Bilecik ili taşkın riskinin Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak değerlendirilmesi
Evaluation of the flood risk of the Bilecik province using Geographic Information Systems
- Tez No: 896504
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT UNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Bu araştırma coğrafi mekan olarak, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde yer alan Bilecik ili topraklarını kapsamaktadır. 4321 km2'lik yüzölçümü ile ülkemiz topraklarının % 0,56'sını kaplayan Bilecik ili, Merkez ilçe, Osmaneli, Gölpazarı, Yenipazar, İnhisar, Pazaryeri, Bozüyük ve Söğüt ilçelerinden meydana gelmektedir. Kuzeyde Kuzey Anadolu Fay Zonu, güneyde ise Eskişehir-Trakya Fay Zonları arasında yer alan Bilecik ili toprakları, Sakarya Nehri ve kolları tarafından derin bir şekilde yarılarak parçalanmıştır. Genelde, dağlık alanlar ve plato sahaları, Bilecik ilindeki eğimli ve yüksek alanları, sınırlı alanda gözlenen tabanlı vadiler ve havzalar (Sakarya Nehri ve kolları, Gölpazarı ovası gibi) ise düzlük ve alçak alanları oluşturmaktadır. Bilecik ilinde son zamanlarda sık sık meydana gelen taşkınlar ve ilin taşkın risk analizinin yapılmamış olması bu çalışmanın ana çıkış noktası olmuştur. Taşkın gibi mikro bir alanı kapsayan doğal afetin etkileyebileceği yerlerin daha detaylı görünümüne ulaşılması amacıyla Bilecik ilinin taşkın riskini ortaya koyabilmek için üç farklı analiz uygulaması kullanılmıştır. Bunun için, çalışma sahasının DEM 5m duyarlılıkta altlık sayısal verisi hazırlanmış ve CBS yazılımı yardımıyla taşkın riskini hazırlayıcı etmenler analiz edilmiştir. Jeomorfolojik indisler yardımıyla sediment taşıma indeksi, akarsu güç indeksi, eğim analizi, bakı analizi, solar radyasyon analizi, topografya heterojenlik analizi, yamaç eğriliği analizi ve akarsu drenaj yoğunluk analizi yapılarak yörede taşkına sebebiyet verebilecek alanlar tespit edilmiştir. Bu analizlere ek olarak, taşkın risk analizlerinde sıkça kullanılan iki harita analizi yöntemi daha uygulanmıştır. İlk olarak topografik nem indeksi yöntemi kullanılarak yüzey analizi tamamlanmış, arazideki suya doygun topoğrafyalar, havzanın özgül havza alanı ile yamaç eğimi hesaba katılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada son olarak, AHP yöntemi ve“Weighted Sum”aracıyla risk çözümlemesi yapılmıştır. AHP - Analitik hiyerarşi yönteminde kullanılmak üzere sahanın yol, eğim, hidroloji, yağış, toprak, arazi kullanım ve jeolojisine dair veriler analiz edilerek, potansiyel taşkın yüzeyleri haritalanmıştır. Sonuç olarak, üç farklı taşkın risk analizi ile değerlendirmeler yapılarak Bilecik ilinin taşkın risk analizi ortaya koyan bir harita oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research geographically covers the territory of Bilecik province, located in the Southern Marmara Section of the Marmara Region. Bilecik province, which covers 0.56% of our country's land with a surface area of 4321 km2, consists of the Central district, Osmaneli, Gölpazarı, Yenipazar, İnhisar, Pazaryeri, Bozüyük and Söğüt districts. The lands of Bilecik province, located between the North Anatolian Fault Zone in the north and the Eskişehir-Thrace Fault Zones in the south, have been deeply split and disintegrated by the Sakarya River and its tributaries. In general, mountainous areas and plateau areas constitute the sloping and high areas in Bilecik province, while valleys and basins with bottoms observed in a limited area (such as the Sakarya River and its tributaries, Gölpazarı plain) constitute the plains and low areas. The main starting point of this study is the recent frequent floods in Bilecik province and the lack of flood risk analysis of the province. Three different analysis applications were used to reveal the flood risk of Bilecik province in order to obtain a more detailed view of the places that may be affected by a natural disaster covering a micro area such as flood. For this purpose, DEM 5m sensitivity base numerical data of the study area was prepared and the factors predisposing to flood risk were analyzed with the help of GIS software. With the help of geomorphological indices, sediment transport index, stream power index, slope analysis, aspect analysis, solar radiation analysis, topography heterogeneity analysis, slope curvature analysis and stream drainage density analysis were performed and areas that could cause floods in the region were determined. In addition to these analyses, two more map analysis methods frequently used in flood risk analyzes were applied. First, the surface analysis was completed using the topographic moisture index method, and the water-saturated topographies in the land were evaluated by taking into account the specific basin area of the basin and the slope slope. Finally, risk analysis was performed using the AHP method and the“Weighted Sum”tool. To be used in the AHP - Analytical hierarchy method, data on the road, slope, hydrology, precipitation, soil, land use and geology of the field were analyzed and potential flood surfaces were mapped. As a result, a map presenting the flood risk analysis of Bilecik province was created by evaluating three different flood risk analyses.
Benzer Tezler
- Coğrafi bilgi sistemi ile taşkın risk analizi: Osmaneli/Bilecik örneği
Flood risk analysis with geographic information system: A case study of Osmaneli̇/Bilecik
YASİN DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve FotogrametriKonya Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH İŞCAN
- Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemlerinden yararlanarak çok kriterli karar verme yöntemi ile taşkın risk haritasının oluşturulması: Malatya ili örneği
Creating flood risk map with multi criteria decision making method using remote sensing and geographical information systems: The case of Malatya province
ARİFE ZEYNO
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIRIM BAYAZIT
- Investigation of the effects of salty water on growth and leaf chemical compounds of alder and ash trees in Karacabey floodplain forests
Karacabey Subasar ormanlarında tuzluluğun ağaçların büyüme ve yaprak kimyasal bileşimine etkisinin araştırılması
RAGHAD SAMI SAHIB MOHAMMED ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMEL SARIYILDIZ
- İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğretmen ve öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde performans görevine yönelik görüşleri
Fourth and fifth grade primary school teachers and students views about performance tasks in social studies course
TUBA TANRIVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEMET KARAKUŞ
- Gölpazarı (Bilecik) dolayının üst jura ammonit faunası
Upper Jurassic ammonite faunas of Gölpazan (Bilecik) areas
AHMET İŞÇİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FÜSUN ALKAYA