Havacılık sektöründe işe bağlı stres, iş yaşam kalitesi ve psikolojik destek alma tutumunun incelenmesi
Investigating work-related stress, quality of work life and attitude of towards psychological support in aviation industry
- Tez No: 896882
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZGE ERBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu tez çalışması, havacılık sektöründe işe bağlı stres, iş yaşam kalitesi ve psikolojik destek alma tutumlarının incelenmesine odaklanmaktadır. 20. yüzyılın başlarından itibaren ulaşım sektöründe önemli bir yere sahip olan havacılık sektörü, sunduğu hızlı, güvenli ve konforlu hizmetlerle tercih edilmekte; ancak bu sektörde çalışanların karşılaştığı iş stresi, iş yaşam kalitesini ve psikolojik durumlarını ciddi şekilde etkilemektedir. Bu bağlamda üzerine odaklanılan konu çerçevesinde ele alınan çalışma, havacılık sektöründe faaliyet gösteren çalışanlar üzerinde yoğunlaşarak bu stresin iş performansları, iş yaşam kaliteleri ve psikolojik destek alma ihtiyacı üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. İş stresi modern iş dünyasının kaçınılmaz bir parçası olarak kabul edilirken havacılık sektöründeki stres, özellikle güvenlik gereksinimlerinin yüksek olduğu bu alanda performans düşüklükleri ve ciddi kazalara yol açabilecek potansiyele sahiptir. Bu nedenle etkili stres yönetimi stratejileri geliştirmek, çalışan sağlığı ve kurumsal başarı için hayati önem taşımaktadır. Bu kapsamda söz konusu tez çalışması, havacılık sektöründe Pilot Akran Destek Programı gibi uygulamaların pilotların ve diğer havacılık personelinin işe bağlı stres ve iş yaşam kalitelerini nasıl desteklediğini de değerlendirmektedir. Havacılık sektöründeki yoğun iş temposu alışagelmiş bir durum olarak gözükse de aile iş yaşam kalitesi açısından zorlayıcıdır. Çalışmada kapsamında Karasek ve arkadaşları (1988) tarafından geliştirilen ve Demiral ve arkadaşları (2007) tarafından Türkçe' ye uyarlanan İsveç İş Yükü- Kontrol-Destek Anketi, Van Laar ve arkadaşları (2007) tarafından geliştirilen ve Akar ve Üstüner (2017) tarafından Türkçe' ye uyarlanan İş Yaşam Kalitesi Ölçeği, Komiya ve arkadaşları (2000) tarafından geliştirilen ve Topkaya (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği kullanılmıştır. Ek olarak havacılık sektörüne tam olarak uygun bir ölçek bulunamadığından psikolojik destek alma ile ilintili sorular eklenmiştir. Araştırmanın sonucunda psikolojik destek alma ihtiyacı, psikolojik destek alma, ve almayı isteme ile iş yaşam kalitesi arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca akran destek programlarının iş yükü ve iş kariyer memnuniyeti açısından faydalı olduğu görülse de iş yaşam kalitesi ve işe bağlı strese etkileri üzerine anlamlı farklılık bulunamamıştır. Ek olarak çalışmanın sonucunda uçuş personelinin sektörel baskı sebebiyle psikolojik destek almadan kaçındıkları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to investigate work-related stress, quality of life and attitude towards psychological support in Turkish aviation industry. This thesis study focuses on examining the general sector-related stress, work life quality and attitudes towards receiving psychological support. The aviation industry has an important place in the transportation sector since the beginning of the 20th centur and is preferred for the fast, safe and comfortable services offered. However, the work stress encountered with these problems seriously affects work life conditions and psychological states of crew members. In this context the study focuses on work related stress, quality of life and the need of perceived psychological support. While work related stress is recognized as an inevitable part of the modern business world, stress in the aviation industry, especially as a field with high safety requirements, has the potential to lead to poor performance and can have serious effects. Therefore, developing effective stress management strategies is vital for employee health and organizational success. In this context, this thesis also evaluates how practices such as the Pilot Peer Support Programs support mental health and improve job satisfaction of pilots and other aviation personnel. Reinforcing the effects of enhancing quality of work life and psychological support systems at both individual and organizational levels, this study highlights how stress management and supportive programs support functioning and success in the aviation industry. It is also evaluated how work related stress and work life quality of pilots. In the aviation sector, the intense work tempo stands out as a familiar situation, and it is challenging in terms of family work life quality. Within the scope of the study, the Swedish Demand-Control-Support Questionnaire developed by Karasek et al. (1988) and adapted to Turkish by Demiral et al. (2007), the Quality of Working Life Scale developed by Van Laar et al. (2007) and adapted to Turkish by Akar and Üstüner (2017), the Social Stigma Scale Due to Seeking Psychological Help developed by Komiya et al. (2000) and adapted to Turkish by Topkaya (2011) were used. In addition, questions about receiving psychological support were added by selecting a scale that is fully suitable for the economic sector. As a result of the study, significant differences were found between psychological support needs, receiving and not wanting to receive psychological support, and work life problems. In addition, although peer support programs were seen to be beneficial in terms of workload and career satisfaction. But there was no significant difference found on the quality of work life and work-related stress effects of Peer Support programs. In addition, the results showed that flight personnel did avoid receiving psychological support regarding sectoral pressure results.
Benzer Tezler
- Yorgunluk risk yönetim sistemi kapsamında Türkiye'deki bir hava yolu şirketinde analitik ağ süreci ile risk değerlendirme yaklaşımı uygulaması
A risk assessment approach application with analytic network process in a Turkish aviation company in the context of fatigue risk management system
TUĞBA DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF İLKER TOPCU
- Kuş çarpmasına maruz helikopter kanopilerinin yapısal davranışı
Structural behavior of helicopter canopies subjected to bird strike
MERİÇ KAHVECİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uçak Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAHİT MECİTOĞLU
- An experimental study on contactless support structures for laser powder bed fusion process
Lazer toz yatak ergitme prosesi için kullanılan temassız destek yapılarının üzerine deneysel bir çalışma
ALİCAN ÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ŞEREF SÖNMEZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVREN YASA
- Investigation of mechanical, thermal and flame retardant properties of glass fiber reinforced PBT and PBT/PET blends
Cam elyaf katkılı PBT ve PBT/PET harmanlarının mekanik, termal ve alevlenmeyi geciktiricilik özelliklerinin incelenmesi
SELİN PORTAKAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSELİ UYANIK
- Örgütsel özdeşleşme ve işe gömülmüşlüğün duygusal emek aracılığıyla iş stresine etkisi
The impact of organizational identification and job embedded in to job stress through emotional labor
MELİS SOYER