Geri Dön

Reflections of bias: Large language models analysis on professions and gender perception

Ön yargının yansımaları: Meslekler ve cinsiyet algısı üzerine büyük dil modelleri analizi

  1. Tez No: 892312
  2. Yazar: SEDA ŞENDUR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİS CAN KOYUNCUOĞLU, PROF. DR. AYTUĞ ONAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Yazılım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yazılım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 69

Özet

Son yıllarda geliştirilen Büyük Dil Modelleri, dil tabanlı yapay zekâ uygulamalarında önemli bir dönüşüm yaratmış ve dünya çapında geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından hızlıca benimsenmiştir. Daha önemlisi ise, bu modellerin sürekli öğrenme yetenekleri, cinsiyet ön yargısı gibi önemli sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tez çalışması da GPT-3.5, GPT-4, Claude ve Gemini gibi yeni nesil Büyük Dil Modellerinin cinsiyet ön yargısı perspektifinden sınıflandırma başarısını araştırmak üzere geliştirilmiştir. Bu tez çalışması, modellerin cinsiyetle ilgili algılarını anlamak ve olası ön yargıları tespit etmek için kapsamlı bir inceleme yapmayı hedeflemektedir. Bu şekilde yapay zeka alanında cinsiyet eşitliği ve adalete dair daha etkili stratejiler geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Çalışmada, modellere dili Türkçe olmak üzere, 22 farklı meslek verilmiş ve bu mesleklerde çalışan kişilerin isimleri ve cinsiyetleri türettirilmiştir. Bu incelemenin amacı, yapay zeka modelinin Türkçe'de mesleklerle ilişkilendirilen isim ve cinsiyet algısını anlamaktır. Bu sayede, modelin Türkçe dilindeki mesleklerle ilgili bir ön yargılı ya da cinsiyetçi bir yaklaşım sergileyip sergilemediği çok daha detaylı şekilde değerlendirilmiştir.

Özet (Çeviri)

In recent years, Large Language Models developed have created a significant transformation in language-based artificial intelligence applications and have been rapidly adopted by a wide user base worldwide. More importantly, the continuous learning capabilities of these models have also brought important issues such as gender bias. This thesis is developed to investigate the classification performance of new-generation Large Language Models like GPT-3.5, GPT-4, Claude, and Gemini from the perspective of gender bias. This thesis aims to conduct a comprehensive examination to understand the models' perceptions of gender and identify potential biases. In this way, it is thought to contribute to the development of more effective strategies for gender equality and justice in the field of artificial intelligence. In the study, 22 different professions, in Turkish language, were given to the models, and the names and genders of the people working in these professions were generated. The purpose of this examination is to understand the perception of the artificial intelligence model regarding the names and genders associated with professions in Turkish. Thus, it has been evaluated in much more detail whether the model exhibits a biased or sexist approach concerning professions in the Turkish language.

Benzer Tezler

  1. Düşük yayınımlı kaplamalı camların çizilme dirençlerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi

    Determi̇nati̇on and development of scratch resi̇stance of low-e coated glasses

    CANSU TEBER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA KAMİL ÜRGEN

  2. Çift diyodlu simetrik olmayan bir gunn osilatörünün çalışma karakteristiklerinin teorik ve deneysel incelenmesi

    Theoretical and experimental analysis of an asymmetrically loaded two-diode gunn oscillator

    CEVDET IŞIK

  3. Unconventional superconductivity in two dimensional time reversal symmetric noncentrosymmetric superconductors

    Zaman simetrisi olup merkez simetrisi olmayan üstün iletkenlerde sıradışı çiftler

    MEHMET GÜNAY

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Fizik ve Fizik Mühendisliğiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BALAZS HETENYI

    PROF. DR. TAHSİN TUĞRUL HAKİOĞLU

  4. Elmas benzeri karbon ince filmlerin hazırlanması ve karakterizasyonu

    Preparation and characterization of diamond-like carbon thin films

    TANER ZERRİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Fizik ve Fizik MühendisliğiHacettepe Üniversitesi

    Fizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM DUYAR COŞKUN

  5. Yansıtıcı-dizi anten kavramı kullanarak 2.4 GHZ için akıllı yansıtıcı yüzey tasarımı

    Designing an intelligent reflective surface for 2.4 GHZ using the concept of reflectarray antenna

    MOHAMMED ALHENNAWI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜLYA GÖKALP CLARKE