Azerbaycan sinemasının gelişim sürecinde 'Azerbaycanfilm' film stüdyosunun rolü
The role of 'Azerbaijanfilm' film studio in the development of Azerbaijani cinema
- Tez No: 894974
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLIHAN DOĞAN TOPÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
1895'te sinematografinin keşfi ile birlikte artık sinema bir sanat dalı olarak dünyada yerini almaya başlamıştır. Sinema Azerbaycan'a ilk kez 1898 yılında gelmiştir. 1920'de Sovyetler birliğine katılan Azerbaycan artık Sovyet sinemasının bir parçası olmuştur. Bu dönemde Sovyet sinema çalışmaları Azerbaycan'ı da kapsamıştır. Sovyetler birliğinin sinema politikaları kapsamında 1923'te kurulan Azerbaycanfilm film stüdyosu farklı içerikli, kurmaca ve belgesel filmlerin yapımını gerçekleştirmiştir. Ve Sovyet Azerbaycan sinemasının temelini oluşturmuştur. 1990 yılına kadar Sovyet döneminde“Sosyalist Gerçekçilik”olarak adlandırılan akıma uygun sinema filmleri üretildi. 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla Azerbaycan bağımsızlığını kazanmıştır. Ekonomik, kültürel, sosyolojik alanda oluşan boşluklar sinemaya da yansımıştır. Ekonomik yetersizlikler nedeniyle sinemaya kaynak aktarılmamıştır. Azerbaycan'ın ilk ve büyük film stüdyosu“Azerbaycanfilm”film stüdyosu bundan etkilenmiştir. İkinci Dünya Savaşından sonra Azerbaycan sineması ikinci kere film kıtlığı dönemine girmiş ve“Azerbaycanfilm”de ciddi gerileme yaşanmıştır. 90'ların sinemasında özel film şirketleri film üretimi gerçekleştirmiş. Az da olsa Azerbaycan sinemasının batışının karşısına geçmiştir. 1998'de Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in sinema politikalarıyla“Azerbaycanfilm”tekrar gelişim sürecine girmiştir. Azerbaycan Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle Azerbaycanfilm fılm stüdyosunda uzun metrajlı, kısa metrajlı kurmaca, belgesel filmler üretilmiştir. Bu çalışma Azerbaycanfilm fılm stüdyosunun 1991-2023 yılları arasındaki faaliyetini kapsamaktadır. Bağımsızlık sonrası“Azerbaycanfilm”fılm stüdyosunun film üretimine katkısı; ideolojik, konu ve tür seçimi gibi konular genel çerçevede ele alınmıştır. Bu sebeple çalışmanın ana amacı bağımsızlık sonrası Azerbaycan sinemasının şekillenmesinde“Azerbaycanfilm”in etkisini ortaya koymaktır. Bağımsızlık sonrası Azerbaycan sinemasının gelişiminde“Azerbaycanfilm”film stüdyosunun meslek profesyonelleri dikkate alınmıştır. Çalışmanın teorik bölümü ele alındıktan sonra, bulgular kısmında meslek profesyonellerinin fikirleri ele alınmıştır. Çalışmada görüşmecilerle detaylı röportajlar gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler sistematik bir şekilde değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bağımsızlık sonrası Azerbaycan sinemasının ilerlemesi açısından Azerbaycanfilm film stüdyosunun etkileri genel bir değerlendirme çerçevesinde ortaya konulşmuştur. Bu doğrultuda ortaya koyulan değerlendirmelerin devlet desteği ve daha etkili bir yönetim yaklaşımıyla stüdyonun daha verimli çalışması ve Azerbaycan sinemasının gelişimine katkıda bulunması adına yol gösterici olması umulmaktadır.
Özet (Çeviri)
The discovery of cinematography in 1895 marked the beginning of cinema's recognition as an art form worldwide. Cinema first arrived in Azerbaijan in 1898. Following Azerbaijan's incorporation into the Soviet Union in 1920, it became part of Soviet cinema. During this period, Soviet cinematic initiatives also encompassed Azerbaijan. Established in 1923 as part of the Soviet cinema policies, the Azerbaijanfilm studio produced a variety of narrative and documentary films, laying the foundation for Soviet Azerbaijani cinema. Until 1990, films were produced in line with the“Socialist Realism”movement. With the dissolution of the Soviet Union in 1991, Azerbaijan gained independence, resulting in cultural, economic, and sociological voids that affected cinema as well. Economic constraints led to a lack of funding for film production, impacting Azerbaijan's first and largest studio, Azerbaijanfilm. After World War II, Azerbaijani cinema faced a second period of film scarcity, leading to a significant decline in Azerbaijanfilm's activities. In the 1990s, private film companies began producing films, albeit limited in scope, partially countering the decline of Azerbaijani cinema. In 1998, under President Heydar Aliyev's cinema policies, Azerbaijanfilm began to revive, supported by the Ministry of Culture. Between 1991 and 2023, Azerbaijanfilm produced feature films, short films, and documentaries. This study focuses on Azerbaijanfilm's contributions to film production post-independence, examining ideological, thematic, and genre choices. After analyzing the theoretical framework, the findings section discusses insights from industry professionals through detailed interviews. Ultimately, the study aims to highlight the impact of Azerbaijanfilm on the evolution of Azerbaijani cinema post-independence. The assessments provided are intended to guide more effective management and state support for the studio, fostering further contributions to the development of Azerbaijani cinema.
Benzer Tezler
- Feryad filmi örneğinde Azerbaycan-Karabağ gerçekleri
Azerbaijan-Karabakh facts in the example of Feryad movie
EMİN HAŞİMOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLUFER PEMBECİOĞLU
- Sovyet sinemasında Kruşçev dönemi ve kültürel kimlik görünümleri
Khrushchev period and cultural identity aspects in Soviet cinema
BANU ERDOĞAN ÇAKAR
Doktora
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü SanatlarıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİYAZİ AYHAN
- Azerbaycan sinemasın'da kadın temsili
Representation of women in Azerbaijan cinema
İLAHA MAMMADZADA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İletişim BilimleriMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZTÜRK
- Sovyet Dönemi Azerbaycan sineması
Azerbaijan cinema in Soviet Period
MAFTUNA DADASHOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN CAN
- Azerbaycan sinemasında Sovyet ideolojik propagandası
Soviet ideological propaganda in Azerbaijani cinema
HAMİD DAVUD KHALİLOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT ÇAKIR