Geri Dön

İnsani gelişim endeksinin küresel ölçekte mekansal istatistiksel yöntemlerle analizi

Analysing the human development index on a global scale with spatial statistical methods

  1. Tez No: 895436
  2. Yazar: ESMA GÜNEŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. OZAN ARSLAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeodezi ve Jeoinformasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 115

Özet

İnsani Gelişim Endeksi (İGE), insanların yaşam kalitesi ve refah düzeyi üzerindeki etkisini ölçen önemli bir göstergedir. Bu endeks, sadece ekonomik büyüme ve gelir düzeyi değil, aynı zamanda eğitim, sağlık, cinsiyet eşitliği gibi temel insan ihtiyaçlarını da dikkate alır. İGE'nin analiz edilmesi ve ülke bazlı karşılaştırmaların yapılması, yaşam kalitesi değerlendirmesi, hem bir ülkenin iç politikalarını yönlendirmede hem de küresel kalkınma çabalarında önemli bir rol oynar. Bu veriler, daha iyi politika oluşturma ve insanların yaşam kalitesini artırma yönünde çabaları desteklemek için değerlidir. Bu çalışma kapsamında küresel ölçekte insanı gelişim endeksinin mekânsal analizi ve mekânsal istatistikleri incelenmiştir. Belirli bir bölgenin insani gelişim seviyesinin coğrafi olarak nasıl dağıldığını ve bu dağılımın istatistiksel olarak ne kadar anlamlı olduğu araştırılmıştır. Yapılan analizlerde, bölgenin farklı bölgelerle arasındaki insanı gelişim düzeylerindeki varyasyonu, kümelenme desenlerini ve mekânsal ilişkileri değerlendirilmiştir. Çalışmada güncel veriler kullanılarak ilişkisel veri tabanı oluşturulmuş ve çeşitli haritalar üretilerek analiz işlemleri yapılmıştır. İnsani gelişim endeksinin mekânsal olarak heterojen bir dağılım gösterdiği ve belirli alanlarda kümelenme eğilimleri olduğu tespit edilmiştir. Bu kümelenmeler bölgesel incelenip yorumlanmıştır. Ulusal bazda değerlendirildiğinde Türkiye'nin İnsani Gelişim analizinin olumlu yönde değiştiği ve Avrupa ülkelerine göre daha yüksek yıllık ortalama insani gelişim endeksi değerine sahip olduğu dikkat çekici bir sonuç olarak gözlemlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The Human Development Index (HDI) is a significant indicator that measures the impact of people's quality of life and well-being. This index takes into account not only economic growth and income levels but also fundamental human needs such as education, health, and gender equality. The analysis of the HDI and conducting country-based comparisons play a crucial role in assessing the quality of life, guiding both a country's domestic policies and global development efforts. These data are valuable for supporting efforts to formulate better policies and enhance people's quality of life. Within the scope of this study, the spatial analysis and spatial statistics of the Human Development Index (HDI) have been examined on a global scale. The research investigated how the level of human development in a specific region is spatially distributed and the statistical significance of this distribution. In the analysis, variations in human development levels among different regions of the area, clustering patterns, and spatial relationships were evaluated. Using current data, a relational database was created, and various maps were produced to conduct the analysis. It was determined that the Human Development Index (HDI) exhibits a spatially heterogeneous distribution and shows clustering tendencies in specific areas. These clusters were regionally examined and interpreted. When evaluated on a national scale, it was observed as a noteworthy result that Turkey's Human Development analysis has changed positively and has a higher annual average Human Development Index value compared to European countries.

Benzer Tezler

  1. Sürdürülebilir kentleşme endeks modeli önerisi: İstanbul örneği

    Sustainable urbanization index model proposal: The Istanbul case

    CEM AYIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HATİCE AYATAÇ

    DOÇ. DR. BEGÜM SERTYEŞİLIŞIK

  2. Kadınların sosyo-ekonomik statüsüne göre ülkelerin çok kriterli karar verme yöntemleri ile analizi

    Analysis of countries according to multicriteria decision-making methods based on women's socio-economic status

    RUMEYSA SOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonometriAkdeniz Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PINAR KAYA SAMUT

  3. Evaluation of development levels of the provinces with grey cluster analysis based on human development index

    İnsani gelişme endeksi esas alınarak gri kümele analizi ile illerin gelişmişlik seviyelerinin değerlendirilmesi

    ÖMER KARAKOÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SENİYE ÜMİT FIRAT

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN AVNİ ES

  4. OECD ülkelerinin insani gelişmişlik performanslarının veri zarflama analiziyle değerlendirilmesi

    Evaluating the human development performance of OECD countries via data envelopment analysis

    HAKAN KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGÜR KABAK

  5. OECD ülkelerinde gelir adaletsizliğine neden olan faktörlerin panel veri analizi ile değerlendirilmesi

    Evaluation of the factors affecting income inequality in OECD countries with panel data analysis

    GÜLSÜM ADAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonometriAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULLAH ÖZDEMİR