Geri Dön

Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Asiyanın Türkdilli Dövlətləri ilə Münasibətləri

Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Orta Asya'nın Türkçe Konuşan Ülkeleri ile İlişkileri

PDF İndir

  1. Tez No: 891217
  2. Yazar: BAHAR ÖZSOY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AĞALAR ABBASBƏYLİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Azerice
  9. Üniversite: Baku State University
  10. Enstitü: Yurtdışı Enstitü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 157

Özet

Sahip olduğu enerji kaynakları, bulunduğu coğrafi konum ve insan potansiyeli ile Orta Asya Çin'den ABD'ye, Rusya'dan, AB'ye kadar birçok bölgesel ve küresel gücün çıkarlarının bulunduğu bir bölgedir. 1991 yılında bağımsızlığını kazanan Azerbaycan'ın dış politika önceliklerinden biri de kendisi gibi eski Sovyet bloğuna dahil Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile ilişkilerin kurulması ve geliştirilmesi olmuştur. Çalışmada, bağımsızlıkla birlikte Azerbaycan'ın Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ile olan siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkileri araştırılmıştır. 90'lı yılların ilk yarısında bölge ülkelerindeki ekonomik ve siyasi krizler, Azerbaycan'ın Ermenistan'la olan savaş hali, Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasındaki sınır sorunları gibi öncelikli meseleler nedeni ile Türk devletleri arasındaki ilişkiler genel itibari ile 90'lı yılların ikinci yarısından itibaren gelişim göstermiştir. Türkiye'nin de içinde bulunduğu TÜRKSOY, Türk Şurası ve Parlament Assembleyası gibi oluşumlar çerçevesinde Azerbaycan bölge ülkeleri ile kısmen daha sorunsuz ilişkiler kurmuş olsa da, iki taraflı ilişkilerin henüz arzu edilen düzeye erişemediği görülmektedir. Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan ile siyasi alanda ciddi bir sorun yaşanmamakla birlikte, Hazar'ın statü sorunu ve kimi enerji yatakları üzerindeki anlaşmazlık sebebi ile Türkmenistan ile ilişkiler uzun yıllar gergin olmuştur. Bununla birlikte 2018 yılında Hazarın hukuki statüsünü belirleyen Aktau Anlaşmasından sonra Bakü-Aşkabat ilişkileri yükselen bir ivme kazanmıştır. Diğer taraftan Azerbaycan dış ticaretinde adı geçen ülkelerin önemli bir payı olmadığını belirtmek gerekir ki, özellikle petrol ve doğal gaz kaynaklarından mahrum olan Kırgızistan ile ekonomik ilişkiler oldukça düşük düzeydedir.

Özet (Çeviri)

Azerbaijan is situated in a region with significant interests from various regional and global powers, ranging from China to the USA, and from Russia to the EU, due to its energy resources, geographical location, and human potential. One of the foreign policy priorities of Azerbaijan, which gained independence in 1991, has been to establish and develop relations with the Central Asian Turkic Republics, which are similarly former Soviet bloc states. This study examines the political, economic, and cultural relations between Azerbaijan and the Central Asian Turkic Republics following its independence. In the first half of the 1990s, relations among Turkic states were generally impeded by major issues such as economic and political crises in the region, Azerbaijan's conflict with Armenia, and border disputes among the Central Asian Turkic Republics. However, these relations began to develop from the second half of the 1990s onward. Although Azerbaijan has established relatively smoother relations with regional countries through organizations such as TÜRKSOY, the Turkish Council, and the Parliamentary Assembly, it is evident that bilateral relations have not yet reached the desired level. While there have been no significant political issues with Kazakhstan, Uzbekistan, and Kyrgyzstan, relations with Turkmenistan have been tense for many years due to disputes over the status of the Caspian Sea and certain energy resources. Nevertheless, following the Aktau Agreement in 2018, which determined the legal status of the Caspian Sea, relations between Baku and Ashgabat have gained momentum. On the other hand, it is important to note that these countries do not play a significant role in Azerbaijan's foreign trade, particularly as economic relations with Kyrgyzstan, which lacks oil and natural gas resources, remain quite limited.

Geri Dön