Şevkefzâ ve Tarz-ı Nevin makamlarının seyir özellikleri ve karar perdeleri açısından benzerliklerinin ve farklılıklarının incelenmesi
The similarities of Şevkefzâ and Tarz-i Nevin maqams interms of their progression characteristics and decisive pitches examining the differences
- Tez No: 891673
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT SALİM TOKAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Şevkefzâ, Tarz-ı Nevin, Makam, Seyir, Şevkefza, Tarz-ı Nevin, Maqam, Cruise
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Musikisi Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Türk Musikisi Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Klâsik Türk Müziği, günümüze ulaşana kadar her devirde gelişim kaydederek sürekli zenginleşmiştir. Klasik Türk Müziğinde her dönem gelişen ve zenginleşen hususlardan biri de makamlardır. Bugüne kadar birçok nazariyat araştırmacısı tarafından kaleme alınmış makam tarifleri bulunmaktadır. Her makamın mutlaka kendine özgü bir karakteri ve seyir özelliği bulunmaktadır. Makamları dinlerken seyir özelliklerinden tanır, icra ederken seyir özelliklerine bağlı kalarak icra eder, anlatırken mutlaka seyir özelliklerini anlatarak tanımlarız. Bu çalışmada Şevkefzâ ile Tarz-ı Nevin makamlarının nazarî tanımları ve bu makamlarda bestelenen beşer eser üzerinden Şevkefzâ ve Tarz-ı Nevin makamlarının seyir özellikleri ve karar perdeleri açısından benzelikleri ve farklılıkları incelenmiştir. Bu iki makamın terkîb edilmeleri arasında yaklaşık bir asırlık zaman dilimi bulunmakla beraber, Şevkefzâ makamı Tarz-ı Nevin makamından daha önce terkîb edilmiştir. İki makamın benzerliklerini ele aldığımızda Tarz-ı Nevin makamı için ikinci tip Şevkefzâ makamı tanımını savunan nazariyat araştırmacıları bulunmaktadır. Ancak bu makamlar birbirlerinden farklı perdelerde farklı çeşnilerle karar ettikleri için Tarz-ı Nevin makamı Şevkefzâ makamının diğer bir şekli değil, Şevkefzâ makamından bağımsız ayrı bir makam niteliği taşımaktadır. Bu tez çalışmasında, bir makamın terkîb edilebilmesi için başka bir makamdan esinlenilebileceğini, makamların birbirleriyle etkileşim sağlayarak birbirlerinden farklı yapılar oluşturabileceklerini, bunun da Klâsik Türk Müziğinin gelişip zenginleşmesine katkı sağlayacağını savunup literatüre katkı sağlamak amaçlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Classical Turkish Music has been constantly enriched by developing in every period until it reached the present day. One of the aspects of Classical Turkish Music that has developed and enriched in every period is the maqams. To date, there are makam descriptions written by many theory researchers. Each maqam has its own character and characteristics. We recognize maqams by their characteristics while listening to them, we perform them by adhering to their characteristics while performing them, and we define them by describing their characteristics while describing them. In this study, the theoretical definitions of Şevkefzâ and Tarz-ı Nevin maqams and the similarities and differences of Şevkefzâ and Tarz-ı Nevin maqams in terms of their characteristics and decision pitches are analyzed through five pieces composed in these maqams. Although there is a time span of about a century between the composition of these two maqams, the maqam of Şevkefzâ was composed earlier than the maqam of Tarz-ı Nevin. When we consider the similarities of the two maqams, there are some theoretical researchers who advocate the definition of the second type of Şevkefzâ maqam for Tarz-ı Nevin maqam. However, since these maqams decide on different pitches with different variations, Tarz-ı Nevin maqam is not another form of Şevkefzâ maqam, but a separate maqam independent from Şevkefzâ maqam. This thesis aims to contribute to the literature by arguing that a maqam can be inspired by another maqam in order to create a maqam, that maqams can create different structures by interacting with each other, and that this will contribute to the development and enrichment of Classical Turkish Music.
Benzer Tezler
- İhsan Özgen'in altı taksiminden yola çıkarak Şevkefza ve Bestenigâr makamlarını işleyişi ve taksim formuna yaklaşımı
Based on the six improvisations (taksim) of İhsan Özgen approach to the improvisation form of Şevkefza and Bestenigar maqams
MEHMET ÖMER AŞCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MURAT SALİM TOKAÇ
- Ali Rifat Çağatay'ın 8 numaralı Hamparsum Defterinde ve Dârülelhân Külliyatı'nda yer alan ortak eserlerin edisyon kritiği
Edition critical of the common works in Ali Rıfat Çağatay's Hamparsum Book no. 8 and in the Darülelhân Corpus
TARIK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRİN KARADENİZ
- Cinuçen Tanrıkorur taksimleri'nin makamsal ve teknik analizi
An modal and technicall analysis of Çinuçen Tanrikorur?s taksims
AHMET TOLGA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
MüzikErciyes ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA LEVENDOĞLU ÖNER
- Örneklerle Cinuçen Tanrıkorur'un ud taksimleri ve analazi
With examples Cinuçen Tanrikorur?s lute extempores and analysis
PINAR ÖZTÜRK