Meclis-i Meşâyih reisi Şeyh Saffet Efendi'nin hayatı ve tasavvufi görüşleri
Life and sufi opinions of the head of Majlisul-Mashāīkh, ālshīkh Şafwat Afandī
- Tez No: 897732
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMDİ KIZILER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Çalışmamızda Osmanlı Devleti'nin son dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında yaşamış, Meclis-i Meşâyih reisliği yapmış, tasavvufi kimliğiyle topluma yön vermiş bir alim olan Şeyh Saffet Efendi'nin hayatı, ilmi kişiliği ve tasavvufi görüşleri açıklanmıştır. Şeyh Saffet Efendi, Urfa'da dünyaya gelmiş, gençliğinden itibaren İslami ilimlerle meşgul olmuş, tasavvuftan hiçbir zaman ayrı kalmamış önemli şahsiyetlerinden biridir. Urfa'da ilim tahsiline başlamış, Mısır'da eğitim almış, İstanbul'da hizmet hayatına devam etmiş, doğduğu belde olan Urfa'da öğretmenlik ve İstanbul Fatih camiinde dersiâmlık yapmıştır. Beş Padişah görmüş, Cumhuriyetin kuruluşuna şahit olmuş hatta bizatihi bu süreçte aktif rol üstlenmiştir. Sultan II. Abdülhamid'in yürüttüğü Panislamizm politikasının karşısında İttihat ve Terakki safında siyasi faaliyetlerini yürütmüştür. Osmanlı Mebusan meclisinin üçüne de katılmış faal bir siyasi hayat sürmüş, önergelerde bulunmuş, ilgili olduğu alanlarda söz almaktan geri durmamıştır. Saffet Efendi Cumhuriyet döneminde TBMM'ye Urfa millet vekili olarak katılmış orada da önergeleri ve görüşleri olmuştur. Şeyh Saffet Efendi'nin âlim ve mutasavvıf bir kişi olarak hilafetin kaldırılması yönündeki önergesi, kendi döneminde olduğu gibi günümüzde de hala tartışılmaktadır. Bu tekliften dolayı yakın ve uzak çevresi tarafından ağır eleştirilere maruz kalmıştır. Milletvekilliği haricinde devletin önemli kurumlarında da görev almıştır. Bu süreçte İzmirli İsmail Hakkı Efendi ile kurumlar arası başlayan tartışmaları dergi yazılarına kadar uzanmış, azımsanamayacak kadar bir süre gündemi meşgul etmiştir. Saffet Efendi bu tartışma sürecinde temelde geleneği ve tasavvufu savunmuş, bu tartışmalar ilmi birikim olarak eser ve makalelerle günümüz ilim dünyasına intikal etmiştir. Çalışmamızda, Şeyh Saffet Efendi'nin kendi eserlerinden ve Meclis-i Meşâyih defter ve belgelerinden istifade etmek suretiyle ilmî, siyasî ve tasavvufî görüşleri objektif olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study comprises the life, scientific personality and Sufi views of Sheikh Saffet Efendi, a scholar who lived in the last period of the Ottoman Empire and the first years of the republic, served as the head of the Majlis-i Meshayikh (Assembly of Sheikhs), and guided the society with his Sufi identity. Born in Urfa in the last period of the Ottoman Empire as the child of a family of knowledge and wisdom, Sheikh Saffet Efendi was engaged in Islamic sciences from his very youth and Sufism was never not included in his life. He started his studies in Urfa, studied in Egypt, continued his service in Istanbul, worked as a teacher in Urfa, and as a lecturer at the Fatih Mosque in Istanbul. He saw five Sultans, witnessed the establishment of the Republic and even took an active role in this process. He carried out his political activities on the side of the Committee of Union and Progress against the Pan-Islamism policy of Sultan Abdülhamid II. He participated in all three of the pre-Republican Ottoman Mebusan parliaments and led an active political life, making motions and not refraining from speaking in the areas he was interested in. During the Republican period, Saffet Effendi joined the Grand National Assembly of Turkey as a deputy from Urfa, where he also issued proposals and opinions. As a scholar and Sufi, Sheikh Saffet Effendi's proposal for the abolition of the caliphate is still debated today as it was in his time. This proposal was Sheikh Saffet Effendi's most controversial motion, and because of this, he was heavily criticized by his close and distant circle. Apart from being a member of parliament, he took office in important institutions of the state and fulfilled them duly. In this process, his inter-institutional debates with İzmirli İsmail Hakkı Efendi extended to magazine articles and occupied the agenda for a considerable period of time. Saffet Efendi essentially defended tradition and Sufism in this debate process, and these debates have been transferred to today's scholarly world with works and articles as scholarly accumulation. This study is an attempt to objectively evaluate the scientific, political and Sufi views of Sheikh Saffet Effendi by making use of his own works and the books and documents of the Majlis-i Meshayikh.
Benzer Tezler
- Meclis-i Meşayıh arşivine göre Hicri 1296-1307 (Miladi 1879-1890) yılları arasında Osmanlı tekkelerinde ortaya çıkan problemler
Problems of Ottoman Tekkes between H. 1296-1307 (C.E. 1879-1890= according to archives of meclis-i mesayih
OSMAN SACİD ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRULLAH YÜKSEL
- Meclis-i Meşâyih: Birimler, işleyiş ve kararlar (1879-1909)
Meclis-i Meşayih: Units, functioning and decisions (1879-1909)
MELİHA AYDINLI
Doktora
Türkçe
2024
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAMİL YILMAZ
- Meclis-i Meşayıh müessesi, kuruluşu ve faaliyetleri
Meclis-i Meşayin institution, its foundation and activities
OSMAN SACİD ARI
- Meclis-i Meşâyıh'ın kuruluşu ve Sultan II. Abdülhamid Dönemi faaliyetleri
The foundation of Meclis-i Meşâyih and the activities during the reign of Sultan Abdulhamid II
MİNE DURMUŞ
- Osmanlılarda devlet – dini gruplar ilişkisinde bir model olarak Meclis-i Meşayih
The relationship between state and religious groups in the Ottomans as a model Meclis-i Meşayih
İSMAİL KAYA
Doktora
Türkçe
2020
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN GÜNGÖR