Ortaokul fen bilimleri ders kitapları ve yardımcı kaynak kitapların metin madenciliği ile analizi: Fiziksel olaylar konu alanı örneği
Analysis of secondary school science textbooks and auxiliary resource books with text mining: The case of physical events subject area
- Tez No: 895655
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ortaokul fen bilimleri ders kitapları ile konu anlatımlı yardımcı kaynak kitaplarının, fiziksel olaylar konu alanında metin analizi ile incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda belirlenen alt problemlerin analizi için kitaplara ait metin dosyaları oluşturulmuş, doğal dil işleme (DDİ) ve metin madenciliği yöntemleri kullanılarak analizler yapılmıştır. Doğal dil işleme sürecinde Zemberek DDİ Uygulama Programlama Arayüzü kullanılarak JAVA programlama dilinde hazırlanmış olan NKod yazılımı yardımıyla ilgili metin dosyalarının kelime frekans listelerine ulaşılmıştır. Kelime frekans listelerine ait dosyalar R Stüdyo programına aktarılmış ve çeşitli paketler kullanılarak gerekli analizler yapılmıştır. Birinci alt problemin analizinde, DK'ları ve YKK'lara ait isim köklü kelime frekans listelerinden ilk 20 kelimeye bakılmıştır. İkinci alt problemin analizinde ise DK'ları ile YKK'lara ait isim köklü kelime frekansları arasında istatistiksel olarak farklılaşan kelimeleri bulmak için ki-kare testi yapılmıştır. Üçüncü alt problemin analizinde ise DK'ları ile YKK'lara ait dokümanlar arasındaki benzerliğe bakılmıştır. Bunun için veri analizinde sıklıkla kullanılan kosinüs benzerliği hesaplanmış ve doküman kümeleme işlemi yapılmıştır. Dokümanlar arasında altı küme oluştuğunda kaliteli kümelenmelere ulaşılmıştır. Ayrıca bu analize ek olarak DK'ları ve YKK'lara ait isim köklü kelime frekans listeleri arasında kitap, sınıf ve ünite düzeyi bakımından benzerlik değerleri hesaplanmıştır. Sonuç olarak kitaplar ait isim köklü kelime frekans listelerinde ilk 10 kelimede farklılaşma olmayıp farklılaşmanın daha az frekansa sahip kelimelerde olduğu, ki-kare testine göre DK'larının genellikle etkinlik/deney malzemeleri, YKK'ların ise kavramlar bakımından farklılaştığı tespit edilmiştir. Kümeleme çalışmasında ise dokümanlara ait kosinüs benzerlik değerlerine bakıldığında genel olarak DK'ları ile YKK'lar arasındaki benzerliğin DK'ları arasındaki benzerlikten daha fazla olduğu belirlenmiştir. DK'ları ile YKK'ların fiziksel olaylar konu alanına ait içeriklerin tamamında 0.956, 5.sınıf düzeyinde 0.89, 6.sınıf düzeyinde 0.904, 7.sınıf düzeyinde 0.918, 8.sınıf düzeyinde ise 0.935 benzerlik değerlerine ulaşılmıştır. DK'ları ile YKK'lar arasındaki benzerlik değerlerinin yüksek çıkması kitapların isim köklü kelime frekansları bakımından çok da farklı olmadığını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyse the Ministry of National Education (MoNE) secondary school science textbooks (ST) and auxiliary resource books (ARB) with lectures in the subject area of physical events by text analysis. For the analysis of the sub-problems determined in line with this purpose, text files of the books were created and analyses were made using natural language processing (NLP) and text mining methods. In the natural language processing process, word frequency lists of the relevant text files were reached with the help of NKod software prepared in JAVA programming language using Zemberek NLP Application Programming Interface. The files belonging to the word frequency lists were transferred to the R Studio programme and the necessary analyses were made using various packages. In the analysis of the first sub-problem, the first 20 words were analysed from the rooted word frequency lists of the STs and ARBs. In the analysis of the second sub-problem, a chi-square test was conducted to find the words that statistically differed between the frequencies of noun-rooted words belonging to STs and ARBs. In the analysis of the third sub-problem, the similarity between the documents belonging to STs and ARBs was examined. For this purpose, cosine similarity, which is frequently used in data analysis, was calculated and document clustering was performed. When six clusters were formed among the documents, quality clusters were reached. In addition to this analysis, similarity values were calculated between the frequency lists of noun-rooted word frequency lists of STs and ARBs in terms of book, class and unit level. As a result, it was determined that there was no differentiation in the first 10 words in the frequency lists of noun-rooted word frequency lists of the books, the differentiation was in the words with less frequency, and according to the chi-square test, it was determined that the STs generally differentiated in terms of activity/experiment materials and the ARBs differentiated in terms of concepts. In the clustering study, when the cosine similarity values of the documents were analysed, it was determined that the similarity between the STs and the ARBs was higher than the similarity between the STs. Similarity values of 0.956, 0.89 at the 5th grade level, 0.904 at the 6th grade level, 0.918 at the 7th grade level, and 0.935 at the 8th grade level were found in all of the contents belonging to the subject area of physical events. The fact that the similarity values between the STs and the ARBs are high shows that the books are not very different in terms of the frequencies of words with noun roots.
Benzer Tezler
- Fen bilimleri 6., 7. ve 8. sınıf ders kitapları ve akıllı defterlerde biyoloji konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi
Investigation of misconceptions in biology topics in 6th, 7th and 8th grade science textbooks and smart notebooks
AYŞE ENİSE KİRAZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYLEM EROĞLU
- Türkçe doğal dil işleme araçlarının ilk ve ortaokul fen bilimleri ders kitapları analizinde kullanımı: Sözcük ve sözcük kökü frekanslarının karşılaştırmalı analizi
Using Turkish natural language processing tools in analysis of science textbooks for primary and secondary education: Comparative analysis of word and lemma frequencies
TUĞBA YEGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET YAVUZ
- Ortaokul matematik ders kitaplarının, matematiğin doğa ve bilim ile olan ilişkisi açısından incelenmesi
The investigation of middle school mathematics textbooks in terms of mathematics' relation to nature and science
SERDAR KİRENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER DURMUŞ
- Türkiye'de matematik ders kitapları ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin analizi
Analysis of graduate thesis related to mathematics coursebooks in Turkey
AHMET ÖZALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MatematikGiresun ÜniversitesiMatematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HÜSEYİN AKSU
- Artırılmış gerçeklik uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin başarı ve motivasyonuna etkisi
The effects of augmented reality applications on the achievement and motivation levels of secondary school students
SEÇİL ÖZEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERCAN TOP