Termal sprey kaplamalı fren diskleri için çevreye uyumlu balata geliştirilmesi
Development of environmentally compatible pads for thermal spray coated brake discs
- Tez No: 898036
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EKREM ALTUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Mühendislik Bilimleri, Polimer Bilim ve Teknolojisi, Metallurgical Engineering, Engineering Sciences, Polymer Science and Technology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İmalat ve Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Önceki yıllarda, araç kaynaklı emisyon değerlerinin başında, araç egzozundan çıkan solunması zararlı partiküller sorumlu iken, yapılan çalışmalar ile birlikte katalitik konvertör ve partikül filtrelerinin geliştirilmesi ve özellikle dizel araçlarda egzoz gazlarının üre çözeltisiyle yıkanma sistemlerinin eklenmesi ile birlikte egzoz emisyonları oldukça aşağıya çekilmiştir. Bu bağlamda, araç kaynaklı emisyonun değerlerinin en başına fren balatası ve fren diski çiftinin oluşturduğu PM2.5 ve PM10 sınıflarında havada asılı kalabilen partiküllerin oluşturduğu emisyonlar yerleşmiştir. Bu partiküller havada asılı kaldıklarından dolayı canlılar tarafından solunabilir yapıda olup sağlık açısından zararlı durumlara neden olabilmektedirler. Yaptığımız çalışmada, fren disklerinin aşınmalarını ve dolayısıyla aşınmaya bağlı emisyon değerlerini düşürmek için uygulanan kaplamalar incelenmiştir. Fren disklerine yapılan bu kaplamaların ciddi anlamda aşınma değerlerini düşürdüğü tespit edilmiştir. Ancak yaptığımız testlerde mevcut kaplamasız disklerle iyi performans veren fren balatalarının, disk yüzeyi kaplandıktan sonra yeterli performansı gösteremediği durumlar tespit edilmiştir. Fren diskinin kaplanması ile elde edilen yeni sürtünme yüzeyinin sertlik değeri yükseldiğinden dolayı fren balatasının içerisinde yer alan aşındırıcı ve sürtünme düzenleyici malzemelerin disk yüzeyine olan etkileri azalarak sürtünme katsayısının düşmesine neden olmaktadır. Tezimizde kaplama malzemesi olarak Kromoksit kaplama ele alınmıştır. Kaplama sertliğine bağlı olarak oluştuğu düşünülen performans kaybını düzeltmek için, balata sertliğini düşürerek ve dolayısı ile sıkışabilirliğini yükselterek sürtünme katsayısını artırmak hedefli reçeteler hazırlanmıştır. Balata sertliğinin düşürülmesi ve sıkışabilirlik değerinin artırılması için kauçuk bazlı malzemelerin oransal değerlerini arttırma düşüncesi ile hali hazırda ticari olarak üretilen ve araçlarda kullanılan fren balatası ele alınmış ve içeriğindeki çelik yünü miktarı kademeli olarak düşürülürken, lastik tozu miktarı aynı ağırlıksal oranlar da yükseltilerek beş farklı numune hazırlanmıştır. Temel anlamda emisyonu oluşturan malzemeler balata ve fren diski aşınmalarından kaynaklı olduğu için, standartlarda çoklukla kullanılan aşınma testlerinden yola çıkarak, artan sıcaklık karşısındaki davranışlarına odaklanan testler gerçekleştirilmiş ve sonuçlar incelenmiştir. Çalışma neticesinde kaplanmamış fren diski ile benzer performans özellikleri yakalayan balata reçetesinin %8 çelik yünü azaltarak ve karşılığında %8 lastik tozu artırılarak elde edilen NU4 numaralı reçete olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In previous years, harmful particulates emitted from vehicle exhausts were primarily responsible for vehicle-related emission values. However, with the development of catalytic converters and particulate filters, as well as the addition of exhaust gas cleaning systems using urea solutions, especially in diesel vehicles, exhaust emissions have been significantly reduced. In this context, emissions consisting of PM2.5 and PM10 class particles that can remain suspended in the air, produced by the brake pad and brake disc pair, have become the primary source of vehicle-related emissions. These particles, being airborne, can be inhaled by living beings and may cause harmful health effects. In our study, we examined coatings applied to brake discs to reduce their wear and consequently, wear-related emission values. It was found that these coatings significantly reduced wear rates on brake discs. However, our tests revealed that brake pads that performed well with existing uncoated discs sometimes failed to provide adequate performance after the disc surface was coated. This is because the hardness of the new friction surface obtained by coating the brake disc increases, reducing the effects of abrasive and friction-regulating materials in the brake pad on the disc surface, leading to a decrease in the coefficient of friction. In our thesis, chromium oxide coating was considered as the coating material. To correct the performance loss thought to be due to coating hardness, recipes were prepared aimed at increasing the coefficient of friction by reducing pad hardness and thus increasing compressibility. To reduce pad hardness and increase compressibility, a commercially produced brake pad currently used in vehicles was taken, and five different samples were prepared by gradually decreasing the amount of steel wool in its content while increasing the amount of rubber powder in the same weight ratios. Since the materials that primarily form emissions are due to pad and brake disc wear, tests focusing on their behavior against increasing temperature were conducted based on wear tests commonly used in standards, and the results were examined. As a result of the study, it was observed that the pad recipe that achieved similar performance characteristics to the uncoated brake disc was the NU4 recipe, obtained by reducing steel wool by 8% and increasing rubber powder by 8% in return.
Benzer Tezler
- Metalik kaplama tozlarıyla kaplanan otomobil fren diskinin tribolojik özelliklerinin araştırılması
Investigation of tribological properties of automobile brake disc coated with metallic coating powders
HALİL KILIÇ
Doktora
Türkçe
2020
Makine MühendisliğiTrakya ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK MISIRLI
- Termal sprey yöntemi ile hidroksi apatit kaplanmış Ti6Al4V ve 316LVM paslanmaz çelik implant malzemelerin karakterizasyonu
Characterization of hydroxy apatite coated Ti6Al4V ve 316LVM stainless steel implant materials by thermal spray method
ASLI AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Metalurji MühendisliğiSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKAN ÖZDEMİR
- Ağır hizmet dizel motoru silindir gömleğine uygulanan farklı kaplamaların aşınma davranışlarının incelenmesi
Investigation of wear behavior of different coatings applied to heavy duty diesel engine cylinder liner
ONUR BIYIKLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mühendislik BilimleriEskişehir Osmangazi ÜniversitesiRaylı Sistemler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERTUNÇ TAT
- Termal bariyer kaplamanın dizel motor performans ve emisyonlarına etkisinin deneysel olarak incelenmesi
An experimental study on the effects of the thermal barrier plating over diesel engine performance and emissions
HÜSEYİN GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Makine MühendisliğiKarabük ÜniversitesiMakine Mühendisliği Bölümü
DOÇ. DR. HASAN GÖKKAYA
- Kademeli termal bariyer kaplamanın bir dizel motorda yanma, performans ve egzoz emisyonlarına etkisi ve yanma odası elemanlarında oluşan termal ve basınç gerilme analizi
Effect of partitioned thermal barrier coating on performance and exhaust emissions i̇n a diesel engine and thermal and pressure stress analysis of combustion chamber elements
HÜSNA TOPKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiBatman ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AYDIN