Diyarbakır Suriçi tarihi yerleşim alanında yenilenen konutların çevresel sürdürülebilirlik kapsamında irdelenmesi
The examination of renewed houses in the Diyarbakir Suriçi historical settlement area within the scope of environmental sustainability
- Tez No: 893427
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKÇE TUNA TAYGUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Geleneksel yapı, kentsel yenileme, çevresel sürdürülebilirlik, enerji etkin yapı, Diyarbakır evleri, Traditional buildings, urban renewal, environmental sustainability, energy efficient building, Diyarbakır Houses
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
İnsanlar için temel gereksinmelerden biri olan barınma ihtiyacını sağlayan konutlar, tarih boyunca dönemin özelliklerine göre çeşitli biçimlerde inşa edilmiştir. Geçmişte geleneksel evler kamusal deneyimler aracılığıyla çevreye duyarlı nitelikte inşa edilirken, zaman içerisinde üretim biçimlerinde meydana gelen köklü değişiklikler ve hızlı kentleşmenin inşaat sektörüne yön vermesiyle bu denge bozulmuştur. 20. yüzyılın sonlarından itibaren sektörün çevre üzerindeki olumsuz etkileri görünür hale gelmiş ve yapı ile çevre arasındaki ilişki uluslararası düzeyde incelenmeye başlanmıştır. Bu doğrultuda, doğa ile uyumlu yaşam alanları oluşturabilmek amacıyla uluslararası standartlar ve politikalar geliştirilmiştir. Yerleşik hayatın M.Ö. 5000'li yıllarda başladığı bilinen ve günümüze dek kesintisiz olarak 26 medeniyeti barındıran Diyarbakır Suriçi yerleşim alanı, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı ile Türkiye'nin 14. Miras alanı olarak UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedilmiştir. Bu tarihi alanda yer alan Geleneksel Diyarbakır Suriçi Evleri, 2015 yılında başlayan çatışmalar sebebiyle hasar görerek veya yıkılarak kentsel dönüşüm sürecine girmiştir. Tez çalışmasında binlerce yıllık geçmişi ve yapım geleneği olan Diyarbakır Suriçi tarihi yerleşim alanında aceleci bir şekilde gerçekleşen dönüşüm süreci problem olarak ele alınarak kentsel dönüşüme giren yapılardan yenilenen konutların çevresel sürdürülebilirlik kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, giriş kısmından sonra Geleneksel Diyarbakır Suriçi Evleri ve çevresel sürdürülebilirlik konuları irdelenerek temel oluşturulmuş; ardından yenilenen konutlar çevresel sürdürülebilirlik kapsamında değerlendirilmiş, sonuç kısmında ise çalışmanın analizi yapılarak öneriler sunulmuştur. Konu ile ilgili resmi kurumlardan bilgi alma zorluğu kısıtlayıcı etken olduğundan araştırma sırasında literatür taraması yapılmış, sahada çalışmalarda bulunulmuş, hava fotoğraflarından süreç takip edilmiştir. Araştırma sonucunda; yeni yapılan konutların biçimsel olarak geleneksel evlere uyum sağlamaya yönelik inşa edilmesinin amaçlandığı görülse de enerji etkin yapı parametreleri ve çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri kapsamında irdelendiğinde yetersiz kaldığı anlaşılmıştır. Çevresel sürdürülebilirlik çalışmalarının hızlandığı günümüzde, geleneksel ve modern tekniklerle inşa edilen yapıların yerleşik yaşantının sürekli olarak devam ettiği aynı coğrafi yer üzerinde karşılaştırılması, sürdürülebilirlik bilincine yönelik önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, houses, which provide one of the basic needs for human beings, have been constructed in various forms according to the characteristics of the era. In the past, traditional houses were built with environmental sensitivity through public experiences, but over time, this balance has been disrupted by radical changes in production methods and rapid urbanization steering the construction sector. Since the late 20th century, the negative impacts of the sector on the environment have become visible, and the relationship between building and the environment has begun to be examined at an international level. In this context, international standards and policies have been developed to create living spaces in harmony with nature. The Diyarbakır Suriçi settlement area, known to have started settled life in 5000 BC and has hosted 26 civilizations uninterruptedly until today, has been registered on the UNESCO World Heritage List as the 14th Heritage Site of Turkey with the Diyarbakır Walls and Hevsel Gardens Cultural Landscape Area. The Traditional Diyarbakır Suriçi Houses located in this historical area have entered the urban transformation process by being damaged or demolished due to the conflicts that started in 2015. In this thesis, the hastily implemented transformation process in the Diyarbakır Suriçi historical settlement area, which has a millennia-old history and construction tradition, is analyzed as a problem. The objective is to examine the environmental sustainability of the renewed houses within the structures that have undergone urban transformation. In this regard, after the introduction, the topics of traditional Diyarbakır Suriçi houses and environmental sustainability are discussed as the basis of the study. Subsequently, the renewed houses are evaluated within the scope of environmental sustainability, and in the conclusion section, the analysis of the study is provided along with suggestions. Due to the difficulty of obtaining information from official institutions on the subject, a literature review was conducted during the research, field studies were performed, and the process was monitored using aerial photographs. The research findings indicate that, while the newly constructed houses strive to align with traditional houses in terms of form, they are inadequate when evaluated against energy-efficient building parameters and environmental sustainability principles. In the current context, where environmental sustainability efforts are intensifying, the comparison of structures built using traditional and modern techniques in the same geographical area, where continuous habitation is maintained, is regarded as a substantial step towards enhenchancing sustainability awareness.
Benzer Tezler
- Kentleşme döneminde planlaşma dışı nüfus hareketinin (göç) plansız olarak kentlerde yer alması ve bu durumunda kaçak yapılaşma (plan dışı gelişme alanlarının) kentsel dönüşüme etkisi, kentsel tasarım ilişkisi ve kente olumsuz etkisinin araştırılması; Diyarbakır ili Sur içi kentsel alanı
Investigation of the unplanned population movement (migration) in cities during the urbanization period and the effect of illegal construction(out-of-plan development areas) on urban transformation in this case, the relationship of urban design and its negative impact on the city (Suriçi urban area of Diyarbakır province)
BAYRAM GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaSiirt ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR BAHRİ ERGEN
- Sosyo ekonomik ve çevresel etkileri ile yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye'de mülk edinmesi ?riskler ve fırsatlar?
Foreign national legal and natural entities' acquiring a property in Turkey for social and environmental factors ? risks and opportunities?
ÖZCAN ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2008
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇELİK ARUOBA
- Diyarbakır tarihi Suriçi bölgesinin korunmasında ulaşım politikalarının rolünün irdelenmesi
Examination of the role of transport policies in the protection of the historical Surici region of Diyarbakir
SABRİ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaNecmettin Erbakan ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMMÜGÜLSÜM DAĞLIOĞLU
- Kültür varlığının korunması bağlamında Diyarbakır, Sur İlçesi, Savaş Mahallesi, 382 Ada ve 28-29 Parsel Numaralı Geleneksel Diyarbakır Konutunun restorasyon uygulaması değerlendirmesi
Evaluation of restoration practices for the Traditional Diyarbakır House Located at Parcel 28-29, Block 382 in Savaş Neighbourhood, Sur District, Diyarbakır province, within the context of cultural heritage conservation
AHMET CELAL DABANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkMardin Artuklu ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ÇAĞLAYAN
- Tarihi kent dokularında turizm potansiyeli olan alanların space syntax yöntemi ile değerlendirilmesi: diyarbakır suriçi örneği
Evaluating areas with tourism potential in historic urban fabrics using the space syntax method: the case of Diyarbakir Sur içi
SİBEL AKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERİVAN ÖZBUDAK AKÇA