İkinci olarak bilhassa mücerred ve yevmlülerin merkez-taşra ilişkisi bağlamında dönemin öne çıkan aktörleri olan şehzadeler ile olan bağlantıları üzerinde durulmuş, üçüncü olarak bunların Osmanlı harp tarihi bağlamında nasıl yorumlanabileceği tartışılmıştır. Son bölümde ise toplumda ateşli silahların yayılmasının bu gruplarla nasıl bir bağlantısı olduğu sorusu üzerinde yoğunlaşılmıştır. Klasik Dönem adı verilen devre ait pek çok pratiğin değişmeye başladığı XVII. asrın ilk yılları, araştırmanın zamansal sınırını teşkil etmektedir. Bu tercihin arkasındaki sebep, Osmanlı Devleti'nin XVII. asra nasıl intibak ettiğinin artalanını tespit etmeye çalışarak merkezi idarenin değişimin ayak seslerine Klasik Dönem tatbikleriyle nasıl cevap verdiğini tespit etmektir. Araştırma, bir nevi, devletin kuruluşundan XIX. asrın sonuna kadar devam eden taşra eliti transofrmasyonun ilk evresinin fotoğrafını çekmek olarak da ifade edilebilir. Bunlara ek olarak; ehl-i fesâd gruplarla bağlantılı olan tarih yazımındaki yeni yaklaşımlardan çevre tarihi ve birey/duygu tarihi, arşiv verilerinin cevap verebilirliği bağlamında değerlendirmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, the outlook of groups described as ehl-i fesâd by the Divan-ı Hümayun, who held a highly significant place in the socio-economic and political life of Anatolia, are examined for the period between 1550 and 1600. The research is structured into nine sub-sections under four main chapters, wherein the individuals and groups in question are analyzed within the context of the debates of the second half of the 16th century. In this context, the relationship of these groups with the paradigms of general crisis and population growth is first examined, addressing the characteristic differences and similarities between the factors that influenced Europe and the Ottoman Empire during the 16th century. Secondly, the connection of these groups, especially the mücerred and yevmlü, with the prominent figures of the period, such as imperial princes (şehzade), within the context of center-periphery relations, is discussed. Thirdly, how these groups can be interpreted within the context of Ottoman military history is debated. The final chapter focuses on the question of how the proliferation and diffusion of firearms in the society is connected with aforementioned groups. The temporal boundary of this research is set at the early years of the 17th century, a period during which many practices of the Classical Period began to change. The rationale behind this choice is to ascertain how the central administration responded to the initial signs of change using the practices of the Classical Period by trying to identify the background of the Ottoman State's adaptation to the 17th century. This research can also be described as an attempt to capture the first phase of the transformation of the provincial elite, which continued from the establishment of the state until the end of the 19th century. Additionally, new historiographical approaches related to the ehl-i fesâd groups, such as environmental history and the history of individuals/emotions, are evaluated in the context of the responsiveness of archival data.

Benzer Tezler

  1. Çorum'un H. 1240 - 1254 / M. 1824 - 1836 tarihli Şer'iyye Sicili'nin H. 1240 - 1241 / M. 1824 - 1826 yılları arası transkripsiyon ve değerlendirme

    The Analysis and transcription of Çorum Court Records with in the years of H. 1240 - 1241 / M. 1824 - 1826

    AHMET YARAMIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    TarihGazi Üniversitesi

    Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REŞAT GENÇ

  2. Osmanlı Devleti'nde göç, iskân ve sürgün (XVII. yüzyıl örneği)

    Migration, settlement and exile in the Ottoman Empire (Example of XVII century)

    OSMAN KİMYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN

  3. 1889-1895 arası Kumkapı ve çevresi Ermeni hadiseleri

    Başlık çevirisi yok

    SADIK OKUDUCU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    TarihMarmara Üniversitesi

    Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UFUK GÜLSOY

  4. Osmanlı Ceza Hukukunda teori ve pratik: III. Mehmet Döneminde (1595-1603) asilik ve haydutluk

    Doctrine and practice in Ottoman Criminal Law: Rebellion and brigandage during Mehmet III's reign (1595-1603)

    VANESSA ROSE DE OBALDIA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLAL AYBAKAN

  5. Nurdağı (Gâvurdağı) halk ezgilerinin incelenmesi

    Nurdaği(Gavurdaği) investigation of folk melodies

    CENGİZ ATLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    MüzikSakarya Üniversitesi

    Müzik Bilimleri Bölümü

    DOÇ. H. SELEN TEKİN