Mesleki stres düzeyinin kortizol hormonu ile belirlenmesini sağlayan sistem tasarımı
Designing a system to determine occupational stress levels using cortisol hormone measurement
- Tez No: 891609
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN UĞUR ÖNCEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Bilim ve Teknoloji, Biyoteknoloji, Computer Engineering and Computer Science and Control, Science and Technology, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu çalışma, stres biyobelirteçlerinden biri olan kortizol hormonu seviyelerinin belirlenmesi için yeni bir yöntem sunmaktadır. Çalışma kapsamında, kullanıcıların ter örneklerini toplamak için mikroakışkan pedler kullanılmıştır. Bu pedler, mavi tetrazolyum yöntemi ile kortizol seviyelerinin kolorimetrik olarak belirlenmesini sağlamıştır. Elde edilen renk değişimi, Evrişimli Sinir Ağları (CNN), Karar Ağacı ve Vektörel Regresyon yöntemleri ve gelişmiş görüntü işleme teknikleri ile analitik olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın ana çıktılarından olan görüntü işleme ve renk analiz algoritması, donanım farklılıklarından ve renk değişimlerindeki bozukluklardan meydana gelecek problemlerin çözümünde de önemli katkılar sunabilir. Bu algoritma, çeşitli donanım ve koşullarda bile güvenilir ve tutarlı sonuçlar elde edilmesini sağlayarak, sistemin uygulanabilirliğini ve genelleştirilebilirliğini artırmaktadır. Bu özellikler, geliştirilen yöntemin daha geniş bir kullanım alanına sahip olmasına ve farklı sektörlerde kolayca benimsenmesine olanak tanımaktadır. Ter örnekleri ile gerçekleştirilen ELISA çalışmaları ve mavi tetrazolyum yönteminin doğrulanması için kolorimetre cihazı ile yapılan validasyon sonucunda, geliştirilen sistemin ana referans değerlerini belirlemede %98, kullanıcıların kortizol değerlerini belirlemede ise %84,2 başarı oranına ulaştığı tespit edilmiştir. Bu yüksek doğruluk oranı, sistemin güvenilirliğini ve etkinliğini göstermektedir. Ayrıca, çalışmada katılımcılardan (n=20) ter örnekleri alımı sırasında Kopenhag Psikososyal Risk Değerlendirmesi ve Algılanan Stres Ölçeği testleri uygulanmıştır. Bu testler ile katılımcıların psikososyal olarak stres seviyeleri belirlenmiş ve kortizol seviyeleri ile stres arasındaki korelasyon incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, kortizol seviyelerinin stres düzeyleri ile önemli ölçüde ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Geleneksel stres ölçüm yöntemleri genellikle öznel raporlamaya veya fizyolojik ölçümlere dayanırken, bu çalışmada sunulan mikroakışkan pedler ve optik cihazlar kullanan bu yeni yöntem daha objektif ve ölçeklenebilir bir yaklaşım sunmaktadır. Bu çalışma kortizol seviyelerinin stres düzeylerini belirlemede kritik bir biyobelirteç olduğunu desteklemektedir. Geliştirilen sistem, mesleki stresin tanımlanması ve yönetilmesi açısından önemli bir araç olarak öne çıkmaktadır. İşçilerin refahını ve kurumsal verimliliği artırmada önemli bir adım olan bu yenilikçi yöntem, stres yönetimi stratejilerinin geliştirilmesine ve uygulanmasına önemli katkılar sağlayabilir. Ayrıca, bu çalışma sadece kortizol ölçümü ile sınırlı kalmayıp, kolorimetrik analizlerin renk analizlerinin stresin genel biyobelirteçlerinin objektif ve hızlı bir şekilde değerlendirilmesi için de yeni yollar açmaktadır. İş yerinde stresin önlenmesi ve yönetilmesi için bu tür teknolojilerin kullanılması, işçilerin sağlığını ve genel iş verimliliğini artırmada büyük bir potansiyele sahiptir. Bu tür yenilikçi yaklaşımlar, iş sağlığı ve güvenliği alanında gelecekte daha yaygın olarak kullanılabilir ve stresle başa çıkma stratejilerinde yeni yollar açabilir.
Özet (Çeviri)
This study presents a novel method for determining cortisol hormone levels, a key biomarker of stress. The study utilized microfluidic pads to collect sweat samples from users, which were then analyzed colorimetrically using the blue tetrazolium method to determine cortisol levels. The color change observed was analytically evaluated using advanced image processing techniques, including Convolutional Neural Networks (CNN), Decision Tree, and Vector Regression methods. One of the primary outcomes of this study is the image processing and color analysis algorithm, which can effectively address problems arising from hardware differences and color change distortions. This algorithm enhances the system's applicability and generalizability by ensuring reliable and consistent results across various hardware and conditions. These features allow the developed method to be adopted in a wider range of applications and different sectors. The validation of the ELISA studies performed with sweat samples and the blue tetrazolium method using a colorimeter device demonstrated that the developed system achieved a 98% success rate in determining the main reference values and an 84.2% success rate in determining users' cortisol values. This high accuracy rate indicates the reliability and effectiveness of the system. Additionally, the study involved collecting sweat samples from 20 participants while administering the Copenhagen Psychosocial Risk Assessment and Perceived Stress Scale tests to determine their psychosocial stress levels. The correlation between cortisol levels and stress was examined, and the results showed a significant relationship between cortisol levels and stress levels. Traditional stress measurement methods typically rely on subjective reporting or physiological measurements, whereas this new method, which uses microfluidic pads and optical devices, offers a more objective and scalable approach. Consequently, this study supports the importance of cortisol levels as a critical biomarker for determining stress levels. The developed system stands out as a significant tool for identifying and managing occupational stress. This innovative method represents a crucial step in improving workers' well-being and corporate productivity, contributing significantly to the development and implementation of stress management strategies. Moreover, this study opens new avenues for the objective and rapid evaluation of general stress biomarkers beyond cortisol measurement. The use of such technologies for preventing and managing workplace stress has great potential to improve workers' health and overall job productivity. These innovative approaches are likely to be more widely adopted in the field of occupational health and safety in the future and can revolutionize strategies for coping with stress.
Benzer Tezler
- Term ve postterm gebelerde diurnal ritmin biyofizik profili üzerindeki etkisi
The effect of diurnal rhythm on the biophysical profile in term and postterm pregnancy
MUHAMMED ALPEREN ALAYBEYOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Kadın Hastalıkları ve DoğumSağlık Bilimleri ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÇINAR
- Mesleki doyumun yordayıcıları olarak psikolojik sağlamlık, öz yeterlilik ve ikincil travmatik stres
Psychological strength, self-efficiency and secondary traumatic stress as predictives of occupational satisfied
ŞULE OK TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA NESRİN BİROL
- Sınıf öğretmenlerinin stres kaynakları ve baş etme yolları(Kilis ili örneği)
Stress sources of primary school teachers and their coping strategies (The case of Kilis)
FİGEN DOĞAN YILDIRIM
- Kamu örgütlerinde iş stresi olgusu ve sosyo-ekonomik riskleri üzerine bir araştırma
A research on the case of work stress and its socio-economic risks in public organization
NUR OMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN USTA
- Sağlık çalışanlarında algılanan stres düzeyinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ZOZAN BAŞÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALPER EVRENSEL