Okul öncesi dönem çocukların özel gereksinimli çocuğa karşı prososyal davranışı ile akran kabulü arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between preschool children's prosocial behavior towards children with special needs and peer acceptance
- Tez No: 895322
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAKUP BURAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu çalışmada okul öncesi dönem çocukların özel gereksinimli çocuğa karşı prososyal davranışı ile akran kabulü arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel araştırma yöntemiyle desenlenmiştir. Çalışma grubunu 2022-2023 Ankara İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumuna devam eden dört altı yaş arası toplam 267 çocuklar oluşturmaktadır. Çocukların %52.4'ü kız, %47.6'sı erkek; %33'ü dört yaş, %31'i beş yaş ve %36'sı altı yaştır. Çalışmada örneklem belirlemede uygun veya elverişlilik (convenience) örnekleme“ yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanda veri toplama aracı ”Okul Öncesi Kabul Ölçeği-OÖK“ ”Özel Gereksinimli Çocuğa Karşı Prososyal Davranış Ölçeği-ÖGÇKPDÖ“ ve ”Resimli Sosyometri Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışmada dağılım normalitesi sağlandığı için parametrik tekniklerin kullanılmasının uygun olduğu tespit edilmiştir. Çalışma veri analizinde Pearson korelasyon katsayısı, basit doğrusal regresyon analizi, bağımsız gruplar için t- Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırma bulguları üç alt boyutta ele alınmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda çocukların özel gereksinimli çocuğa ne tür prososyal tepkiler vereceklerini bilmedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca okul öncesi dönem çocukların özel gereksinimli bir akranına karşı yardım etme eğiliminde oldukları ancak özel gereksinim konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadıkların neyi nasıl yapacağını bilmediklerini söylemek mümkündür. Araştırma bulgularından elde edilen bir diğer sonuca göre okul öncesi dönem çocukların özel gereksinimli çocuğa karşı prososyal davranışı ile akran kabulü ve sosyometrik dereceleri değerlendirildiğinde; çocukların prososyal davranışının akran kabulü ve sosyometrik derecesi ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın üçüncü bulgusu doğrultusunda okul öncesi dönem çocukların cinsiyet, kardeş durumu, kardeş sırası ve kardeş sayısı gibi demografik değişkenlerine göre prososyal davranış puanları ve akran kabul puanları arasında anlamlı farklılık olmadığı bulunmuştur. Okul öncesi dönem çocukların daha önce okul öncesi eğitim alıp-almama durumu değişkenine göre prososyal davranışında anlamlı farklılık olduğu ancak çocukların akran kabullerinde anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examined the relationship between preschool children's prosocial behavior towards children with special needs and peer acceptance. The study was designed with the relational research method, one of the quantitative research methods. The study group consisted of 267 children between the ages of four and six attending public and private preschool education institutions affiliated to Ankara Provincial Directorate of National Education in 2022-2023. 52.4% of the children were girls and 47.6% were boys; 33% were four years old, 31% were five years old and 36% were six years old. In the study, the convenience sampling method was used to determine the sample. The data collection tools used in the study were“Preschool Acceptance Scale - PSAS”,“Prosocial Behavior Scale for Children with Special Needs - PBSPBS”and“Illustrated Sociometry Scale”. Since the distribution normality was met in the study, it was determined that it was appropriate to use parametric techniques. Pearson correlation coefficient, simple linear regression analysis, t-test for independent groups and one-way analysis of variance (ANOVA) were used in the data analysis. The research findings were analyzed in three sub-dimensions. In line with the research findings, it was concluded that children did not know what kind of prosocial responses they would give to a child with special needs. In addition, it is possible to say that preschool children tend to help a peer with special needs, but they do not have enough knowledge and experience about special needs and do not know what and how to do. According to another result obtained from the research findings, when the prosocial behavior of preschool children towards a child with special needs and their peer acceptance and sociometric degree were evaluated; it was concluded that children's prosocial behavior was related to peer acceptance and sociometric degree. In line with the third finding of the study, it was found that there was no significant difference between preschool children's prosocial behavior scores and peer acceptance scores according to demographic variables such as gender, sibling status, sibling order and number of siblings. It was determined that there was a significant difference in the prosocial behavior of preschool children according to the variable of whether or not they had received preschool education before, but there was no significant difference in children's peer acceptance.
Benzer Tezler
- Okulöncesi dönemde kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen ve ebeveyn tutumları ile kaynaştırma eğitimi uygulanan sınıflarda akran ilişkilerinin incelenmesi
Teachers' and parents' attitudes toward inclusion in preschool period and investigation of peer relationship in inclusion classrooms
HÜLYA ÇULHAOĞLU İMRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. AYPERİ DİKİCİ SIĞIRTMAÇ
- Ana okuluna giden 4-6 yaş çocuklarının kitapla ilişkileri ve anne-babalarının bu konudaki tutumu
Başlık çevirisi yok
AYSEL FUNDA BORA
- Özel gereksinimi olan öğrencilerin okul öncesi eğitime geçişte karşılaştıkları güçlüklerin anne görüşlerine göre belirlenmesi
Determining the difficulties experienced by children with special needs during transition to pre-school education with regard to mothers' views
ÖZNUR TUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN
- Okul öncesi dönemde erken müdahale programları kapsamında bir kaynaştırma/bütünleştirme uygulamasına ilişkin durum çalışması
A case study on inclusion / integration application in the scope of early intervention programs in early childhood education
OĞUZ KELEŞ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYPERİ SIĞIRTMAÇ DİKİCİ
- 36-72 ay özel gereksinimli çocukların ekran kulanımlarının ebeveyn-çocuk ilişkisi bağlamında incelenmesi
Examining the screen usage of children with special needs aged 36-72 months in the context of the parent-child relationship
ESMA AKBANA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT BALCI