Warps in astrophysical discs
Astrofiziksel disklerde eğrilik
- Tez No: 897163
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SUZAN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Astrofizik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Astrofiziksel diskler, akışkanın bir gök cismi etrafında sarmal yörüngelerde dolanarak birikmesi sonucunda oluşan yapılardır. Potansiyel enerjinin verimli bir şekilde elektromanyetik ışınıma dönüştürüldüğü bu yapılar, evrende küçük ölçekten büyük ölçeğe pek çok astrofiziksel sistemde görülür ve bulundukları sistemlerin oluşumu, dinamiği ve evrimi açısından kritik önem taşır. Toplanma disklerinde akışkanın açısal momentumu iç diskten dış diske doğru aktarılırken, disk akışkanı merkezi cisme doğru taşınır. Açısal momentumun taşınım süreci, uzun yıllar toplanma disklerine ilişkin en temel problem olmuştur. Toplanma disklerinin birçoğu eğridir. Eğri geometriye sahip diskler bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu tezde, öncelikle evrende farklı ölçeklerde görülen disk türleri, disklere ilişkin temel kavramlar ve standart disk modeline değinildikten sonra, eğri disklerin fiziğine odaklanılmıştır. Bu bağlamda, eğri disklerin evrimini betimleyen temel eşitliklerden yola çıkılarak kararsızlık analizi yapılmıştır. Elde edilen dağılma bağıntısının nümerik çözümleri (α, |ψ|)(disk viskozitesi, disk eğriliği) parametre uzayında yüksek çözünürlükle hesaplanmış ve büyüme oranlarının disk viskozitesi ve eğriliğe bağlı olarak değişimi ortaya konmuştur. Radyal ve dikine viskoz tork bileşenlerinin, kararsızlığın büyüme oranları üzerindeki katkısı incelenmiştir. Eğri disk kararsızlığı, disk parçalanmasının temelinde yatan sürece karşılık gelir. Disklerde parçalanma süreci, gezegen ve yıldız oluşum disklerinde gözlenen halkalı yapılar ile X-ışın çiftleri ve dev kütleli kara delik çiftlerinde gözlenen kısa dönemli değişimleri açıklama potansiyeli taşınmaktadır.
Özet (Çeviri)
Accretion discs are astrophysical structures composed of rotating gas that slowly spirals around a central gravitational mass. These discs efficiently convert potential energy into electromagnetic radiation and are observed across various astrophysical systems, from small to large scales. They have a vital role in the formation, dynamics, and evolution of the systems they are located. In accretion discs, angular momentum is transported from the inner regions to the outer regions, while the disc matter moves towards the central object. The mechanism of angular momentum transport has been a fundamental problem in accretion disc theory for many years. Many accretion discs exhibit warped geometries. Warped accretion discs are the primary focus of this thesis. First, this thesis discusses different types of discs observed at various scales in the Universe, fundamental concepts related to accretion discs, and the standard disc model. Following this, the physics of warped discs is investigated. An instability analysis is performed based on the fundamental equations which govern the evolution of warped discs. Numerical solutions of the derived dispersion relation are computed in the parameter space defined by (α, |ψ|) (disc viscosity, disc warp), and 3D plots are generated to illustrate the variation of growth rates as a function of disc viscosity and warp. The contributions of the radial and vertical viscosities on the growth rates are explored. The instability of a warped disc is proposed to lie in the heart of disc breaking process. The process discussed in this thesis has the potential to explain the ring-like structures observed in protoplanetary discs, as well as the short-term variations observed in X-ray binaries and supermassive black hole binaries.
Benzer Tezler
- Self-gravitating warped disks around supermassive black holes in galactic nuclei
Gökada merkezlerindeki süperkütleli karadelikler etrafında özçekimsel eğri diskler
AYŞE ULUBAY
Doktora
İngilizce
2009
Astronomi ve Uzay BilimleriLudwig-Maximilians Universität MünchenFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORTWİN GERHARD
- Geniş ambar ağzı açıklıklı konteyner gemilerindeki çarpılmanın incelenmesi
Investigation of warping of large container ships
TUĞÇE EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTEKİN BAYRAKTARKATAL
- 17. ve 19. yüzyıl aralığındaki Kapadokya halılarının incelenmesi
Examination of Capadocian carpets between 17.-19. centuries
MELİKE GÜRAL
- Sarıkamış ve çevresi halı dokumaları
Sarıkamış and its vicinity carpet weaving
NURTEN ÖZKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ALİ MURAT AKTEMUR